zaterdag 1 september 2018

259. Vreedzaam Friesland (3)

De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, Stef Blok, deed onlangs de volgende uitspraak. "Noem mij een voorbeeld van een multi-etnische of multiculturele samenleving waar de oorspronkelijke bevolking nog woont (...) en waar een vreedzaam samenlevings-verband is. Ik ken het niet." In de daarop volgende discussie ging het vooral over Suriname en Caribische delen van het Koninkrijk der Nederlanden. Maar niet over een voorbeeld dat veel dichterbij ligt: Friesland. In blogbericht 257 beschreef ik de kennelijk vaak onbekende vreedzame geschiedenis van Friesland. In blogbericht 258 besprak ik het heden van een vreedzaam Friesland en de (tot nu toe vergeefse) pogingen  om aan die Friese taalvrede een einde te maken. In onderstaand blogbericht maak ik duidelijk dat de elfstedentochten helemaal geen carnaval zijn zoals ten onrechte veel bevooroordeelde niet-Friezen denken.

Vijftien jaren vreedzame wedstrijden van Friese sporten
Ik woon nu meer dan vijftien jaren in Friesland. In het slothoofdstuk van mijn memoires noem ik Friesland een warm bad. Niemand dwingt mij om Fries te spreken maar men stelt het wel op prijs dat ik Fries leer verstaan en dat ik de Friese cultuur respecteer. Terwijl in de Randstad velen zich niet meer veilig voelen door het veelvoorkomende geweld, voel ik mij in Friesland volstrekt veilig. En dan heb ik het niet alleen over homoseksualiteit als toetssteen. Een ander kenmerk is het vredig karakter van wedstrijden van Friese sporten zoals fierljeppen (polsstokverspringen) en kaatsen. Waar in de Randstad menige wedstrijd door geweld wordt omringd en een veel te grote inzet van politie vergt, moet ik de eerste keer nog meemaken dat ik een politieagent in functie tegenkom tijdens een druk bezochte wedstrijd van Friese sporten. Vreedzamer kan het niet om minister Blok te beantwoorden.

Ontelbare soorten elfstedentochten langs mijn voordeur
Veel bevooroordeelde niet-Friezen denken bij het woord elfstedentocht alleen aan het schaatsen. Zij weten kennelijk niet dat er ontelbare soorten elfstedentochten bestaan, van wandelaars en fietsers tot oude boerentrekkers en klassieke auto's. Ik weet dat zo goed omdat ik langs de elfstedenroute woon en vooral 's zomers langstrekkende genieters van het Friese landschap mag bewonderen. En dat zijn uiterst aardige en vreedzame massa's!

Onlangs is daar een nieuwe vorm van elfstedentocht aan toegevoegd door een zwemmer met een goed doel. Spontaan werd hij langs grote delen van zijn zwemtocht toegejuicht en 's nacht bijgelicht. Naar eigen zeggen heeft hem dat zeer gestimuleerd. Op de laatste avond werd hij door een grote menigte in Leeuwarden toegejuicht en ook daar heb ik geen enkele wanklank in de menigte kunnen ontdekken. Wederom uiterst aardig en vreedzaam.

Elfstedentochten zijn geen carnaval
Laat ik beginnen met te zeggen dat iedereen van mij carnaval mag vieren. Als humanist ga ik er van uit dat iedereen zelf zin en vorm mag geven aan het eigen leven zolang men het zelfbeschikkingsrecht van anderen niet aantast. Wat dat laatste punt betreft, kan men wel vraagtekens plaatsen bij de groepsdruk, het overmatig alcoholgebruik en de ongewenste betastingen. Maar wie niet van carnaval houdt, kan dat alles gemakkelijk ontvluchten.

Wie de elfstedentochten een vorm van carnaval noemt, doet de eigen geschiedenis en de maatschappelijke werkelijkheid van Friesland onrecht aan. Carnaval wordt in de sociologie een ventielzede genoemd. In van ouds feodale en autoritaire samenlevingen mogen alle mensen op bepaalde tijden uit hun dak gaan om tijdelijk even aan de ervaren frustraties te ontsnappen. In dat kader is het overmatig alcoholgebruik goed te begrijpen. Men zou dat een vorm van repressieve tolerantie kunnen noemen. Door af en toe de maatschappelijke druk te ontvluchten, kunnen de ongelijkwaardige sociale verhoudingen beter in stand blijven. Nogmaals: ik wil carnaval niet verbieden maar plak dit etiket niet op Friesland.

In mijn bovengenoemde eerdere blogberichten toon ik aan dat Friesland een geheel andere eigen geschiedenis heeft gekend. Geen feodale autoritaire structuren maar de vroegste democratie van Nederland met vrije boeren, vissers en handelaren. De uitvinders van het poldermodel hebben geen collectieve behoefte aan uitspattingen om heel tijdelijk aan de maatschappelijke druk te ontsnappen. Zij zijn wel zeer betrokken bij het individuele en gemeenschappelijk welbevinden. Niet omdat het allemaal zulke heiligen zijn maar uit een welbegrepen eigenbelang om anderen net zo gelijkwaardig te behandelen als zij zelf behandeld willen worden. De bovenbeschreven elfstedentochten zijn daar uitingen van.

Worden elfstedenschaatstochten bedreigd?
Door de klimaatverandering is het onzeker of er in de nabije toekomst nog geschaatst kan worden tussen de Friese elfsteden. Maar er is nog een andere bedreiging. Door de onjuiste beeldvorming over de Friese elfstedenschaatstochten als een vorm van carnaval kunnen minder vreedzame massa's aangetrokken worden die geen respect hebben voor de Friese taal en cultuur. Nu ben ik er geen voorstander van om Friese paspoorten in omloop te brengen om niet-Friezen buiten Friesland te houden als het gaat vriezen. Ook ben ik er tegen om dan langs de Friese grenzen niet-Friezen te vragen om deze klassieke tekst uit te spreken: "Bûter, brea en griene tsiis, wa't dat net sizze kin is gjin oprjochte Fries". Maar het zou wel flink helpen als de niet-Friese media wat meer aandacht zouden besteden aan de eigen Friese taal en cultuur. En bovendien wat meer respect zouden vragen voor die taal en cultuur als men Friesland bezoekt. Ik maak nog steeds veel te veel Randstedelijke bezoekers mee die door mijn Friese dorpje fietsen en heel luidruchtig blijk geven van hun laatdunkende kijk op de "schattige achterlopende" dorpsbewoners. Dat is niet goed om de nu nog vreedzame verhoudingen in Friesland jegens arrogante Randstedelingen in stand te houden. Als minister Blok dat bedoelde dan heeft hij een punt. Zie mijn volgende bericht.


Naschrift. Van 20 tot en met 24 juni 2019 werd er weer een elfstedenzwemtocht gehouden. Weer kwamen alle vooroordelen voorbij in de meeste landelijke media: carnaval, hysterisch gedrag, aandachttrekkerij, enz. Het meest kenmerkend vond ik de man die zich wou binnendringen op een bijeenkomst die voor betrokkenen was met de kreet: "Ik kom helemaal uit Den Haag!" alsof hij uit Nieuw-Zeeland kwam...



Naschrift. Friesland
Het best bekeken blogbericht over Friesland blijft nummer 33 over de Friese taalvrede. Binnen deze groep zijn ook veel bekeken de blogberichten nummer 21 over It wrede paradys, 9 over Vlaanderen & Friesland, nummer 114 over Identiteit als keuze, nummer 81 over de Fryske taalfrede, nummer 258 over Vreedzaam Friesland (2)  (de grootste stijger in deze groep), nummer 143 over Friesland in mijn memoires, nummer 109 over de Fryske taalfrede op 'e nij bedrige, nummer 150 over Nexit? Fryslânexit!, nummer 176 over Friezen uitvinders poldermodel en nummer 175 over Frieslands 'iepen mienskip' . Zie voor een recent blogbericht over onder andere Friesland nummer 224 over # MeToo (5) #IkOok (2) Een zwarte man als dader? (met name over de beruchte 'slag om Dokkum').

De Fryske webside It Nijs.frl besteedde aandacht aan mijn blog, onder andere door in het Fries vertaalde blogberichten te plaatsen: Divagedrach tsjin Swarte Pyt wurket averjochts, Fryslân yn myn tinzen en Nexit? Fryslânexit! Een leuke manier om Fries te leren lezen...



Naschrift. Vlogberichten
Inmiddels zijn dertien vlogberichten verschenen:
1. Aanleiding memoires Rob Tielman, (het op twee na meest bekeken vlogbericht)
2. Boerkini's welkom op het naaktstrand, (het op een na meest bekeken vlogbericht)
3. Homo(zelf)haat,  
4. Tegen homoporno en voor homo-erotiek, (het meest bekeken vlogbericht)
5. Geweld en preutsheid in de VS,
6. Nederlandse en puriteinse tradities in de VS,
7. Frieslands 'iepen mienskip', (het meest bekeken Friese vlogbericht)
8. Friezen uitvinders poldermodel,
9. Atlas van Friesland,  
10. Homoseksualiteit en homocultuur, (het op drie na meest bekeken vlogbericht)
11. Internetdating homo's en beeldvorming,
12. Misverstanden rond Europese Unie en
13. Humanisme is niet het bestrijden van godsdienst.