zaterdag 14 december 2013

24. Pieter Admiraal (1929-2013)

Mijn vorig bericht werd geplaatst in het weekeinde dat de hele wereld vol was van het overlijden van Nelson Mandela. Dit bericht verschijnt in het weekeinde dat hij begraven wordt. Waarom schrijf ik nu niet over zijn dood maar wel over het overlijden van iemand waar vrijwel geen aandacht aan is besteed?

Wie mijn blog het afgelopen half jaar heeft gevolgd die weet dat ik mij niet houd aan de wetten van de (sociale) media waar bijna iedereen van het ene nieuwtje naar het andere voortholt.  Mijn blog heeft iets tegendraads: juist aandacht besteden aan zaken die vergeten dreigen te worden.

Een van mijn aandachtsvelden in dit blog is de wereldwijde Nederlandse invloed. Zeker als het gaat om het recht van mensen om zelf zin en vorm te geven aan het eigen bestaan zolang men het zelfbeschikkingsrecht van anderen niet aantast. Een goed voorbeeld is de openstelling van het huwelijk voor paren van gelijk geslacht in 2001. Sindsdien is deze gelijkberechtiging in Nederland  gevolgd door (in alfabetische volgorde) Argentinië, België, Brazilië, Canada, Denemarken, Frankrijk, IJsland, Nieuw Zeeland, Noorwegen, Portugal, Spanje, Uriguay, Zuid Afrika, Zweden en delen van Mexico en van de Verenigde Staten. Binnenkort wordt openstelling van het huwelijk verwacht in Duitsland, Engeland, Finland, Luxemburg, Taiwan, Vietnam en Wales. Zie: Wikipedia same sex marriage.

Een soortgelijke ontwikkeling doet zich voor bij de wettelijke erkenning van het recht om zelf te beschikken over een menswaardig levenseinde. Dat begon in Nederland gevolgd door België, Luxemburg en Quebec (Canada). Hulp bij zelfdoding is nu wettelijk mogelijk in Zwitserland en in de Amerikaanse deelstaten Montana, Oregon, Vermont, en Washington. In veel landen of deelstaten doen zich ontwikkelingen in deze richting voor. Zie ook: Wikipedia legality of euthanasia. Zowel in Nederland als wereldwijd heeft de op 30 november 2013 overleden Pieter Admiraal een belangrijke rol gespeeld. Omdat aan zijn overlijden vrijwel geen aandacht is besteed, doe ik dat in dit blogbericht.

Pieter Admiraal studeerde in 1956 af als arts aan de Universiteit Utrecht en promoveerde in 1972 aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Van 1964 tot zijn pensionering in 1994 was hij als anesthesioloog verbonden aan het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft. Sinds 1994 was hij erelid Medische Staf Reinier de Graaf Delft en vanaf 2005 drager van de Reinier de Graaf Penning. Hij was van 1970 tot 1973 voorzitter en daarna erelid van De Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie. De NVA schrijft over hem: "Hij kan zonder enige overdrijving de vader van de Nederlandse palliatieve zorg genoemd worden".

De directeur van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde, schreef mij: "Hij was erelid van de NVVE en één van de wegbereiders van de euthanasiewet. Door al in 1984 een boekje te schrijven, vanuit zijn professie als anesthesioloog, over hoe medisch gezien een euthanasie moet worden uitgevoerd is hij de initiator van de medische techniek van een zorgvuldige levensbeëindiging. Tot vlak voor zijn overlijden heeft hij zich nog actief bemoeid met de nieuwe richtlijn ‘Euthanasie’. We zullen hem en zijn opbouwende kritische inbreng missen."

Als president van de International Humanist and Ethical Union ontmoette ik hem op het IHEU congres van 1992 in Amsterdam toen hem de International Humanist Award werd uitgereikt "for advocating the right of self-determination in the field of voluntary euthanasia". Ik maakte hem sindsdien mee als Laureate of the International Academy of Humanism, Honorary Associate of Rationalist International, en als bestuurslid van het Center for Inquiry Low Countries.

Van iemand die zijn hele leven heeft gestreefd naar het feitelijk en wettelijk mogelijk maken van een menswaardige dood verwacht men wellicht dat hij somber gestemd was maar het tegendeel is het geval. Uit eigen ervaring kan ik het daarom volledig eens zijn met datgene wat collega's over hem schreven: "Pieter Admiraal was niet alleen een gedreven maar ook een markante persoonlijkheid die bekend stond om zijn humor en zijn acteertalent. Wij voelen ons bevoorrecht zo'n bijzondere persoonlijkheid en collega in ons midden te hebben gehad, en koesteren zijn nagedachtenis."

Pieter Admiraal heeft over de hele wereld meer dan 300 lezingen gegeven over het belang van het medisch-wetenschappelijk verantwoord begeleiden van mensen die een einde willen (doen) maken aan hun uitzichtloos en ongeneeslijk lijden. Zijn betekenis werd in 1994 erkend toen hij benoemd werd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau. Zijn strijd voor menswaardig sterven heeft velen uit hun lijden verlost en zal dat blijven doen ook na zijn dood. Alleen al om die reden mag zijn overlijden niet onopgemerkt voorbij gaan!



De docu Afscheid van een vriend van Karin Junger en Carel Jansen over Pieter Admiraal staat niet integraal op internet maar is te bestellen bij Beeld en Geluid:  
http://zoeken.beeldengeluid.nl/internet/index.aspx?chapterid=1164&filterid=974&contentid=7&searchID=3667211&columnorderid=-1&orderby=1&itemsOnPage=10&defsortcol=12&defsortby=2&pvname=personen&pis=expressies;selecties&startrow=5&resultitemid=46&nrofresults=53&verityID=/64956/65616/67777/120709@expressies

Mijn memoires "Humanisme als zelfbeschikking, levensherinneringen van een homohumanist" zijn november 2016 uitgegeven bij de Papieren Tijger Breda.