255. Is Italië in gevaar?

In deze serie over het overschatte gevaar van populisme in Europa bespreek ik met name de rol van die media die doen alsof er veel meer populisten zijn dan in werkelijkheid. Die onkritische rol van media is des te ernstiger omdat de mediavrijheid zelf in gevaar is door autoritaire leiders zoals bijv. Poetin, Erdogan, Xi en Trump. In onderstaand blogbericht schrijf ik over Italië. In mijn zoektocht op internet naar de feiten valt het mij op dat de meeste media meer aandacht besteden aan de verwachte groei van populisten dan aan de feitelijke uitslag van de verkiezingen waaruit blijkt dat in Italië (net als in bijv. Nederland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Duitsland, Oostenrijk, Polen en Hongarije) deze populisten juist een minderheid van de bevolking blijken te zijn. Laat de feiten voor zich spreken.

Italië: veertien eeuwen van feodale versnippering
Na de instorting van het Romeinse Rijk in 476 bestond een verenigd Italië veertien eeuwen niet. Er was sprake van een enorme versnippering in meestal feodale staatjes. En van een of meer bezettingen van grote delen van het grondgebied door vooral Spanje, Frankrijk en Oostenrijk. Pas vanaf 1861 tot 1870 is er sprake van eenwording. De oude versnippering werkt echter nog altijd door. Vooral in de tegenstellingen tussen Noord- en Zuid-Italië.

Italië: anderhalve eeuw van verdeeldheid en fascisme
Democratie in Italië is niet zonder problemen. Aan de ene kant is er sprake van een grote verdeeldheid. Zo zijn er tussen 1945 en 2008 zestig regeringen geweest die vrijwel nooit hun zittingsperioden voltooiden. En tussen 1922 en 1945 leidde Mussolini een fascistische dictatuur. De vrouw- en homovijandigheid van dit regime wordt goed weergegeven in de film Una giornata particolare uit 1977 over het bezoek van Hitler aan Rome in mei 1938. Italië is een van de weinige landen in West-Europa waar het huwelijk nog steeds niet is opengesteld voor paren van gelijk geslacht. Hoe machtig is rechts-populisme in Italië?

Italië: de parlementsverkiezingen van 4 maart 2018
De meeste media wekken de indruk dat de meerderheid van de bevolking extreem rechts-populistisch gestemd heeft in de parlementsverkiezingen van 4 maart 2018. De opkomst was 74% en de grootste rechtse partijen Lega Nord kreeg 17% van de stemmen en Forza Italia 14%. Dat is nog geen derde van de stemmers en nog minder van de stemgerechtigden.

De populistische Vijfsterrenbeweging is noch rechts noch links en kreeg ruim 30% van de stemmen. De linkse Democratische Partij kreeg 20% van de stemmen. Een coalitie van de laatste twee partijen zou dus de helft van de zetels hebben gekregen. Maar slechts 64% van de parlementszetels is proportioneel en 36% wordt verdeeld via meerderheden in districten waardoor de minderheden niet meetellen. Dat werkte dit keer in het voordeel van rechtse partijen. Zo kwam een 'meerderheids'coalitie tot stand van de Vijfsterrenbeweging en Lega Nord die slechts 47% van de stemmen kreeg en nog veel minder van de stemgerechtigden.

Europese Unie en euro niet in gevaar
Deze nieuwe regering werd meteen afgeschilderd als een grote bedreiging van de EU en de euro. Maar er is in Italië helemaal geen draagvlak voor een dergelijk uitstappen omdat dit de economie schaadt. Wel is er draagvlak om een einde te maken aan illegale immigratie en dat is in ieders belang. De opvang van echte vluchtelingen komt in gevaar als illegale immigratie door mensensmokkelaars en hun (idealistische) handlangers door blijft gaan.

Wat ook opvalt bij veel media-aandacht voor de EU is dat vaak gedaan wordt alsof de EU op springen staat. De afgelopen economische crisis werd steeds de indruk gewekt alsof de euro op instorten stond. Dit paniekgedrag is niet alleen feitelijk onjuist maar speelt ook populistische en autoritaire leiders in de kaart. Hoe vaak werd er luid geroepen dat de economieën van Ierland, Spanje, Portugal, Frankrijk, Italië, Cyprus en Griekenland op instorten stonden? En nu is er vrijwel geen aandacht voor het feit dat al die landen de economische crisis redelijk doorstaan hebben. In mijn volgend bericht aandacht voor de jarenlange mediahysterie rond Griekenland en de geringe aandacht voor de goede afloop.         


Naschrift. Zie verder in deze serie: Nederland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Duitsland, Oostenrijk, Polen, Hongarije, Griekenland, Zweden en Spanje Maandenlang hielden in veel media de berichten aan dat de EU en de eurozone op springen zouden staan door de nieuwe Italiaanse regering. Op 19 december 2018 werd overeenstemming bereikt tussen Italië en de EU over de komende begroting. Hieraan werd in de meeste media vrijwel geen aandacht besteed. Sinds september 2019 heeft Italië een nieuwe, pro-EU-regering.


Naschrift. Blog- en vlogberichten over Europese Unie
Eerder schreef en sprak ik over de Europese Unie in de berichten nummer 43, Europese Unie, voors en tegens, daarna blogbericht nummer 155, Onzin over de Europese Unie, gevolgd door blogbericht nummer 210, Misverstanden rond Europese Unie: twaalfde vlog, blogbericht nummer 228, Populismepreventie in Europese Unie, blogbericht nummer 252, Is de Europese Unie in gevaar?, blogbericht nummer 253, Is Polen in gevaar? en bericht nummer 254, Is Hongarije in gevaar? Veel mediaberichtgeving over de EU deugt niet.

Naschrift. Mediakritiek
Het best bekeken in deze serie is nummer 226 over Terugblik op 2017: populismegolf gestopt (de grootste stijger in mijn blog). Dat wordt in populariteit gevolgd door de blognummers 80 over de World Press Photo 2014, het nummer 139 over Referendum? Schijnvertoning!, nummer 74 over Valse nichten, nummer 186 Populismegolf gestopt in Nederland, nummer 34 over Vijf misverstanden over democratie, nummer 144 over de vraag: Is homo-nieuws geen nieuws? (1), nr. 184 over CDA-aanval op zelfbeschikking (1), bericht nummer 4 over Levensgevaarlijke preutsheid en nummer 63 over Mediamissers.


Naschrift. Vlogberichten
Inmiddels zijn dertien vlogberichten verschenen:
1. Aanleiding memoires Rob Tielman, (het op twee na meest bekeken vlogbericht)
2. Boerkini's welkom op het naaktstrand, (het op een na meest bekeken vlogbericht)
3. Homo(zelf)haat,  
4. Tegen homoporno en voor homo-erotiek, (het meest bekeken vlogbericht)
5. Geweld en preutsheid in de VS,
6. Nederlandse en puriteinse tradities in de VS,
7. Frieslands 'iepen mienskip', (het meest bekeken Friese vlogbericht)
8. Friezen uitvinders poldermodel,
9. Atlas van Friesland,  
10. Homoseksualiteit en homocultuur, (het op drie na meest bekeken vlogbericht)
11. Internetdating homo's en beeldvorming,
12. Misverstanden rond Europese Unie en
13. Humanisme is niet het bestrijden van godsdienst.