Op 22 november 2023 vonden in Nederland bijzondere landelijke verkiezingen plaats. Tot op het laatst was het heel spannend wie deze verkiezingen de grootste partij zou worden.
Voor mijn buitenlandse lezers: wie de grootste partij wordt, mag beginnen met een nieuwe regering te vormen. Maar dit is geen zekerheid dat die partij ook in de regering komt. De landelijke verkiezingen zijn er om alle 150 leden van de Tweede Kamer te kiezen. Minder dan 1% van de uitgebrachte stemmen is genoeg voor een Kamerzetel. De lage kiesdrempel leidt tot veel kleine partijen. Er was in Nederland nog nooit een meerderheidspartij. Het samenwerken van minderheidspartijen, het polderen (zie naschrift), is dus gebruikelijk.
De voorgeschiedenis
In blogbericht 507 schreef ik over de val van de regering Rutte IV op 7 juli 2023: "Premier Rutte is met bijna dertien jaar de langstzittende premier uit de Nederlandse geschiedenis. De pragmatische premier heeft vier regeringen voorgezeten met rechtse, linkse en midden-partijen. Vanuit zijn VVD-achterban groeide de kritiek dat hij daardoor kleurloos was geworden en men vond dat de VVD een rechtser imago moet krijgen. Met deze hete adem in zijn nek zette hij met name de ChristenUnie voor het blok door een einde te willen maken aan de meeste gezinshereniging door oorlogsasielzoekers. Dat nu verbaasde velen.
Zijn argument om daardoor de massa-immigratie te stoppen werd gezien als een stok om een hond (CU) te slaan. Die had namelijk eerder duidelijk gemaakt dat men geen vluchte-lingengezinnen uit elkaar wilde trekken. Bovendien: het overgrote deel van de honderd-duizenden immigranten zijn overwegend Oekraïners, arbeids- en kennis-immigranten en terugkerende Nederlanders. Terwijl deze gezinshereniging om slechts duizenden immi-granten gaat. Rutte werd er daarom van verdacht een truc toe te passen om de VVD een rechtser karakter te kunnen geven in de verkiezingen. Dit schaadde zijn geloofwaardigheid.
Zijn eigenbelang (nieuwe verkiezingen winnen) ging kennelijk boven het landsbelang (zoals de vele grote problemen oplossen rond de aardbevingsschade in Groningen, het fraude-schandaal rond steunuitkeringen aan mensen met een migratie-achtergrond, het stikstof-probleem waardoor het land op slot raakte, de groeiende armoede, de kloof tussen stad en platteland, de vertrouwensbreuk in de politiek, enz.)". Tot zover dit citaat uit bericht 507.
De VVD dacht slim te zijn om de extreem rechtse partij PVV van Wilders niet langer uit te sluiten. Maar dat pakte averechts uit want veel kiezers dachten toen dat een stem op de PVV geen verloren stem meer zou zijn en daardoor een hardere aanpak van de immigratie mogelijk zou worden. En dat gebeurde op 22 november 2023. De PVV werd met een winst van 20 zetels met 37 zetels de grootste en de VVD met een verlies van 10 zetels met 24 zetels de derde. GroenLinks-PvdA werd met een winst van 8 zetels met 25 zetels tweede.
De voorlopige verkiezingsuitslag
De volledige (voorlopige) verkiezingsuitslag is als volgt: PVV 37 (+20), GL-PvdA 25 (+8), VVD 24 (-10), NSC (de nieuwkomer Omtzigt) 20, D66 9 (-15), BBB 7 (+6), SP 5 (-4), CDA 5 (-10), FvD 3 (-5), DENK 3 (-), SGP 3 (-), CU 3 (-2), PvdD 3 (-3), Volt 2 (-1), JA21 1 (-2), 50Plus 0 (-1) en BIJ1 0 (-1). Mede omdat de opiniepeilingen deze uitslag niet voorspeld hadden, kwam het voor velen als een grote verrassing. Door veel PVV-aanhangers werd net gedaan alsof "het volk" en "de Nederlander" voor de PVV had gestemd. Het kan dus geen kwaad om duidelijk te stellen dat ruim tweederde van de kiezers dat niet gedaan hadden. En gezien de lage opkomst van onder de 80% nog veel meer onder alle kiesgerechtigden. Meer volgt!
Naschrift. Verkiezingen in Nederland
Dit blogbericht past in mijn blogserie over de Nederlandse verkiezingen
en de gevolgen ervan. Daarin verschenen eerder de blogberichten 179: Moreel leiderschap: wat is dat?, nummer 180: Referendum? Schijnvertoning! (2), nummer 181: De anti-elite-paradox, nummer 182: 'De kloof' bestaat niet in Nederland, nummer 183: "Wij worden niet gehoord!": klopt dat wel? en nummer 184: CDA-aanval op zelfbeschikking (veel gelezen).
Zie voor mijn
reactie op de uitslag van de verkiezingen blogbericht 186: Populismegolf gestopt in Nederland (dit bericht is hiervan het meest gelezen), 187: Regeringsvorming in Nederland (1) over het belang van het oeroude poldermodel, 188: Regeringsvorming in Nederland (2) over het divagedrag van kiezers, 189: Regeringsvorming in Nederland (3) over het consumentengedrag van kiezers, 190: Regeringsvorming in Nederland (4) over het links/progressieve misverstand, 191: Regeringsvorming in Nederland (5) over het belang van samenwerkingsstrategieën, 192: Regeringsvorming in Nederland (6) over het belang van het maatschappelijk middenveld, en als laatste blogbericht in deze serie nummer 199: Regeringsvorming in Nederland (7) over de duur van de kabinetsformatie.
Hierna volgde een nieuwe serie over de staat van Nederland met blogbericht 211, Is de gekozen burgemeester ondemocratisch?, bericht 212, CDA-aanval op zelfbeschikking (2), blogbericht 226, Terugblik op 2017: populismegolf gestopt (het best bekeken in 2017 en 2018), blogbericht 227, Populismepreventie in Nederland, bericht 233, Referendum: aanval op democratie (1), bericht 234, Red de benoemde burgemeester!, blogbericht 235, Wat te doen met het "sleepwet"-referendum?, blogbericht 236, Verkiezingen van 21 maart 2018 hoopgevend, blogbericht 238, Nederlanders worden optimistischer!, blogbericht 265, Referendum: aanval op democratie (2), bericht 273, Homo/lesbische (on)veiligheid in Nederland, blogbericht 275, Staatscommissie parlementair stelsel Nederland, blogbericht 276, Nederland ontkerkelijkt snel, en blogbericht 277, De fabel van de gele hesjes & klaagschaamte (het begrip klaagschaamte heeft Google bereikt!).
Vlogberichten
Inmiddels zijn dertien vlogberichten verschenen:
1. Aanleiding memoires Rob Tielman, (het op twee na meest bekeken vlogbericht)
2. Boerkini's welkom op het naaktstrand, (het op een na meest bekeken vlogbericht)
3. Homo(zelf)haat, (het op vier na meest bekeken vlogbericht)
4. Tegen homoporno en voor homo-erotiek, (met > 1500 het meest bekeken vlogbericht)
5. Geweld en preutsheid in de VS, (het minst bekeken vlogbericht)
6. Nederlandse en puriteinse tradities in de VS, (op vier na minst bekeken vlogbericht)
7. Frieslands 'iepen mienskip', (het meest bekeken Friese vlogbericht)
8. Friezen uitvinders poldermodel, (het gemiddeld bekeken Friese vlogbericht)
9. Atlas van Friesland, (het minst bekeken Friese vlogbericht)
10. Homoseksualiteit en homocultuur, (het op drie na meest bekeken vlogbericht)
11. Internetdating homo's en beeldvorming, (het op drie na minst bekeken vlogbericht)
12. Misverstanden rond Europese Unie (het op een na minst bekeken vlogbericht) en
13. Humanisme is niet het bestrijden van godsdienst. (het op twee na minst bekeken vlogbericht)
