zaterdag 3 september 2016

159. Boerkiniverbod? Naaktlopen! (1)

Sommigen raken kennelijk erg opgewonden als zij op een strand een vrouw zien in een badpak dat alleen het gezicht, handen en voeten onbedekt laat. Zo opgewonden zelfs dat zij het dragen van zo'n boerkini willen verbieden. Anderen vinden dat zo'n verbod in strijd zou zijn met de godsdienstvrijheid. Als dat woord wordt gebruikt dan is het vaak oppassen geblazen. Want voor je het weet, wordt de vrijheid van andersdenkenden aangetast. Dan is het goed om te weten dat waar een vrijheid van godsdienst bestaat er ook een vrijheid van een ongodsdienstige levensovertuiging behoort te zijn. Bijvoorbeeld om als humanist bloot rond te lopen en te gaan baden. Is er vanuit een humanistische benadering een aanpak om het gedoe rond het boerkiniverbod op te lossen?

Vrijheid van godsdienst én levensovertuiging
Nederland en België horen tot de weinige landen waar het recht op vrijheid van godsdienst en dat op vrijheid van een ongodsdienstige levensovertuiging gelijk behandeld moeten worden. Humanisten gaan ervan uit dat mensen het recht hebben zelf zin en vorm te geven aan hun leven zolang zij het recht op zelfbeschikking van anderen niet aantasten. Het is dan ook geen wonder dat humanisten in Nederland zich hebben ingezet om het verbod op naaktlopen afgeschaft te krijgen. Als toenmalig voorzitter van het Humanistisch Verbond was ik daar nauw bij betrokken. Bert Schwartz (1917-1999) speelde als overtuigd naturist en vicevoorzitter van het HV een belangrijke rol daarbij. Hij was van 1971 tot 1977 lid van de Eerste Kamer voor D66. Op zijn initiatief werd het niet langer strafbaar om in het openbaar naakt te lopen. Pas als daar bezwaar tegen gemaakt werd en het verzoek van de politie om zich aan te kleden werd geweigerd, kon het dan strafbaar worden als het tot een rechtszaak kwam. Wel was het daarbij van belang dat plaatselijke overheden gebieden zouden aanwijzen waar naaktrecreatie toegestaan werd. Sindsdien is de rust rond het naaktlopen in Nederland teruggekeerd en de naaktstranden zijn meestal oases van rust vergeleken met andere stranden.

Zelf heb ik eens de proef op de som genomen door samen met een vriend naakt te zonnen op een strandje langs de Lek bij Vianen, waar ik toen woonde. Kennelijk heeft iemand dat vanaf de dijk gezien en de politie gebeld. Die stuurde een zeer aantrekkelijke jonge agent op ons af. Hij bleek goed op de hoogte van de toen nieuwe wet. Toen hij aan kwam lopen, bleven wij bewust bloot liggen want wij deden niets strafbaars. Na een leuk gesprekje verzocht hij ons formeel om iets aan te trekken. Dat deden we en daarmee was de zaak afgerond. Helaas bleek later dat niet alle agenten van deze wet op de hoogte waren. Alle rechtszaken die hierover gevoerd zijn, werden gewonnen door degenen die zich aan de wet hadden gehouden. Jaren later hoorden wij van onze toenmalige buren in Vianen dat zij bij de politie een klacht wilden indienen omdat wij de gewoonte hadden om naakt te zonnen in onze ommuurde tuin. Toen bleek dat zij dat alleen maar konden zien door op een trapje te klimmen, raadde de politie hen aan om dat trapje dan maar niet meer te beklimmen. 

Wat kunnen wij hiervan leren?
Als mensen ergens aanstoot aan nemen dan ligt het voor de hand om naar oplossingen te zoeken die recht doen aan ieders zelfbeschikking. Zeer veel mensen hechten er aan om iemands gezicht te kunnen zien. Zij voelen zich onveilig als iemand rondloopt met een bivakmuts op of rondrijdt in een auto met donker getinte glazen zodat men niet kan zien om wie het gaat. Terecht wordt gezichtsherkenning in bijvoorbeeld het openbaar vervoer en in onderwijs en rechtszalen dan ook voorgeschreven. Ik heb nog nooit bezwaren gehoord tegen mensen die in wetsuits gaan plankzeilen die alleen het gezicht, handen en voeten onbedekt laten.

Diegenen die bezwaar hebben tegen het dragen van boerkini's in openbare zwambaden en op stranden beseffen mogelijk niet dat zij het kennelijk eens zijn met die extremistische islamieten die vinden dat vrouwen op dergelijke plekken niet mogen komen. Franstaligen hebben daar een paar passende uitdrukkingen voor: "bien etonné de se trouver ensemble" en "les extrêmes se touchent". Ofwel: tegenstanders van de menselijke zelfbeschikking hebben elkaar in het boerkiniverbod gevonden. Maar ook de voorstanders van het recht op zelfbeschikking kunnen elkaar vinden. Overal waar ik wereldwijd naaktstranden bezocht, werd er door de naaktrecreanten geen enkel probleem gemaakt over het feit dat er ook geklede mannen en vrouwen rondliepen. Kortom: de boerkinidraagsters zijn van harte welkom op de naaktstranden. Het ultieme bewijs van zelfbeschikking!


Naschrift. Zie het vervolg op dit blogbericht in: 160. Boerkiniverbod? Naaktlopen! (2)


Mijn memoires "Humanisme als zelfbeschikking, levensherinneringen van een homohumanist" zijn november 2016 uitgegeven bij de Papieren Tijger Breda.