zaterdag 1 december 2018

272. Zijn de Verenigde Staten in gevaar?

Al eerder heb ik aangetoond dat in 2016 slechts zo'n derde van de kiesgerechtigden voor Brexit en voor Trump hebben gestemd. Er werd toen voorspeld dat een populismegolf de westerse wereld zou overspoelen. In mijn toen meest bekeken blogbericht 226 toonde ik aan dat dit niet gebeurd is. De kiezers in Nederland gaven als eerste het goede voorbeeld. Daarna gevolgd door de meerderheid van de kiezers in zowel Frankrijk, Groot-Brittannië, Duitsland, OostenrijkPolen, Hongarije, Italië, Griekenland als Zweden. In onderstaande tekst ga ik na wat de tussentijdse verkiezingen van 6 november 2018 in de VS opleverden.

Wat hebben de tussentijdse verkiezingen in de VS opgeleverd?
Door de vele hertellingen heeft het weken geduurd voor de eindresultaten bekend werden. Het belangrijkste resultaat is dat de Democraten weer een meerderheid hebben van zeker 234 zetels tegen zeker 201 Republikeinse zetels in het Huis van Afgevaardigden. Dit waren 194 Democratische zetels tegen 241 Republikeinse zetels. Dat betekent vooral dat Trump nu geen wetten meer kan laten aannemen zonder de medewerking van de Democraten. De winst van de Democraten in het Huis van Afgevaardigden leidde nu tot het hoogste aantal vrouwen ooit, de eerste twee 'native American'- en de eerste twee islamitische vrouwen.

In de Senaat was een derde van de 100 zetels verkiesbaar in kiesdistricten die erg gunstig waren voor de Republikeinen, die hun meerderheid vergrootten van 51 naar 53 zetels. In de afgelopen tijd is dat voor Trump een uiterst kwetsbare senaatsmeerderheid gebleken.

In 36 staten werden gouverneursverkiezingen gehouden. De Republikeinen hebben nu 27 gouverneurs en de Democraten 23, waarvan de eerste openlijke homoseksuele gouverneur, Jared Polis in Colorado, de meest opmerkelijke is. Democraten hebben nu in 18 van de 50 staten een meerderheid. Die 18 zijn gunstig voor Obamacare en legalisatie van marihuana.

Waarom wilde Trump er een referendum over hemzelf van maken?
Populisten als Trump zijn dol op referenda omdat die makkelijk te manipuleren zijn. Zie bijvoorbeeld het Oekraïne-referendum in Nederland dat ik bespreek in blogbericht 139: Referendum? Schijnvertoning! (1). Trump probeerde dat door te doen alsof een invasie van Midden-Amerikaanse vluchtelingen de Amerikaanse grenzen naderde terwijl die nog vele honderden kilometers te lopen hadden. Door de angst voor vluchtelingen aan te jagen, hoopte hij de tussentijdse verkiezingen te winnen. Maar hij had de omvang van zijn eigen achterban overschat. Veel Amerikanen beseffen dat zij afstammen van vluchtelingen die vroeger door Amerika opgevangen zijn. Minderheden voelen zich door Trump bedreigd.

Het niet door hem bedoelde gevolg van zijn polariserende optreden is geweest dat veel andersdenkenden elkaar hebben opgezocht en een gemeenschappelijk front tegen Trump hebben ontwikkeld. Trump denkt dat hij de baas is maar in een echte democratie bestaat een scheiding der machten waardoor hij steeds weer gecorrigeerd wordt door rechters en volksvertegenwoordigers. Trump is zo geen onpartijdig staatshoofd van alle Amerikanen. 

De opkomst verklaart veel
Net zoals bij de Brexit vertekent de lage kiezersopkomst de werkelijke omvang van het populisme. De laatste keer dat een meerderheid (van 50,4%) stemde tijdens tussentijdse verkiezingen in de VS was in 1914. Dat record werd dit jaar bijna bereikt met 49,3%, zo'n 13% meer dan de vorige tussentijdse verkiezingen. Ter vergelijking: de opkomst in België ligt rond de 95% en die in Nederland rond de 83%. Bij een lage opkomst bestaat het gevaar dat populisten trachten naar de macht te grijpen door te doen als zij "het volk" zouden vertegenwoordigen. Veel media trappen daar bij de meeste verkiezingen telkens weer in.

Hoe zat dit bij de verkiezing van Trump? In 2016 waren er 231 miljoen stemgerechtigde Amerikanen. Er stemden slechts 132 miljoen kiezers. Dat is een opkomst van 57%. Daarvan stemde een meerderheid van 65.844.954 op Clinton en een minderheid van 62.979.879 op Trump. Door een te manipuleren stelsel van districtsgrenzen en van kiesmannen werd een minderheid omgetoverd in een meerderheid. Trump beweerde bovendien dat er sprake zou zijn van minstens drie miljoen illegale stemmers maar daarvan ontbreekt ieder bewijs. Het feit dat slechts zo'n derde van de Amerikaanse stemgerechtigden op Trump heeft gestemd, ben ik tot nu toe amper in de Nederlandse media tegengekomen. Daarom neem ik ook dit bericht op in mijn serie over mediakritiek omdat het populisme in media overschat wordt.




Naschrift. Mediakritiek
Het best bekeken in deze serie is nummer 226 over Terugblik op 2017: populismegolf gestopt (de grootste stijger in mijn blog). Dat wordt in populariteit gevolgd door de blognummers 80 over de World Press Photo 2014, het nummer 139 over Referendum? Schijnvertoning!, nummer 74 over Valse nichten, nummer 186 Populismegolf gestopt in Nederland, nummer 34 over Vijf misverstanden over democratie, nummer 144 over de vraag: Is homo-nieuws geen nieuws? (1), nr. 184 over CDA-aanval op zelfbeschikking (1), bericht nummer 4 over Levensgevaarlijke preutsheid en nummer 63 over Mediamissers.


Naschrift. Vlogberichten
Inmiddels zijn dertien vlogberichten verschenen:
1. Aanleiding memoires Rob Tielman, (het op twee na meest bekeken vlogbericht)
2. Boerkini's welkom op het naaktstrand, (het op een na meest bekeken vlogbericht)
3. Homo(zelf)haat,  
4. Tegen homoporno en voor homo-erotiek, (het meest bekeken vlogbericht)
5. Geweld en preutsheid in de VS,
6. Nederlandse en puriteinse tradities in de VS,
7. Frieslands 'iepen mienskip', (het meest bekeken Friese vlogbericht)
8. Friezen uitvinders poldermodel,
9. Atlas van Friesland,  
10. Homoseksualiteit en homocultuur, (het op drie na meest bekeken vlogbericht)
11. Internetdating homo's en beeldvorming,
12. Misverstanden rond Europese Unie en
13. Humanisme is niet het bestrijden van godsdienst.