zaterdag 27 oktober 2018

267. Oud-minister-president Wim Kok (1938-2018) & huwelijksgelijkberechtiging

Op 20 oktober 2018 overleed de tachtigjarige Wim Kok die van 1994 tot 2002 minister-president van Nederland was. Zijn betekenis is voor Nederland heel groot geweest. In dit blogbericht besteed ik aandacht aan mijn ervaring met Wim Kok en zijn betekenis voor de humanistische en de homo/lesbische bewegingen zowel in Nederland als ook wereldwijd.

Mijn persoonlijke ervaring met Wim Kok
In blogbericht 103 beschrijf ik mijn persoonlijke ervaring met Wim Kok. "In de periode van 1976 tot 1981 werkte hij aan de oprichting van de Federatie Nederlandse Vakbeweging. De FNV was een fusie van algemene en katholieke bonden. De katholieke kerk had statutair de macht om dat tegen te houden. Zij had moeite met de fusie en eiste de oprichting van een FNV-secretariaat voor de levensbeschouwing.       Wim Kok vond dat prima maar vond dat daarin niet alleen katholieken en protestanten maar zeker ook humanisten moesten zitten. Zo werd ik als voorzitter van het HV bij de onderhandelingen betrokken. De protestanten vonden dat ook de christelijke vakbond CNV in dat secretariaat zou moeten zitten".

"Ook dat vond Kok prima maar het CNV eiste tot mijn grote verbazing dat de volgens hen 'antikerkelijke' humanisten er weer uitgegooid zouden worden. Tot mijn grote vreugde ging Kok niet op die eis in en zei dat iedereen zou worden uitgenodigd en dat men zelf maar moest zien of men op die uitnodiging in zou gaan of niet. Het CNV ging overstag en het secretariaat heeft lange tijd uitstekend werk verricht op het raakvlak van vakbeweging en levensbeschouwing." Van vakbondsleider werd Wim Kok tenslotte minister-president.

"Het is uiteindelijk onder leiding van Wim Kok geweest dat de al sinds 1977 ook door mij beoogde coalitie tussen PvdA, D66 en VVD tot stand is gekomen van 1994 tot 2002. Het door christelijke partijen jarenlang geblokkeerde zelfbeschikkingsrecht van mensen kon hierdoor eindelijk wettelijk erkend worden. Ik noem met name de openstelling van het huwelijk voor paren van gelijk geslacht (1 april 2001) en het recht op vrijwillige euthanasie (1 april 2002). Daarmee heeft Nederland voorbeelden gesteld die wereldwijd steeds meer navolging krijgen. Het is dan ook terecht dat het eerste boek over de geschiedenis van de International Humanist and Ethical Union aan het eind van zijn premierschap tijdens het wereldcongres van de IHEU in 2002 door redacteur Bert Gasenbeek (1953-) aan Wim Kok werd uitgereikt." Tot zover het citaat uit blogbericht 103.

Wim Kok en het poldermodel
In enkele van de vele reacties op het overlijden van Wim Kok wordt hij de grondlegger en de architect genoemd van het poldermodel. Dat is historisch gezien onjuist. Bijvoorbeeld in mijn blogbericht 176 bespreek ik de lange geschiedenis van het poldermodel dat duizend jaar geleden in Friesland is begonnen. Het is wel waar dat mede dankzij Wim Kok en het gesloten Akkoord van Wassenaar het poldermodel wereldwijd op de kaart werd gezet.

Huwelijksgelijkberechtiging
In blogbericht 36 beschrijf ik hoe onder minister-president Wim Kok in Nederland op 1 april 2001 wereldwijd voor het eerst de huwelijksgelijkberechtiging is verwerkelijkt. "Allereerst was het noodzakelijk om een Nederlandse regering tot stand te brengen zonder de toen homovijandige christelijke partijen. Als voorzitter van het Humanistisch Verbond van 1977 tot 1987 heb ik mij daar langdurig voor ingezet. De vijandschap tussen de twee grootste seculiere partijen, de PvdA en de VVD, was jarenlang te groot. In 1994 kwam eindelijk het eerste seculiere kabinet Paars I van PvdA, VVD en D66 tot stand. Ook toen moesten nog de nodige juridische en politieke hobbels opgeruimd worden." Dat betekende veel polderen.

"Tijdens de kabinetsformatie van Paars II begin zomer 1998 was het eindelijk zover. Met dank aan D66 onderhandelaar Boris Dittrich werd er overeenstemming bereikt over de openstelling van het huwelijk voor paren van gelijk geslacht. Dit lekte uit op een vroege zomeravond en het NOS Journaal wilde daar om tien uur aandacht aan besteden. Zij belden na negenen op naar Henk Krol in Eindhoven om zo snel als mogelijk naar Hilversum te komen maar daar was de tijd te kort voor. Hij stelde de NOS voor om mij te benaderen in de terechte veronderstelling dat ik dichter bij Hilversum zou zijn."

"Het is bijna niet meer voor te stellen maar dit speelde zich af in de tijd dat nog niet iedereen over een mobieltje beschikte. Mijn vriend Herman was gelukkig thuis in Vianen en hij wist dat ik met het bestuur van het humanistisch vormingsonderwijs vergaderde in een hotel in Utrecht. De receptionist van het hotel had mij daar binnen zien komen en toen de NOS belde kon hij mij meteen naar de telefoon halen. Ik stapte onmiddellijk in mijn auto en was net op tijd in de studio in Hilversum."

"Er was geen tijd voor vooroverleg en ik werd overvallen door de kritische vraag waarom het homo/lesbisch ouderschap nog niet geregeld was. In minder dan een seconde overwoog ik dat het een strategische blunder zou zijn om deze stap vooruit nu te ondergraven door kritiek te geven op het bereikte resultaat. Uit onderzoek was al gebleken dat Nederland in meerderheid voor gelijkberechtiging van volwassen paren was maar verdeeld was over homo/lesbisch ouderschap. Daarom zei ik dat ouderschapswetgeving iets anders was dan huwelijkswetgeving en dat ik heel blij was dat dit mensenrecht om te kunnen trouwen nu werkelijkheid zou worden."

"Veel emancipatiebewegingen lijden aan het 'alles-of-niets-euvel'. Maar gelukkig begreep polderend Nederland dat we niet het onderste uit de kan moesten willen omdat we anders toestanden als vorig jaar (2013, RT) in Frankrijk over ons heen hadden kunnen krijgen. Nu is in alle rust het lesbisch ouderschap van de niet-biologische moeder wettelijk tot stand gekomen. Het duurde even maar die rust is zeker voor opgroeiende kinderen ook heel wat waard!" Tot zover het citaat uit bericht 36, Lesbisch ouderschap, geplaatst op 5 april 2014.

De betekenis van Wim Kok voor humanistische en homo/lesbische bewegingen
Onder het bewind van Wim Kok liep Nederland wereldwijd voorop om het beginsel toe te passen dat mensen zelf zin en vorm mogen geven aan hun leven. Met name was dat het geval inzake huwelijksgelijkberechtiging en hulp bij vrijwillige euthanasie. Ook al liep Wim Kok zelf niet ver voor de achterban vooruit, het is wel aan zijn strategisch polderdenken te danken dat deze veranderingen voldoende draagvlak verkregen onder de brede bevolking.





Naschrift. Humanisme
Het meest gelezen humanistisch bericht is nu nummer 65 over Verhullende statistieken (de grootste stijger in deze groep). Vooral in Rusland was hier veel belangstelling voor: mogelijk vanwege de groeiende macht van de Russisch-orthodoxe kerk. Als tweede binnen dit thema eindigt nu nummer 24 over Pieter Admiraal (1929-2013) die wereldwijd een zeer belangrijke rol speelde in de strijd voor legalisering van vrijwillige euthanasie. Dit blogbericht wordt in deze groep gevolgd door mijn blogbericht 41 uit mijn humanistisch verleden over Piet Thoenes, van Dachau tot Utopia, nummer 123 over IHEU & Engeland , het nummer 55 over Godsdienstwaanzin, nummer 119 over IHEU & de Verenigde Staten, nummer 103 over Solidariteit, 46 over Jaap van Praag, grondlegger van de humanistische beweging, 25 onder de titel Godgeklaagd! en 7 over KGB & CIA. Deze berichten zijn te vinden in mijn memoires ('Humanisme als zelfbeschikking') die 2016 als boek verschenen.

Naschrift. Homoseksualiteit in Nederland
Als hoogste eindigde in deze serie het blogbericht 51 over Homostudies. Binnen deze categorie gevolgd door de berichten 114 over Identiteit als keuze, nummer 144 over de vraag: Is homo-nieuws geen nieuws? (1) (de grootste stijger in deze groep), nr. 78 over Homoseks en jongeren,  72 over Misleidend onderzoek ontstaan homoseksualiteit, nummer 60 over Homovoorlichting, 128 over Homovluchtelingen, nummer 162 over Homovoorlichting op school moet beter, nummer 221 over #MeToo (2) Job Gosschalk (ook een grote stijger) en nummer 36 over Lesbisch ouderschap. Uit deze blogberichten blijkt dat nog heel veel voorlichting over homoseksualiteit gegeven moet worden. Een film die daar zeer geschikt voor is: 'Jongens'. Dat geldt ook voor het filmpje 'In a Heartbeat'.


Naschrift. Vlogberichten
Inmiddels zijn dertien vlogberichten verschenen:
1. Aanleiding memoires Rob Tielman, (het op twee na meest bekeken vlogbericht)
2. Boerkini's welkom op het naaktstrand, (het op een na meest bekeken vlogbericht)
3. Homo(zelf)haat,  
4. Tegen homoporno en voor homo-erotiek, (het meest bekeken vlogbericht)
5. Geweld en preutsheid in de VS,
6. Nederlandse en puriteinse tradities in de VS,
7. Frieslands 'iepen mienskip', (het meest bekeken Friese vlogbericht)
8. Friezen uitvinders poldermodel,
9. Atlas van Friesland,  
10. Homoseksualiteit en homocultuur, (het op drie na meest bekeken vlogbericht)
11. Internetdating homo's en beeldvorming,
12. Misverstanden rond Europese Unie en
13. Humanisme is niet het bestrijden van godsdienst.