zaterdag 6 december 2014

71. Nederlands wereldtaal?

Mijn blog is nu meer dan 15.000 keer gelezen over de hele wereld. Er zijn nu duizenden lezers in Nederland. Honderden (gerangschikt naar aantallen) in de Verenigde Staten, Duitsland, België, Zuid Afrika, Rusland, en India. Tientallen in Frankrijk, Oekraïne, Polen, Servië en in het Verenigd Koninkrijk. En enkele lezers in (alfabetische volgorde) Albanië, Algerije, Antigua, Argentinië, Aruba, Australië, Bangladesh, Bolivia, Brazilië, Bulgarije, Cambodja, Canada, Chili, China, Colombia, Congo-Kinshasa, Costa Rica, Cuba, Curaçao, Denemarken, Ecuador, Egypte, Estland, Filipijnen, Finland, Frans-Polynesië, Georgië, Ghana, Griekenland, Hongarije, Hongkong, Ierland, Indonesië, Irak, Iran, Israël, Italië, Ivoorkust, Japan, Jordanië, Kazachstan, Kroatië, Letland, Libanon, Luxemburg, Macau, Macedonië, Maleisië, Malta, Marokko, Mauritius, Mexico, Nieuw Zeeland, Noorwegen, Oostenrijk, Pakistan, Palestina, Panama, Paraguay, Peru, Portugal, Qatar, Roemenië, San Marino, Saoedi-Arabië, Singapore, Spanje, Sri Lanka, Suriname, Taiwan, Thailand, Tsjechië, Turkije, Venezuela, Verenigde Arabische Emiraten, Vietnam, Wit-Rusland, IJsland, Zuid Korea, Zweden en Zwitserland.

Die wereldwijde verspreiding is mede te danken aan de over grote delen van de wereld bestaande opleidingen Neerlandistiek en aan de Nederlandse Taalunie die hen met raad en daad ondersteunt. Buiten Nederland, België en Suriname wordt in veertig landen aan 175 universiteiten Nederlands gegeven door 700 docenten aan 15.000 studenten en wordt door 6000 leraren Nederlandse lessen gegeven aan 400.000 scholieren op scholen voor basis- en voortgezet onderwijs. Het grootste aantal scholieren (23.000) is te vinden in de Duitse deelstaten die aan ons land grenzen: Nedersaksen en Noordrijn-Westfalen.

Witte vlekken
Toch zijn er nog enkele witte vlekken op de wereldkaart: landen waar wel opleidingen Neerlandistiek zijn maar mijn blog nog geen enkele keer is gelezen. Dat zijn Armenië, Aruba (!), Georgië, Kroatië, Mexico, Namibië (!), Slovenië, Slowakije en Wit-Rusland. Vooral Aruba is opvallend omdat Nederlands daar een officiële taal is. En Namibië omdat Afrikaans daar voor meer dan een tiende van de bevolking de moedertaal is en het er veel gesproken wordt.

Afrikaans
Over Afrikaans gesproken: in Nederland bestaat nog steeds het vooroordeel dat de meeste Afrikaanstaligen blanken zijn. In Zuid-Afrika leven bijna 7 miljoen mensen voor wie het Afrikaans de moedertaal is. Dat zijn 2,7 miljoen blanken en 4,1 miljoen kleurlingen, die zichzelf 'bruinmense' noemen. Afrikaans is de moedertaal van 13,5% van de bevolking. De andere grote moedertalen zijn Zoeloe (22%), Xhosa (16%) en Engels (9%). Wie meer wil weten over  het Afrikaans kan bij deze 'webwerf' terecht. Ook heel handig is het Groot Woordenboek Afrikaans en Nederlands waarin de twee talen in elkaar geschoven zijn, hetgeen makkelijk kan omdat 90 tot 95% van de Afrikaanstalige woorden oorspronkelijk uit het Nederlands afkomstig zijn.

Homo/lesbische netwerken
Mijn meeste lezers in Zuid-Afrika dank ik aan de Gay Afrikaners. Internet is heel belangrijk om wereldwijd homo/lesbische netwerken te ontwikkelen. Mijn blogberichten die gaan over homoseksualiteit worden gemiddeld genomen het beste gelezen. Landen die het huwelijk hebben opengesteld voor paren van gelijk geslacht (huwelijksgelijkberechtiging) beschikken over de meest doelmatige homo/lesbische netwerken. En in vrijwel al die landen wordt mijn blog gelezen. De enige uitzonderingen zijn Argentinië, Luxemburg, Malta, Uruguay en IJsland: ook de enige landen met huwelijksgelijkberechtiging die geen opleiding Neerlandistiek hebben. Dat verklaart vermoedelijk waarom mijn blog daar geen lezers heeft.

Wel lezers maar geen opleidingen Neerlandistiek
Omdat naast homoseksualiteit de 'Nederlandse cultuur wereldwijd' tot de belangrijkste onderwerpen van mijn blog behoort, is het interessant om na te gaan in welke landen waarmee Nederland een verleden heeft er wel lezers van mijn blog te vinden zijn maar geen opleidingen Neerlandistiek.

Allereerst Australië (Nieuw-Holland) en Nieuw Zeeland. Beide landen zijn door de Nederlander Abel Tasman ontdekt en er wonen 300.000 respectievelijk 100.000 mensen van Nederlandse afkomst maar er zijn geen opleidingen Neerlandistiek. Nederlands-Brazilië is een voormalige kolonie die in Brazilië in hoog aanzien staat maar er is geen opleiding Neerlandistiek. Datzelfde geldt voor vaak vergeten voormalige Nederlandse overzeese gebieden en handelsposten waar mijn blog wel lezers heeft als Japan (Dejima), Maleisië (Malakka), Mauritius, Singapore, Taiwan (Formosa) en Thailand (Ayutthaya). Hier moet ook de voormalige Belgische kolonie Congo (Kinshasa) genoemd worden waar nog veel Vlamingen wonen maar geen opleiding Neerlandistiek bestaat.

Noch lezers, noch opleidingen Neerlandistiek
In de vaak vergeten voormalige kolonies Bangla Desh (Bengalen), Ghana (Goudkust), Guyana (Berbice, Essequebo en Demerery, westelijk van Suriname) en Sri Lanka (Ceylon) zijn noch lezers noch opleidingen Neerlandistiek te vinden. In Sri Lanka leven nog Nederlandse nakomelingen, de 'Dutch Burghers'. In Guyana ligt een plaats met de naam New Amsterdam. En ik heb nogal wat Ghanezen ontmoet die Nederlandse achternamen hebben. (Inmiddels is in Ghana een lezer opgedoken!)

En lezers, én opleidingen
En om positief te eindigen: in Indonesië (Nederlands-Indië), India (met veel vergeten handelsposten van de Vereenigde Oostindische Compagnie in Malabar, Coromandel en Bengalen), Suriname en Zuid-Afrika zijn zowel lezers van mijn blog als opleidingen Neerlandistiek te vinden. Er is in deze landen sprake van een toenemende belangstelling voor het gemeenschappelijke Nederlandse verleden.

Nederlands als wereldtaal
Hoe ziet het Nederlands taalgebied er alles bij elkaar genomen uit? Er zijn 23 miljoen mensen met Nederlands als moedertaal en 4 miljoen mensen die Nederlands kunnen spreken als vreemde taal. En er zijn 7 miljoen mensen met Afrikaans als moedertaal en 10 miljoen mensen die Afrikaans kunnen spreken. Het Nederlands is een officiële taal in de landen of landsdelen Aruba, België, Brussel, Curaçao, Nederland, Sint-Maarten, Suriname en Vlaanderen. Voor Afrikaans is dat het geval in Namibië en Zuid-Afrika.

Volgens de Nederlandse Taalunie is Nederlands een wereldtaal. Het hoort wereldwijd tot de veertig meest gesproken talen. Samen met het Afrikaans komen zij zelfs rond plaats 25. Het aan Nederlands en Afrikaans verwante Duits is tiende. Het Nederlands is wereldwijd een van de tien belangrijkste talen op internet en in de sociale media. Het staat op de achtste plaats als officiële taal binnen de Europese Unie, die 28 lidstaten en een half miljard inwoners heeft. Kortom: ik kan nog even vooruit met mijn blog!




De Nederlandse Taalunie schrijft mij: 
We zijn blij met de aandacht die u aan het onderwijs Nederlands wereldwijd besteedt en kunnen u meedelen dat we vanuit de Taalunie inderdaad bekijken of we ook in landen als Australië en Brazilië het onderwijs Nederlands kunnen ondersteunen, bij voorkeur in samenwerking met andere organisaties die op dit terrein actief zijn, zoals de Stichting Nederlands Onderwijs in het Buitenland.
Een land als Congo is in het verleden al vaker ter sprake gekomen in Taalunieverband, maar in tegenstelling tot de oud-koloniën van Nederland, heeft het Nederlands in deze oud-kolonie van België weinig tot geen voet aan de grond gekregen, met name omdat het Frans ten tijde van de kolonisatie van Congo de voertaal binnen België was en dus ook de primaire taal van de kolonisatie was.
Veel succes verder met uw blog. We hopen dat die in alle landen gelezen blijft en zal worden waar het Nederlands een positie bekleedt in bestuur of onderwijs, of op andere wijze sporen heeft nagelaten. 


Men kan gratis Nederlands leren via internet bij de Rijksuniversiteit Groningen 


"Tweetaligheid is goed voor de hersenen"


Mijn memoires "Humanisme als zelfbeschikking, levensherinneringen van een homohumanist" zijn november 2016 uitgegeven bij de Papieren Tijger Breda.