zaterdag 6 mei 2023

497. Lau Mazirel (1907-1974): een vergeten advocaat

Deze week werd er weer veel aandacht besteed aan de Tweede Wereldoorlog. Er was nu gelukkig iets meer aandacht voor het homo/lesbisch verzet in Nederland, waarover straks meer. Maar er was nog weinig aandacht voor Lau Mazirel (1907-1974). In mijn memoires ('Humanisme als zelfbeschikking') beschrijf ik hoe ik voor het eerst hoorde over haar rol. Zij was een van de organisatoren van de aanslag op het Amsterdams bevolkingsregister.

Zij was als advocaat een vroege voorvechter van homorechten en rechten van vrouwen, Roma en Sinti. Zij stond veel homo's bij die voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog vervolgd werden. Na de oorlog werd zij de advocaat van het COC. Ik was de algemeen secretaris van het COC van 1971 tot 1975. In die tijd kwam ik meer te weten over Lau Mazirel via VN-redacteur Jan Rogier (1929-1986). Hij ontdekte dat de archieven van Lau Mazirel verdwenen waren. Dat was een grote schok voor de geschiedschrijvers van de homovervolging omdat daardoor veel gegevens verloren zijn gegaan. Dankzij het geheugen van Jan kon ik nog enkele vervolgden opsporen maar vrijwel niemand was bereid om door mij geïnterviewd te worden. Helaas is dat koren op de molen van vervolgingsontkenners.

Als algemeen secretaris van het COC maakte ik mij zorgen over de toekomst van het COC-archief. Dat stond toen in een ruimte waar de oliekachel van de cv regelmatig enige roet verspreidde over de papieren. Mede dankzij de medewerking van Jan Rogier kon dat COC-archief veilig ondergebracht worden bij het toenmalig Rijksarchief in Den Haag. Ik hoop dat er binnenkort een gedocumenteerde biografie over Lau Mazirel gepubliceerd gaat worden.

Meer aandacht voor homoseksualiteit en verzet tijdens 1940-1945
In 2006 verscheen het naslagwerk 'Het begint met nee zeggen; biografieën rond verzet en homoseksualiteit 1940-1945' (Schorer Boeken, Amsterdam 2006) onder redactie van Klaus Müller en Judith Schuyf. Ik hoop dat dit boek leidt tot meer onderzoek naar en media-aandacht voor dit verzwegen hoofdstuk. Als voorzitter van 1982 tot 1992 van de Inter-facultaire Werkgroep Homostudies Utrecht werd ik in 1987 gevraagd om lid te worden van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Daar heerste een homovijandige sfeer. De enige vrouw die ik mij uit die tijd kan herinneren was de voortreffelijke voorzitter Judith Belinfante.

Gezien dit wegmoffelende verleden was ik daarom zeer blij verrast toen ik 2 mei 2023 in Nieuwsuur een eerste aankondiging zag van een nieuwe documentaire door Stephen Fry over twee Nederlandse homo/lesbische verzetstrijders: 'Willem en Frieda'. Dat betreft de heldenrollen van beeldend kunstenaar Willem Arondéus (1894-1943) en de cellist en latere eerste vrouwelijke dirigent Frieda Belinfante (1904-1995). Ik zag ook een goede bijdrage van senator Boris Dittrich. Hopelijk leidt dit tot meer aandacht voor dit oorlogsverleden.






Naschrift. Homoseksualiteit in Nederland
Als hoogste eindigde in deze serie het blogbericht nr. 51 over Homostudies (de grootste stijger in deze groep). Binnen deze categorie gevolgd door de berichten 114 over Identiteit als keuze (ook een grote stijger), nr. 78 over Homoseks en jongeren, nummer 144 over de vraag: Is homo-nieuws geen nieuws? (1), nummer 72 over Misleidend onderzoek ontstaan homoseksualiteit, nummer 60 over Homovoorlichting, nr. 128 over Homovluchtelingen, nummer 36 over Lesbisch ouderschap, het nummer 162 over Homovoorlichting op school moet beter en nummer 221 over #MeToo (2) Job Gosschalk. Uit deze blogberichten blijkt dat nog heel veel voorlichting over homoseksualiteit gegeven moet worden. Een film die daar zeer geschikt voor is: 'Jongens'. Dat geldt eveneens voor het filmpje 'In a Heartbeat'.





Vlogberichten
Inmiddels zijn dertien vlogberichten verschenen:
1. Aanleiding memoires Rob Tielman, (het op twee na meest bekeken vlogbericht)
2. Boerkini's welkom op het naaktstrand, (het op een na meest bekeken vlogbericht)
3. Homo(zelf)haat(het op vier na meest bekeken vlogbericht)
4. Tegen homoporno en voor homo-erotiek, (met > 1500 het meest bekeken vlogbericht)
5. Geweld en preutsheid in de VS, (het minst bekeken vlogbericht)
6. Nederlandse en puriteinse tradities in de VS, (op vier na minst bekeken vlogbericht)
7. Frieslands 'iepen mienskip', (het meest bekeken Friese vlogbericht)
8. Friezen uitvinders poldermodel, (het gemiddeld bekeken Friese vlogbericht)
9. Atlas van Friesland(het minst bekeken Friese vlogbericht)
10. Homoseksualiteit en homocultuur, (het op drie na meest bekeken vlogbericht)
11. Internetdating homo's en beeldvorming, (het op drie na minst bekeken vlogbericht)
12. Misverstanden rond Europese Unie (het op een na minst bekeken vlogbericht)  en
13. Humanisme is niet het bestrijden van godsdienst. (het op twee na minst bekeken vlogbericht)