29. Сочи 2014

In de begintijd van mijn blog had ik in Rusland de meeste buitenlandse lezers. Tot ik op 3 augustus 2014 mijn bericht 5 "Towards Russia With Love" plaatste en mijn blog geblokkeerd werd in Rusland. Sindsdien is er in de aanloop naar Sotsji 2014 veel zin en onzin geschreven over de maatschappelijke positie van de homo/lesbische minderheid in Rusland. Hieronder enkele kanttekeningen bij veelgehoorde misverstanden, waar helaas ook Nederlandse journalisten in Rusland zich aan bezondigen.

"Homo/lesbische Russen willen die buitenlandse aandacht helemaal niet." Poetin kwam met dit argument nadat hij met de eigenaar van een homodisco zou hebben gesproken. In mijn proefschrift 'Homoseksualiteit in Nederland, studie van een emancipatiebeweging' (Amsterdam, 1982) beschrijf ik dat de meeste eigenaren van commerciële homo/lesbische ontmoetingsplaatsen in homovijandige landen de emancipatie tegenwerken omdat zij er belang bij hebben hun klanten (die nergens anders terecht kunnen) zoveel mogelijk uit te buiten. In corrupte landen kopen die eigenaren de plaatselijke politie om waardoor die er ook belang bij heeft om de onderdrukking in stand te houden.

Een belangrijke verklaring voor het vroege succes van de Nederlandse homo/lesbische beweging is het feit dat het COC al meteen na de oprichting in 1946 waar mogelijk eigen sociëteiten oprichtte. Daardoor steunden de homo/lesbische geldstromen wel de eigen emancipatie en niet degenen die belang hadden bij voortzetting van de onderdrukking. Dankzij internet weten we dat er veel Russische zelforganisaties zijn die de buitenlandse steun wel waarderen mits die in overleg met de betrokkenen plaats vindt.

"Door die eenzijdige aandacht voor homorechten worden de andere schendingen van mensenrechten in Rusland verdonkeremaand." Veel heteroseksuelen denken dat de homo/lesbische minderheid gelijk is aan andere minderheden. Zoals de vroegere voorzitter van het COC, Benno Premsela, terecht stelde, is een belangrijk verschil dat kinderen die tot andere minderheden behoren, opgroeien bij ouders en in een omgeving die hen kunnen ondersteunen bij hun identiteitsontwikkeling. Bij opgroeiende homo/lesbische kinderen is dat niet het geval en dat maakt hun persoonlijke ontwikkeling uiterst kwetsbaar in een homovijandige omgeving. Zie het boek: Bert Boelaars, 'Benno Premsela, voorvechter van homo-emancipatie' (Bussum 2008).

Objectieve voorlichting over homoseksualiteit is dus van levensbelang voor homo/lesbische jongeren en dat is nu juist wat deze anti-homo-wet verbiedt. Iedere heksenjacht is te veroordelen maar deze verwoest onevenredig veel jonge levens. Het is daarom terecht dat het VN-Kinderrechtencomite heeft verklaard dat deze wet in strijd is met kinderrechten.

"Wij moeten onze opvattingen niet opdringen aan andere landen." Rusland is lid van de Raad van Europa, de Verenigde Naties en de Wereldgezondheidsorganisatie. De nieuwe Russische anti-homo-wet en zeker de maatschappelijke vervolging van de homo/lesbische minderheid zijn in strijd met de handvesten van die organisaties. In mijn Socrates-lezing 1990 toon ik aan dat het verdedigen van het menselijk zelfbeschikkingsrecht nooit een vorm van opdringen kan zijn. Integendeel: het verdedigt het recht van mensen zelf zin en vorm aan hun eigen leven zolang zij het zelfbeschikkingsrecht van anderen niet aantasten. Degenen die praten over het opdringen van opvattingen zijn juist degenen die zich daar zelf schuldig aan maken. Zoals het oude Nederlandse gezegde luidt: "de pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet"!

"Sommige staten in de VS hebben ook homovijandige wetgeving." Dat klopt: nog twaalf deelstaten hebben "anti sodomy laws". Maar het verschil tussen Rusland en de VS is dat Rusland een nieuwe homovijandige federale wet heeft ingevoerd en dat de federale overheid in de VS de laatste jaren hard op weg is om steeds meer gelijkberechtiging tot stand te brengen. In de VS is inmiddels een duidelijke meerderheid voor homo/lesbische gelijkberechtiging en president Obama werkt aan een maatregel tegen homodiscriminatie. Omdat Rusland lid is van de Raad van Europa kunnen Russen in beroep gaan bij het mensenrechtenhof in Straatsburg. Ik hoop dat dit op grote schaal gaat gebeuren.

"Laten we eerst eens wat doen aan de homohaat in Nederland." Het één sluit het andere niet uit. De Nederlandse regering heeft een homobeleid ontwikkeld dat de helaas nog altijd bestaande homohaat wil tegengaan en voorkomen door homovoorlichting op scholen te verplichten en door ondersteuning van homo/lesbische zelforganisatie. De nieuwe Nederlandse telefilm 'Jongens' mag in Nederland wel vertoond worden maar in Rusland niet terwijl het veel bestaande vooroordelen daar zou wegnemen. Kan deze film met Russische ondertiteling op internet geplaatst worden?

"Poetin heeft gezegd niets tegen homo's te hebben als ze maar van kinderen afblijven." Zijn uitspraak is in tegenspraak met zichzelf want hij denkt kennelijk dat homo- en pedoseksualiteit hetzelfde zouden zijn: een gangbaar vooroordeel in alle homovijandige landen. Opmerkelijk is in die landen het samengaan van gewelddadige homohaat enerzijds en anderzijds het op grote schaal voorkomen van verkrachting van jongens en jonge mannen in gevangenissen en legers.

In mijn proefschrift (zie hierboven) laat ik zien dat dictators zich graag omringen met verborgen homo's omdat die af te persen zijn en op ieder gewenst ogenblik uitgeschakeld kunnen worden (zie Hitler en Röhm). Ook het oogluikend toelaten van homovijandig straatgeweld tegen openlijke homo's past in dit historische plaatje. Het is dus heel terecht dat de homo/lesbische beweging wereldwijd waarschuwt voor een dergelijke dreigende herhaling van de geschiedenis!




Naschrift

Omdat homovervolging vaak plaats vindt op grond van godsdienstige overwegingen is het belangrijk te weten dat dit gebaseerd is op onjuiste interpretatie van zogenaamd heilige teksten: Zie mijn hoofdstuk: "Homoseksualiteit als toetssteen: islam, christendom en humanisme onderling vergeleken" in: Bert Gasenbeek en Floris van den Berg (red); Rob Tielman, een begeesterd humanist", uitgegeven door Uitgeverij Papieren Tijger (Breda 2010).

Het International Olympic Committee staat onder druk om in de toekomst discriminatie op grond van homoseksualiteit niet meer toe te staan in landen waar olympische spelen worden gehouden zoals in Rusland wel is gebeurd.
Inmiddels heeft het IOC besloten dat discriminatie op grond van homoseksualiteit niet meer toegestaan wordt in landen waar de spelen gehouden zullen worden!

Rusland speelt een bedenkelijke rol bij pogingen om via de VN Mensenrechtenraad onder het mom van 'gezinsbescherming' de homo/lesbische mensenrechten in te perken. Zie hier voor de tekst van de gewraakte resolutie. Rusland blijft proberen om een wereldwijd verbod op "homopropaganda" in te voeren. Toch is er ook goed nieuws uit de VN Mensenrechtenraad. Zie hier de stemverhouding.

Nederland maakt het makkelijker voor Russische LHBT om asiel te verkrijgen. Velen vluchten naar de Verenigde Staten.

Weer een verdachte dood van een anti-Poetin activist: Alexej Devotchenko en de vervolging van de homo/lesbische minderheid in Rusland gaat door. Dat geldt gelukkig ook voor de buitenlandse aandacht voor deze vervolging, bijvoorbeeld door Human Rights Watch.

Moskou doet vrijwel niets om een homovijandige mishandeling van een homoseksuele Nederlandse diplomaat in Moskou op te lossen.

Zie ook de winnaar van World Press Photo 2014 als protest tegen de homohaat in Rusland.

Het Manifest van de Russische Humanisten verklaart zich tegen discriminatie van vertegenwoordigers van de homo/bi/trans/lesbische gemeenschap en de staatsbemoeienis met de intieme levenssfeer.

IKEA stopt met Russisch magazine vanwege Russische anti-homo-wet

Ruslands anti-homo-beleid wordt niet overgenomen door de Verenigde Naties.

Homo/lesbische docenten worden ontslagen in Rusland.

Antihomowet in  Kirgizië gaat mogelijk niet door.

Homo/lesbische Russen kunnen makkelijker asiel aanvragen in Nederland.

Russische homo-asielzoeker mag blijven.

Rusland doet niets tegen de grootschalige homovervolging in Tsjetsjenië. Op 19 april 2017 wordt daar in Amsterdam tegen geprotesteerd. Op 2 mei 2017 dringt Merkel er tijdens een persconferentie met haar en Poetin op aan dat hij een einde maakt aan die vervolging. Op 9 mei 2017 wordt bekend dat een Russisch homo/lesbisch netwerk er in geslaagd is om tientallen homo' uit Rusland te laten ontsnappen aan deze vervolging. Op 11 juli 2017 wordt meer bekend over de eerste golf van vervolgingen en over de tweede golf die inmiddels plaats vindt.

De Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst MIVD verklaart op 24 april 2017 dat Rusland na het terrorisme de grootste bedreiging voor Nederland vormt.

Op 20 juni 2017 oordeelt het Europees Hof voor de Rechten van de Mens dat de Russische wet tegen 'homopropaganda' discriminerend is.

Vanaf 2019 dreigt men in Rusland niet mijn blog meer te kunnen lezen door een internetblokkade.

Op 13 mei 2019 wordt bekend dat een Russische trollenfabriek meer dan 65000 tweets plaatste in twee dagen na neerschieten MH17.

Op 31 mei 2019 werd bekend dat in Rusland verwijzingen naar homoseksualiteit uit de film Rocketman over Elton John zijn verwijderd.

Op 12 juli 2019 werd de Russische activiste voor homo/lesbische gelijkberechtiging Jelena Grigorjeva vermoord. De jaarlijkse Pride Walk Amsterdam wordt 27 juli 2019 aan haar opgedragen.

Op 24 november 2022 heeft de Doema besloten om iedere "homopropaganda" strafbaar te maken. Mensenrechtengroepen en lhbti+activisten vrezen dat de wet elke publieke uiting van homoseksualiteit onmogelijk zal maken waardoor alle lhbti+'ers gedwongen worden in de kast te leven en makkelijk gechanteerd kunnen worden.
In de Groene Amsterdammer van 22 december 2022 staat een dagboekfragment van de Russische schrijver Alexander Snegirjov van 26 november 2022: "De wet tegen homo-propaganda is aangenomen.Het is verboden om vanuit een positief standpunt relaties tussen mensen van hetzelfde geslavht te tonen of te beschrijven. Ik weet zeker dat de verhoogde interesse voor zulke relaties van onze wetgevers ingegeven is door hun eigen problemen. Ze hebben er overduidelijk belangstelling voor, maar schamen zich dat hun eigen persoonlijkheid niet beantwoordt aan de 'traditionele' norm. Ze kunnen zichzelf niet zijn en benijden en haten degenen die dat wel durven. Ze projecteren hun verknipte gevoelens op de hele maatschappij. Zo is een heel land slachtoffer van een paar vergiftigde persoonlijkheden. Allerlei gekken en boze types sluiten zich bij hen aan. Die zijn altijd heel actief.Ze zijn als onkruid dat alles verstikt, ze dulden geen enkele afwijking van de norm."

Op 18 januari 2023 heeft het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg bepaald dat Rusland huwelijken van paren van gelijk geslacht moet erkennen op grond van artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Dit moet ook gevolgen hebben voor Bulgarije, Letland, Litouwen, Polen en Slowakije die dergelijke huwelijken ook niet erkennen.

Op 14 juli 2023 komt de NOS met het volgende bericht: "Het Russische parlement heeft een wet aangenomen die geslachtsaanpassende operaties verbiedt. Het is een nieuwe inperking van de toch al zeer bescheiden lhbti-rechten in Rusland. Tegelijk met deze wet nam de Doema ook een resolutie aan waarbij transseksualiteit, travestie en pedofilie als ziektes worden bestempeld. De wet verbiedt "alle medische interventies die erop gericht zijn om de sekse van een persoon te veranderen". Ook mag het gender van een persoon niet worden aangepast in officiële documenten. Een uitzondering wordt gemaakt voor kinderen die met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken geboren zijn. De wet die is aangenomen is zelfs nog iets strenger dan het voorstel dat gisteren bij de Doema lag. Er zijn clausules toegevoegd waardoor een huwelijk ontbonden wordt als een persoon "van gender verandert" en waarmee het voor trans personen verboden wordt om kinderen te adopteren. Het voorstel moet nog goedgekeurd worden door het Russische Hogerhuis en getekend worden door president Poetin, maar dit is min of meer een formaliteit. Al jaren zijn er bij mensenrechtenorganisaties grote zorgen over de onderdrukking van lhbti-personen in Rusland. Rusland krijgt wetten die volgens de voorstanders bedoeld zijn om de "traditionele waarden" van het land te beschermen tegen de "Westerse anti-familie-ideologieën". Vorig jaar nam het parlement een wet aan waarbij het werd verboden om informatie over homo- en biseksualiteit te verspreiden. Sinds de invoering van de 'homopropagandawet' in 2013 gold dat verbod al voor verspreiding van informatie aan minderjarigen. Hierdoor werd het vrijwel onmogelijk voor actievoerders om nog te demonstreren voor homorechten. Naast de mensenrechtenorganisaties zijn ook sommige medici in Rusland het oneens met de wet die de Doema vandaag heeft aangenomen. Zo zegt Ljoebov Vinogradova, de directeur van de onafhankelijke psychiatrische vereniging, tegen persbureau AP dat de wet "mensenhatend" is. Volgens haar zouden de operaties niet geheel verboden moeten worden. "Want er zijn mensen voor wie het de enige manier is om normaal te bestaan en vrede met zichzelf te hebben". Tot zover het bericht van de NOS.

Op 30 november 2023 heeft het Russische hooggerechtshof bekend gemaakt dat de regen-booggemeenschap een wereldwijde terroristische organisatie zou zijn. Tot nu toe hebben Poetin-vriendjes in Nederland nog niet hierop gereageerd. De dag erna werden razzia's gehouden in homobars in Moskou. Nog steeds geen enkel woord van Nederlandse Poetin-vriendjes.

Op 29 augustus 2024 plaatste ik dit blogbericht 562 over de recente ontwikkelingen in Rusland. In het dagblad Trouw van 27 augustus 2024 staat op de voorpagina van het katern 'de Verdieping' de kop: "Onderdrukt. In Rusland krijgen lhbti+'ers het steeds zwaarder." Bij heel bijzondere gebeurtenissen gebruik ik vaak de uitdrukking: 'dat mag wel in de krant!' Dat is in dit geval terecht want de meeste media besteden geen aandacht meer aan de vervolging van leden van de regenbooggemeenschap in Rusland. Daarom is dit artikel van Jarron Kamphorst zeer te prijzen. Ik citeer hieronder.

"De Russischtalige onafhankelijke omroeporganisatie Current Time publiceerde in maart dit jaar een onderzoek over deze zogeheten 'conversieklinieken'. Daarbij kwamen de journa-listen tot de conclusie dat er minstens een dozijn van dit soort inrichtingen in Rusland zijn.

Over de telefoon lieten diverse instanties aan de anonieme verslaggevers weten dat ze de 'homo-aandoening' konden 'behandelen' met behulp van onder meer hypnose, medicatie, gebeden en psychologische therapiesessies. Gemiddelde kosten: 130.000 roebel (circa 1300 euro). (...) Ook rapporten van mensenrechtenorganisaties zoals Human Rights Watch beves-tigen het bestaan en de praktijk van conversieklinieken. Het fenomeen past in het alsmaar homofobere klimaat in Rusland onder het bewind van president Vladimir Poetin. Nadat de zogenaamde 'anti-homopropagandawet' in 2013 de rechten van lhbti+'ers al ernstig knevel-de, werden Russische queers in november vorig jaar officieel vogelvrij verklaard toen het hooggerechtshof de - zeer vaag gedefinieerde en niet bestaande - 'internationale lhbti+-beweging' als 'extremistische organisatie' brandmerkte. (...) De wetten en daaruit voort-vloeiende veroordelingen en beslissingen leggen de fundamenten voor een maatschap-pelijke context die lhbti+'ers veroordeelt tot de rol van universele zondebok. Een politiek-totalitaire tendens die niet alleen queer uitingen verbiedt, maar ook queer zijn in de ban doet. Het is een direct gevolg van de strijd die het Kremlin zegt te voeren tegen verdor-ven, westerse waarden die volgens Moskou een existentiële bedreiging vormen voor het traditionele, orthodoxe conservatisme dat Poetin predikt." Tot zover dit citaat uit Trouw.

Ik zie dit artikel als een waarschuwing dat de meeste media een kwalijke rol spelen door de aandacht voor deze voortdurende vervolging te doen verslappen. Wat Rusland doet, is in strijd met beleid van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO en met het mensenrechten-beleid van de Verenigde Naties en van de Raad van Europa. Het is van groot belang dat media de aandacht blijven vestigen op deze mensenrechten schendende praktijken.




Mijn memoires "Humanisme als zelfbeschikking, levensherinneringen van een homohumanist" zijn november 2016 uitgegeven bij de Papieren Tijger Breda.