Begin dit jaar verscheen het boek Het spook van woke, een vrolijk vaccin tegen cancel culture, identiteitspolitiek en ander onheil van Floris van den Berg (Uitgeverij Aspekt, Soesterberg 2023). In dit tweede bericht in deze blogserie over 'wokisme' begin ik met de bespreking van dit verhelderende boek. Eerst behandelt hij hier de vraag wat 'woke' is.
Het eerste hoofdstuk: "Voorwoord van een angsthaas"
Hij schrijft op bladzijde 9: "Woke is de verzamelnaam voor identiteitspolitiek, politiek correct denken, diversiteitsbeleid, cancel culture, westerse zelfhaat, dekolonisatie-obsessie". Op bladzijde 13-14: "Wokisme is een culturele mode die onder het mom van verheven idealen het bouwwerk van de wetenschap, kunst en onderwijs naar de galle-miezen helpt. (...) De Verlichting is een onvoltooid project. De idealen van universalisme, individuele vrijheid, gelijkwaardigheid van alle mensen, tolerantie en solidariteit met het leed van anderen zijn nog lang niet wereldwijd gemeengoed, net zo min als kritische rationaliteit en de kritiek op irrationele opvattingen. Wokisme is een voorbeeld van hoe een verkeerde interpretatie van de Verlichtingsidealen het hele project aan het wankelen brengt (...) de door postmodernisme besmette ideologie." Op bladzijde 15: "Wokisme bedreigt echter de vrijheid van expressie, het gelijkheidsideaal, de rationaliteit en de objectiviteit van wetenschap. Wokisme ondergraaft zowel de open samenleving als de wetenschap." Op bladzijde 26: "Discriminatie onder het mom van inclusiviteit en diversiteit is blijkbaar geoorloofd." Tot zover enkele kenmerkende citaten uit het eerste hoofdstuk.
Het tweede hoofdstuk: "Nederwoke". Zagen aan de tak waar we op zitten.
Op bladzijde 29 schrijft hij: "Het idee om literatuur uitsluitend en alleen te bezien vanuit de kokervisie van politieke correctheid en wokisme doet literatuur - en kunst in het alge-meen - de das om. Het is gebaseerd op het vage idee dat afkeurenswaardige (...) opvat-tingen die in boeken staan, op die manier goedgepraat of zelfs 'gepromoot' worden.
Ongeveer zoals men in Hongarije en Rusland informatie over homoseksualiteit gelijkstelt aan het 'promoten' daarvan (iets wat men overigens net zo min kan promoten als links-handigheid of roodharigheid). Het is te zot voor woorden dat ik dit op moet schrijven: wat er in de kunst gebeurt, gebeurt niet echt. Als er tijdens een theatervoorstelling een moord op het toneel gepleegd wordt, wordt de auteur of acteur niet voor het gerecht gesleept."
Op bladzijde 44 schrijft hij: "Een centraal punt in de postmoderne filosofie die tegen-woordig critical studies heet, is het idee dat er geen objectieve waarheid is (of dat die niet achterhaalbaar is) en dat er alleen machtsbepaalde narratieve constructies zijn. (...) Het ondergeschikt maken van de waarheid aan politieke doelen is een macchiavelliaanse machtsstrategie." Op bladzijde 53 en 54 heeft hij het over "een immuniteitsstrategie die je in het woke kamp veel tegenkomt: alleen mensen die het zelf betreft, hebben recht van spreken, het gaat om een lived experience . Gemarginaliseerde mensen moeten ruimte krijgen en mensen die daar niet toe behoren mogen niet namens hen spreken. (...)
Opkomen voor vrouwenrechten of opkomen voor homorechten als heteroman is uit den boze. Dit is een spelonk waar intolerantie en onderdrukking ruimte krijgen. (...) Het niet mogen opkomen voor slachtoffers omdat je niet de goede huidskleur hebt, lijkt mij racis-tisch en niet bevorderlijk voor de slachtoffers." Tot zover de eerste citaten uit zijn boek.
Mijn eerste kanttekeningen
Ik ben het geheel met Floris van den Berg eens. Maar ik wil het nog iets scherper stellen. Uit mijn proefschrift en mijn memoires ('Humanisme als zelfbeschikking'), blijkt dat de homo/lesbische beweging succes heeft gehad doordat het als kleine minderheid naast zelforganisatie ook deed aan samenwerking met bondgenoten en sleutelfiguren in de heteroseksuele meerderheid. De 'woke' keuze voor isolatie is noodlottig voor (homo)-seksuele gelijkberechtiging! De 'woke' keuze voor vastgelegde identiteiten (zoals zwart en wit) leidt tot stammendenken. Mijn keuze voor zelfgekozen persoonlijke en gezamenlijke identiteiten (zie mijn Tresoar-lezing) leidt tot een gemeenschappelijk belang in het men-senrecht om zelf zin en vorm te geven aan het eigen leven zolang diezelfde mensenrechten van anderen gerespecteerd worden. Deze boekbespreking vervolg ik in volgende berichten.
Naschrift. Racisme- en islamdiscussie
Deze groep berichten staat in de top tien van mijn blogberichten dankzij mijn reacties op het debat over Zwarte Piet: blogbericht 61 over Racisme?, nummer 224 over # MeToo (5) #IkOok (2) Een zwarte man als dader? (onder andere over de 'slag om Dokkum') en blog nummer 69 over Divagedrag tegen Zwarte Piet werkt averechts. Dit laatste bericht is nu ook beschikbaar in een Friese vertaling: Divagedrach tsjin Swarte Pyt wurket averjochts.
De soms vermeende discriminatie op grond van afkomst en godsdienst speelt ook een rol in blogbericht 70 over de Turkse troebelen (1) (de sterkste stijger in deze groep), nummer 110: Strategische blunders door 'antiracisten', het nummer 142: Turkse troebelen (2), het nummer 161: Turkse troebelen (3) en nummer 185: Turkse troebelen (4). Ook veel bekeken werden de blogberichten nummer 159: Boerkiniverbod? Naaktlopen! (1), nummer 160: Boerkiniverbod? Naaktlopen! (2) en 170: Mijn tweede vlogbericht: boerkiniverbod?
Vlogberichten
Inmiddels zijn dertien vlogberichten verschenen:
1. Aanleiding memoires Rob Tielman, (het op twee na meest bekeken vlogbericht)
2. Boerkini's welkom op het naaktstrand, (het op een na meest bekeken vlogbericht)
3. Homo(zelf)haat, (het op vier na meest bekeken vlogbericht)
4. Tegen homoporno en voor homo-erotiek, (met > 1500 het meest bekeken vlogbericht)
5. Geweld en preutsheid in de VS, (het minst bekeken vlogbericht)
6. Nederlandse en puriteinse tradities in de VS, (op vier na minst bekeken vlogbericht)
7. Frieslands 'iepen mienskip', (het meest bekeken Friese vlogbericht)
8. Friezen uitvinders poldermodel, (het gemiddeld bekeken Friese vlogbericht)
9. Atlas van Friesland, (het minst bekeken Friese vlogbericht)
10. Homoseksualiteit en homocultuur, (het op drie na meest bekeken vlogbericht)
11. Internetdating homo's en beeldvorming, (het op drie na minst bekeken vlogbericht)
12. Misverstanden rond Europese Unie (het op een na minst bekeken vlogbericht) en
13. Humanisme is niet het bestrijden van godsdienst. (het op twee na minst bekeken vlogbericht)
