222. #MeToo (3) Jelle Brandt Cortius & Gijs van Dam

Er is de laatste weken aandacht voor grensoverschrijdend seksueel gedrag dankzij #MeToo. Tijdens het schrijven van mijn memoires, Humanisme als zelfbeschikking, heb ik zelf ook overwogen om te schrijven over mijn ervaring als seksueel slachtoffer, maar ik heb dat niet gedaan. Waarom niet? Ik zal dit in deze nieuwe reeks blogberichten toelichten aan de hand van enkele openbare gevallen. Ik begon met een blogbericht over de Amerikaanse acteur Kevin Spacey, die zijn dubbelzinnige bekentenis koppelde aan zijn merkwaardige coming out als homo. Daarna volgde een blogbericht over de veel beschuldigde Nederlander Job Gosschalk, die toe gaf acteurs gevraagd te hebben zich uit te kleden maar die ontkende hen te hebben aangeraakt of verkracht. In onderstaand blogbericht beschrijf en bespreek ik het - inmiddels ook juridische - conflict tussen Jelle Brandt Corstius en Gijs van Dam.

Open brief van Jelle Brandt Cortius op voorpagina Trouw van 24 oktober 2017
Op 24 oktober 2017 stond onderstaande brief van de journalist Jelle Brandt Corstius op de voorpagina van Trouw met een verwijzing naar de #MeToo-discussie. Het is zeker niet mijn gewoonte om lange teksten aan te halen. Maar omdat ik zijn brief hieronder wil analyseren doe ik dat toch om duidelijk te maken over welke komende alinea's mijn vraagtekens gaan.

"In het prille begin van mijn televisiecarrière ben ik tijdens mijn werk gedrogeerd, en gedwongen tot orale seks, wat verkrachting is. Toen hij mij ook anaal wilde verkrachten nam een overlevingsinstinct het over en ben ik naar buiten gevlucht.

Dat is geen verhaal natuurlijk. Op het allereerste college journalistiek leer je dat in elk verhaal, hoe klein ook, de vijf w’s en de h moeten zitten: wie, wat, waar, waarom, wanneer en hoe. In de eerste zin ontbreken de wie, de waar, en de waarom. De wat, de wanneer en de hoe komen er karig vanaf. De opsomming is zo summier dat het bijna geen betekenis heeft.

Verhalen worden geloofwaardig door hun detail, door hun opbouw, door hun uitleg. Daarom ben ik journalist geworden: het vertellen van verhalen die verteld moeten worden. Maar nota bene dit verhaal, dat mij persoonlijk zoveel schade heeft gedaan, kan ik niet vertellen.

Ik had mijn verhaal opgeschreven voor Trouw, zoals het hoort, met de vijf w’s en de h. Ik vond het belangrijk om dit te delen. Ik schrijf het om herhaling te voorkomen. Waarom zou ik de enige zijn? Wie weet hoe vaak deze persoon nog eens iets in het drankje gooit van een kwetsbare jongeling. Ik wilde seksueel misbruik van mannen uit de taboesfeer halen. Ik wilde dat ook die slachtoffers de schaamte overwinnen en eindelijk ook hun verhaal doen.

Ik schreef het ook voor alle HR-managers, leidinggevenden, teamleiders en vertrouwenspersonen. Maak de drempel zo laag mogelijk om dit soort misstanden te melden. En als iemand het meldt, neem het dan serieus. Ik schreef het voor alle mensen die door een vriend of collega in vertrouwen zijn genomen. Misschien willen zij wel meer dan een luisterend oor, misschien hebben ze net dat duwtje nodig om actie te ondernemen. En ik schreef dit ook voor alle smeerlappen die nog steeds denken dat ze er mee wegkomen. Dat hun sneue gerommel beperkt zal blijven tot het geruchtencircuit. ‘Jullie tijd is voorbij.’ zo wilde ik het stuk eindigen.

Maar dit verhaal kan niet gepubliceerd worden. Het is zijn woord tegen mijn woord. Er zijn geen getuigen, ik ken – voorlopig – geen andere incidenten. Als het tot een rechtszaak zal komen is de kans groot dat hij mij succesvol beschuldigt van smaad, en ik een tweede hypotheek op mijn huis kan nemen om de schadevergoeding te betalen.

Begrijp me goed, ik ben blij dat we in een rechtsstaat wonen. Daarvoor heb ik in Rusland te veel onschuldige mensen zonder enig bewijs in de gevangenis zien verdwijnen. Maar het is ook frustrerend. Hoe groter het vergrijp, des te groter de bewijslast. Juist de grootste hufters zijn deze weken de dans ontsprongen, en dat wringt.

Aangifte bij de politie doen gaat niet, het is intussen verjaard. Meer verhalen van andere slachtoffers, dat zou helpen. Maar die komen alleen maar tevoorschijn als ik met een gedetailleerder verhaal kom. Maar dat gaat dus niet. Dat is mijn probleem. En het probleem van de vele anderen die in hetzelfde schuitje zitten. Bij elk verhaal dat de afgelopen tijd verscheen, zitten tien verhalen die nooit kunnen worden verteld."
Tot zover de open brief van Jelle Brandt Cortius op de voorpagina van Trouw.

Gijs van Dam ontkent dat er sprake was van drogeren en opgedrongen seks
Op 30 oktober 2017 interviewt Pauw zowel Van Dam als zijn advocaat Plasman. Het hele interview is op You Tube te zien en te beluisteren. Hier volgt een korte samenvatting voor degene die het niet kan zien en beluisteren. Van Dam treedt naar buiten omdat een aantal journalisten hebben achterhaald wie beschuldigd werd en een "standrechtelijke executie" in de media had plaatsgevonden. Er is geen enkele sprake geweest van drogeren en van gedwongen seks. Er is geflirt, gezoend en er was seks met wederzijdse instemming. Hij is niet weggevlucht, beiden hebben er nooit meer over gesproken en hebben als collega's het seizoen afgerond zonder dat er ooit een onvertogen woord is gevallen. Van Dam noemt het "een gelogen verhaal". Het was vijftien jaar geleden  en ze hadden beiden veel gedronken.

Advocaat Plasman: "Iedereen is onschuldig tot een rechter jou veroordeelt"
Plasman hekelt de "standrechtelijke executie". Media mogen niet afgaan op één verhaal zonder hoor en wederhoor. Het is niet geloofwaardig dat je pas vijftien jaar later naar buiten treedt om herhaling te voorkomen. Hij had aangifte moeten doen en dan had de rechter kunnen oordelen. Het is niet verjaard. Wij doen aangifte wegens smaad en laster. Van Dam is onschuldig slachtoffer door "trial by media": "je krijgt dit nooit meer weg".

Vraagtekens bij (de publicatie van) de brief van Jelle Brandt Cortius
De eerste vraag is waarom Trouw de brief plaatst in het kader van de #MeToo-discussie over seksueel machtsmisbruik als zij geweten zouden hebben dat er geen sprake was van een machtsverschil tussen beide jongemannen die slechts een jaar in leeftijd verschilden (toen 25 en 24 jaar). Uit Trouw van 3 november 2017 ontleen ik aan een artikel van de ombudsman van Trouw dat dit niet bekend was bij (een deel van) de Trouw-redactie. Had het zoeken naar een intermediair in dit geval niet meer voor de hand gelegen dan plaatsing in de krant? Bovendien bleek het heel makkelijk te herleiden om welke persoon het ging.

De eerste alinea van de brief brengt mij tot de vraag: onder invloed van welke drug is iemand wel in staat zelfstandig naar en uit een hotelkamer te lopen en niet in staat om de kaken op elkaar te houden ten einde een ongewenst geslachtsdeel buiten te houden? Ik ben geen drugsdeskundige maar mijn inschatting is dat het om alcohol ging, ook omdat beiden verklaard hebben daar veel van genuttigd te hebben. Juridisch gezien, is het dan wel de vraag of hier sprake is van verkrachting. De rechter zal moeten uitmaken of hier sprake was van vrijwillige seks. Dat zou zo kunnen zijn als beiden een erectie hadden. Wist Gijs dat Jelle geen of weinig ervaring had met homoseks? Dan had het meer voor de hand gelegen om hem eerst te pijpen (zijn opwinding toetsend) dan hem te laten pijpen.

De twee volgende alinea's maken duidelijk hoe belangrijk het was om de identiteit van de ander verborgen te houden. Dat wordt bevestigd door de verdere afloop. De slachtoffers voelen zich nu nog minder dan voorheen veilig om met hun ervaring naar buiten te treden.

Een 24-jarige omschrijven als "een kwetsbare jongeling" is overdreven want uit de rest van zijn verhaal blijkt dat hij wel degelijk in staat was om de hotelkamer te verlaten. Het is begrijpelijk dat je moeite hebt om er met iemand over te praten. Voor de verwerking is dat wel belangrijk. Ik heb dat wel gedaan met iemand die een soortgelijke ervaring had. Dat voorkomt vaak een opeenhoping van wraakgevoelens die beiden kunnen gaan schaden.

De strekking van de rest van de alinea's maakt duidelijk wat zijn bedoeling was: zorgen dat er meer slachtoffers naar buiten zouden treden. Des te belangrijker was het dan om zijn eigen ervaring centraal te stellen en niet zijn kennelijke behoefte om wraak te nemen op de vermeende dader. Omdat ik zelf vijftig jaar geleden in een vergelijkbare toestand terecht ben gekomen, hielp deze brief en het vervolg er op om met mijn eigen verhaal naar buiten te komen. Zie mijn volgende blogberichten. In die zin heeft deze zaak mij geholpen. Maar ik denk dat de meeste slachtoffers nog meer terug zullen deinzen als zij merken hoeveel - ook juridische - ellende deze zaak heeft veroorzaakt. En dat is jammer.


Naschrift. Op 30 april 2018 verklaarde de Raad voor de Journalistiek dat het dagblad Trouw niet onzorgvuldig had gehandeld door de open brief te publiceren maar wel door zich achter de inhoud van de brief te plaatsen terwijl de aangeklaagde de beschuldiging ontkende. Op 2 mei 2018 maakte laatstgenoemde bekend dat hij in beroep gaat tegen besluit van de Raad. Op 19 juli 2018 werd bekend dat het Openbaar Ministerie niet overgaat tot vervolgingen in deze zaak. Op 11 augustus 2018 deelde zijn advocaat Plasman mee dat Gijs van Dam opnieuw aangifte heeft gedaan wegens smaad omdat Jelle Brandt Cortius zijn cliënt in één rij heeft genoemd met beruchte aanranders c.q. verkrachters. Op 2 oktober 2018 vertelt Gijs van Dam over de ernstige gevolgen die de beschuldiging op hem hebben gehad. Op 14 november 2018 wordt bekend dat Jelle Brandt Cortius afziet van zijn rechtszaak tegen Gijs van Dam. Op 12 januari 2019 wordt bekend dat Gijs van Dam zijn zaak tegen Jelle Brandt Cortius wegens smaad doorzet. Op 23 juli 2019 werd bekend dat Jelle Brandt Cortius alsnog wordt vervolgd. Op 2 januari 2020 maakt Jelle Brandt Cortius bekend het anders had willen aanpakken.

Naschrift. Zie voor het vervolg blogbericht 223: #MeToo (4) #IkOok (1) Ben ik verkracht?, blogbericht 224: #MeToo (5) #IkOok (2) Een zwarte man als dader? en blogbericht 225: #MeToo (6) #IkOok (3) Misplaatste schroom.

Meest gelezen blogberichten over homoseksualiteit
Het meest gelezen blogbericht over homoseksualiteit is nummer 80 over de World Press Photo 2014. Daarop volgen nummer 32 over mijn eerste vriendje, nummer 29 over de Russische homovervolging, nummer 45 over Gerard Reve en Antoine Bodar, nummer 37 over de rampenzomer 1967, nummer 19 over de wereldwijde Britse homovervolging, nummer 51 over Homostudies, nummer 40 over Benno Premsela, een nieuwe vader, nummer 78 over homoseks en jongeren, en als tiende, nummer 28 over mijn homojeugd.

221. #MeToo (2) Job Gosschalk

Er is de laatste weken aandacht voor grensoverschrijdend seksueel gedrag dankzij #MeToo. Tijdens het schrijven van mijn memoires, Humanisme als zelfbeschikking, heb ik zelf ook overwogen om te schrijven over mijn ervaring als seksueel slachtoffer, maar ik heb dat niet gedaan. Waarom niet? Ik zal dit in deze nieuwe reeks blogberichten toelichten aan de hand van enkele openbare gevallen. Ik begon met een blogbericht over de Amerikaanse acteur Kevin Spacey, die zijn dubbelzinnige bekentenis koppelde aan zijn merkwaardige coming out als homo. Dit blogbericht gaat over de veel beschuldigde Nederlander Job Gosschalk.

Job Gosschalk
De regisseur, schrijver, casting director en film- en televisieproducent Job Gosschalk legde op 7 november 2017 de volgende verklaring af. "De afgelopen weken ben ik het onderwerp geweest van geruchten over mijn omgang met acteurs. Het klopt dat ik één-op-één met acteurs aan scènes heb gewerkt, ook bij mij thuis. Het is voorgekomen dat ik daarbij acteurs heb gevraagd hun kleren uit te doen. Ik ben daarbij in een aantal gevallen – besef ik nu – over grenzen gegaan. Ik heb onvoldoende rekening gehouden met het verschil tussen mijn positie en die van een acteur." Hij benadrukte dat er geen sprake is geweest van fysiek contact. Het gaat inmiddels om vele tientallen beschuldigingen. Sommigen stellen dat er wel degelijk sprake was van enig lichamelijk contact (aanranding) maar ik heb geen verklaring gezien van iemand die beweert dat hij door hem is verkracht. Er zijn meerdere verklaringen waaruit blijkt dat enige slachtoffers onder dit grensoverschrijdend seksueel gedrag ernstig geleden hebben. Velen gingen in op zijn verzoek zich uit te kleden omdat zij bang waren anders de door hen begeerde baan als acteur niet zouden krijgen.

Waarom?
Wat bracht Job Gosschalk tot dit grensoverschrijdend gedrag? Als hij naakte jonge mannen wilde zien dan biedt Nederland vele mogelijkheden. Wij kunnen het hem niet vragen want hij blijkt vrijwel niet bereikbaar. Op internet vond ik wel een interview met hem in het Psychologie Magazine van 1 juni 2008 onder de heel veelzeggende kop "Ik heb goed leren manipuleren en manoeuvreren". Dat brengt mij tot de vraag of niemand in zijn omgeving dit machtsmisbruik heeft opgemerkt. Het castingbureau Kemna, waar Gosschalk werkte, verklaarde dat zij zijn gedrag hadden moeten opmerken. Hebben zij echt niets geweten?

Als een acteur wil solliciteren voor een rol in een toneelstuk of film waarin hij uit de kleren moet gaan dan valt dat binnen zijn recht op zelfbeschikking. Datzelfde geldt voor een rol waarin hij zichzelf moet aftrekken. Het kan mij ontgaan zijn, maar ik ben een dergelijk toneelstuk of film in Nederland niet tegengekomen. Dan is het een aantasting van iemands recht op zelfbeschikking als dat in de casting voor een rol toch gevraagd wordt. Als iemand op dat verzoek ingaat, is dat bij een sollicitatie een duidelijk geval van machtsmisbruik.

Er zit ook een andere kant aan deze zaak. Iemand kan zijn/haar seksuele aantrekkelijkheid inzetten om een baan te krijgen. Het is dan weinig professioneel om op die verleiding in te gaan als het moet draaien om de vakbekwaamheid en niet op de seksuele beschikbaarheid.

Anders dan vanuit de Amerikaanse, is het vanuit de Nederlandse homobeweging muisstil gebleven. Hoewel ik geen woordvoerder ben, voel ik mij toch verplicht om op te komen voor seksuele zelfbeschikking en tegen machtsmisbruik, juist vanwege homo-emancipatie.

Bovendien bestaat het gevaar dat mensen ten onrechte beschuldigd worden. Het is daarom van groot belang dat media hoor en wederhoor toepassen, niet over daders spreken als er geen veroordeling is en pas overgaan tot verspreiding van beschuldigingen als er meerdere aangiftes zijn of de betrokkene schuld bekent. Veel media houden zich niet aan deze regel.

Wel of geen machtsmisbruik, aanranding of verkrachting?
Dit blogbericht en het vorige gingen duidelijk over gevallen van machtsmisbruik en zeer waarschijnlijk alleen aanranding en geen verkrachting. Voor verkrachting geldt dat er sprake moet zijn van het binnendringen van iemands lichaam zonder diens toestemming. Strikt genomen valt daar ook tongzoenen onder maar tanden kunnen een tong makkelijk weerstaan. Hoe zit dat met pijpen? Dat komt aan de orde in een volgend blogbericht over Jelle Brandt Corstius en Gijs van Dam: een Nederlandse rel met alleen maar verliezers.


Naschrift. Zie voor het vervolg blogbericht 222: #MeToo (3) Jelle Brandt Cortius & Gijs van Dam, blogbericht 223: #MeToo (4) #IkOok (1) Ben ik verkracht?, blogbericht 224: #MeToo (5) #IkOok (2) Een zwarte man als dader? en blogbericht 225: #MeToo (6) #IkOok (3) Misplaatste schroom. Op 21 november 2019 werd bekend dat er een overeenstemming is bereikt tussen Gosschalk en een vermeend slachtoffer van hem. Op 29 november 2019 wordt bekend dat Gosschalk niet strafrechtelijk vervolgd wordt.

Meest gelezen blogberichten over homoseksualiteit
Het meest gelezen blogbericht over homoseksualiteit is nummer 80 over de World Press Photo 2014. Daarop volgen nummer 32 over mijn eerste vriendje, nummer 29 over de Russische homovervolging, nummer 45 over Gerard Reve en Antoine Bodar, nummer 37 over de rampenzomer 1967, nummer 19 over de wereldwijde Britse homovervolging, nummer 51 over Homostudies, nummer 40 over Benno Premsela, een nieuwe vader, nummer 78 over homoseks en jongeren, en als tiende, nummer 28 over mijn homojeugd.

Mediakritiek
Het best bekeken in deze, sterkst gestegen, serie is nummer 80 over de World Press Photo 2014. Dat wordt in aantallen lezers gevolgd door de blognummers 139 over Referendum? Schijnvertoning! (de grootste stijger in deze groep), blogbericht nummer 74 over Valse nichten, nummer 34 over Vijf misverstanden over democratie, nummer 144 over de vraag: Is homo-nieuws geen nieuws?, nummer 4 over Levensgevaarlijke preutsheid, nummer 63 over Mediamissers,  nummer 44 over Mediamanipulatie, nummer 140 over Brexit? Schotland Exit!, en nummer 62 over Geschiedvervalsing. De drie meest recente blogberichten in deze mediakritische serie zijn nummer 183 over de vraag: "Wij worden niet gehoord!": klopt dat wel?, nummer 209 over de vraag: Zijn media handlangers van terroristen? en nummer 210 over de vraag: Zijn media handlangers van populisten? (1).

220. #MeToo (1) Kevin Spacey

Er is de laatste weken aandacht voor grensoverschrijdend seksueel gedrag dankzij #MeToo. Tijdens het schrijven van mijn memoires, Humanisme als zelfbeschikking, heb ik zelf ook overwogen om te schrijven over mijn ervaring als seksueel slachtoffer, maar ik heb dat niet gedaan. Waarom niet? Ik zal dit in deze nieuwe reeks blogberichten toelichten aan de hand van enkele openbare gevallen. Om te beginnen met de Amerikaanse acteur Kevin Spacey, die zijn dubbelzinnige bekentenis koppelde aan zijn merkwaardige coming out als homo.

Aanleiding tot de val van Kevin Spacey: Anthony Rapp
Het begon allemaal toen de eveneens Amerikaanse acteur Anthony Rapp bekend maakte dat zijn collega Kevin Spacey hem seksueel benaderd had in 1986. Anthony was toen 14 en Kevin 26. Hij deed dat via de website Buzzfeed en ik ontleen dat aan het dagblad Trouw van 4 november 2017. Het eerste dat opvalt, is dat vrijwel alle media-aandacht uitgaat naar Spacey en niet naar Rapp. Terwijl diens verklaring over Spacey veel vragen oproept.

Rapp vertelt dat hij en Spacey samen met mede-acteurs op Broadway na afloop van een voorstelling terecht kwamen in een nachtclub in New York. Worden 14-jarigen in New York tot nachtclubs toegelaten? Spacey nodigde Rapp uit voor een feestje bij hem thuis, waar alleen volwassenen aanwezig waren die hij (afgezien van Spacey) niet kende. Was er geen sprake van ouderlijk toezicht? Rapp verveelde zich maar ging niet naar huis. Hij ging in de slaapkamer televisie kijken en wachtte tot alle gasten naar huis waren gegaan. Was Rapp er op uit om Spacey alleen in de slaapkamer te treffen? Was Rapp zich toen al bewust van beider homoseksualiteit? Spacey kwam toen dronken de slaapkamer binnen, tilde Rapp op, legde hem op bed en ging boven op hem liggen. Hier wordt duidelijk de grens van Rapp's zelfbeschikking overschreden. Hoewel je je kunt afvragen of dit al een seksuele handeling is. Maar je moet als 14-jarige in New York wel heel naïef zijn om niet te beseffen welke risico's je loopt als je alleen met een twaalf jaar oudere man in zijn slaapkamer bent.

Rapp kruipt onder de dronken Spacey vandaan, gaat naar de badkamer en komt terug in de slaapkamer met de mededeling dat hij naar huis wil gaan. Spacey loopt met Rapp naar de voordeur en vraagt de jongen of hij dat echt wil. Rapp zegt ja en vertrekt. In 1986 was ik in New York en iedere New Yorker die ik tegen kwam, verzekerde mij dat ik niet 's nachts alleen over straat moest lopen. Er was toen veel criminaliteit en ik voelde me als 40-jarige in het donker bepaald niet veilig. Waarom regelde Spacey niet een taxi voor de 14-jarige?

Juridisch gezien, was er geen sprake van verkrachting maar hooguit van aanranding. Rapp vertelt elders op internet dat hij later bij een jurist gevraagd had of een aanklacht zin had en heeft toen gehoord dat de bewijsvoering flinterdun is. Tijdens mijn vele bezoeken aan de VS in de jaren tachtig en negentig gonsde het van de geruchten over machtige mannen die nog in de kast zaten en toch sekspartners vonden in de ontelbare homogelegenheden. De homobeweging had en heeft als beleid om die mannen met een dubbelleven niet uit de kast te dwingen zolang zij zich niet homovijandig uiten. Dat brengt mij op het volgende.

Oorzaak van de val van Kevin Spacey: veel jongemannen bleken lastiggevallen
Hoe is het mogelijk dat binnen één dag zonder hoor en wederhoor of enige vorm van proces iedereen Spacey liet vallen? Hij twitterde dat hij zich niets van het voorval (ruim 30 jaar geleden) kon herinneren maar verontschuldigde zich voor zijn dronken wangedrag als het had plaatsgevonden. Hij ontkende dus niet. Iedereen kan wel roepen dat er sprake was van grensoverschrijdend gedrag. Op grond van mijn eigen ervaringen in de VS neem ik aan dat de rondzingende geruchten over Spacey ook bij Netflix en andere instanties bekend waren.

De BBC geeft een overzicht van enkele gevallen van seksueel grensoverschrijdend gedrag door Spacey bij jonge mannen. Wat opvalt, is dat hij vooral toeslaat in situaties waarin er sprake is van machtsongelijkheid. Wie als homoman uit is op seks in New York kan op vele plaatsen terecht bij homo-ontmoetingsplaatsen. Het kan zijn dat hij die plekken vermeed omdat hij niet uit de kast wilde komen. Maar door openbare gelegenheden te benutten om jonge mannen te benaderen vergrootte hij de kans op weerstand omdat hij niet zeker kon zijn van de seksuele voorkeur van die mannen. Waarom nam hij dat risico waardoor hij zijn homoseksualiteit juist etaleerde in plaats van te verbergen? Was het puur machtsmisbruik?

Coming out als afleidingsmanoeuvre
Na de beschuldiging door Rapp twitterde hij: "Ik heb door de jaren heen relaties gehad met vrouwen en mannen, maar nu kies ik ervoor als homo door het leven te gaan." Dacht hij nu werkelijk dat dit tot begrip zou leiden? Hij had zijn hele leven geweigerd om ook maar iets te zeggen over zijn geaardheid. En hij had zelfs in het openbaar kritiek geuit op het - in zijn ogen - verheerlijken van het uit de kast komen door de Amerikaanse homobeweging.

De Amerikaanse homobeweging noemde het een afleidingsmanoeuvre. Die bovendien heel kwalijk was omdat hierdoor een link werd gelegd tussen homo- en pedoseksualiteit waar de homobeweging wereldwijd nog steeds tegen moet vechten. Dat brengt mij terug bij Rapp.

Was dat de reden dat Rapp de beschuldiging tegen Spacey naar buiten bracht? Dat Rapp het stilzwijgen van de homobeweging over homo's die in de kast zitten niet terecht vond als het ging over homo's als Spacey die het beginsel van (homo)seksuele zelfbeschikking aantastten? De negatieve reactie van de Amerikaanse homobeweging op het moment van het uit de kast komen van Spacey lijkt dat te bevestigen. Hoe denkt de Nederlandse homobeweging daarover? Die vraag beantwoord ik in een volgend #MeToo-blogbericht.


Naschrift. Voor een overzicht van de belangrijkste Amerikaanse beschuldigingen verwijs ik naar Yahoo. Ik heb gekozen voor de meest aangeklaagde homoman in de Verenigde Staten. Zie voor het vervolg blogbericht 221: #MeToo (2) Job Gosschalk, blogbericht 222: #MeToo (3) Jelle Brandt Cortius & Gijs van Dam, blogbericht 223: #MeToo (4) #IkOok (1) Ben ik verkracht?, blogbericht 224: #MeToo (5) #IkOok (2) Een zwarte man als dader? en blogbericht 225: #MeToo (6) #IkOok (3) Misplaatste schroom. Op 24 december 2018 reageert Kevin Spacey voor het eerst weer en zegt dat hij geen prijs gaat betalen voor dingen die hij niet gedaan heeft. Hij is tot nu toe niet veroordeeld in een rechtszaak. Na meer dan een jaar (!) begint de eerste rechtszaak op 7 januari 2019: er is nog geen schijn van bewijs van aanranding.

Meest gelezen blogberichten over homoseksualiteit
Het meest gelezen blogbericht over homoseksualiteit is nummer 80 over de World Press Photo 2014. Daarop volgen nummer 32 over mijn eerste vriendje, nummer 29 over de Russische homovervolging, nummer 45 over Gerard Reve en Antoine Bodar, nummer 37 over de rampenzomer 1967, nummer 19 over de wereldwijde Britse homovervolging, nummer 51 over Homostudies, nummer 40 over Benno Premsela, een nieuwe vader, nummer 78 over homoseks en jongeren, en als tiende, nummer 28 over mijn homojeugd.

219. Is homo-nieuws geen nieuws? (2)

In mijn vorige bericht met deze titel gaf ik tientallen voorbeelden van homo-nieuws die het nieuws niet of nauwelijks haalden. Op 27 oktober 2017 bracht de vorig jaar door de Verenigde Naties benoemde Thaise hoogleraar Vitit Muntarbhorn verslag uit over de zeer zorgwekkende positie van lesbische, homo-, bi- en transseksuele minderheden wereldwijd. Hij is door de VN aangesteld als onafhankelijke deskundige inzake de bescherming tegen geweld en discriminatie gebaseerd op seksuele oriëntatie en genderidentiteit. Aan dit belangwekkend verslag werd in de Nederlandse media vrijwel geen aandacht besteed.

Homoseksualiteit in meer dan zeventig landen strafbaar
In meer dan zeventig landen is homoseksualiteit nog steeds strafbaar, soms met de doodstraf. Die strafbaarstelling bestaat in enigerlei vorm in Afghanistan, Algerije, Angola, Antigua & Barbuda, Bangladesh, Barbados, Bhutan,  Botswana, Brunei, Burundi, Comoren, Dominicaanse Republiek, Eritrea, Ethiopië, Gambia, Ghana, Grenada, Guinee, Guyana, India, Irak, Iran, Jamaica, Jemen, Kameroen, Kenia, Kiribati, Koeweit, Libanon, Liberia, Libië, Malawi, Malediven, Maleisië, Marokko, Mauritanië, Mauritius, Myanmar, Namibië, Nigeria, Oeganda, Oezbekistan, Oman, Pakistan, Papoea-Nieuw-Guinea, Qatar, Saint Kitts & Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent & The Grenadines, Samoa, Saoedi-Arabië, Senegal, Sierra Leone, Singapore, Soedan, Solomoneilanden, Somalië, Sri Lanka, Swaziland, Syrië, Tanzania, Togo, Tonga, Trinidad & Tobago, Tunesië, Turkmenistan, Tuvalu, Verenigde Arabische Emiraten, Zambia, Zimbabwe en Zuid-Soedan. Op de Cook Eilanden, in Indonesië en in Palestina is homoseksualiteit strafbaar in een aantal landsdelen. De doodstraf wordt nog uitgevoerd in Iran, Jemen, Saoedi-Arabië, Soedan en in landsdelen van Nigeria en van Somalië. De doodstraf staat nog op homoseksualiteit in Afghanistan, Mauritanië, Pakistan, Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten maar is daar de laatste tijd niet toegepast. Wie een verklaring zoekt voor het feit dat er zoveel voormalige Britse kolonies op de lijst staan, verwijs ik naar mijn blogbericht nummer 19, onder de titel: "No sex please, we're British!"

Ernstige verslechtering in Tsjetsjenië, Egypte, Tanzania en Indonesië
Is bovenstaande lijst al ernstig genoeg, volgens VN-deskundige Vitit Muntarbhorn is in het afgelopen jaar de situatie flink erger geworden in een aantal landen. De meeste media-aandacht ging en gaat uit naar de tientallen moorden en mishandelingen in het landsdeel Tsjetsjenië in het toch al homovijandige Rusland. Homoseksualiteit is daar weliswaar niet strafbaar maar "homoseksuele propaganda" wel en die wet wordt op grote schaal misbruikt om de kwetsbare homo/lesbische minderheid toch te vervolgen en monddood te maken.

In Egypte wordt het woord homoseksualiteit in geen enkele wet genoemd maar er wordt andere wetgeving misbruikt om de homo/lesbische gemeenschap te onderdrukken. Zelfs het onschuldige zwaaien met een regenboogvlag is in Egypte al aanleiding geweest om een homovijandige razzia te houden. Egyptische media mogen aan die vervolging geen enkele aandacht besteden maar gelukkig dringt enige berichtgeving toch tot het buitenland door.

In Tanzania is homoseksualiteit sinds de homovijandige Britse koloniale wetgeving strafbaar maar er werd gedurende lange tijd niet op grote schaal vervolgd. Dat was wel het geval in het naburige homovijandige Oeganda. Daar spelen vooral Amerikaanse fundamentalistische predikanten een zeer kwalijke rol door de homohaat in zwart Afrika aan te vuren. In veel Afrikaanse landen maken politici misbruik van homovervolging om de aandacht voor daar levende onvrede af te leiden en de homo/lesbische minderheid als zondebok te vervolgen. Dit is het afgelopen jaar naar Tanzania overgewaaid en dat dreigt ook elders te gebeuren.

In Indonesië bestond vroeger (buiten het homovijandige extreem islamitische Atjeh) een zekere mate van onverschilligheid inzake homoseksualiteit. Onder invloed van een groeiend islamitisch fundamentalisme is er helaas in grotere delen van Indonesië nu sprake van een toenemende homovervolging. Het is daarom van groot belang dat de zwakke Indonesische homo/lesbische beweging wereldwijd gesteund wordt in dit grootste islamitische land ter wereld. Kenmerkend is dat de wereldorganisatie voor islamitische samenwerking OIC (met uitzondering van Albanië) tot nu toe geweigerd heeft om met de Thaise VN-deskundige Vitit Muntarbhorn te spreken. Ondanks deze negatieve ontwikkelingen is het bemoedigend dat binnen de VN de homohaters in de minderheid zijn. Maar dan is het wel belangrijk dat ook Nederlandse media aandacht besteden aan wat er rond homovervolging aan de hand is!


Naschrift. Op 15 november 2017 werd bekend dat een ruime meerderheid van 62% van de stemmers in een Australisch referendum voorstander is van openstelling van het huwelijk voor paren van gelijk geslacht. Dit kreeg wel aandacht in de meeste media. Op 5 december 2017 bepaalde het Grondwettelijk Hof in Oostenrijk dat paren van gelijk geslacht moeten kunnen trouwen. Dit kreeg weinig aandacht in de media. Op 7 december 2017 stelde Australië het huwelijk open voor paren van gelijk geslacht. Ook dit kreeg veel aandacht in de media. Op 14 december 2017 werd bekend dat het Hooggerechtshof in Indonesië weigerde om homoseksualiteit strafbaar te stellen. Dit bericht kreeg weinig aandacht in de Nederlandse media. Op 10 januari 2018 werd bekend dat een mensenrechtenhof heeft bepaald dat 16 Amerikaanse landen (waaronder Suriname en Costa Rica) het huwelijk moeten openstellen voor paren van gelijk geslacht. Dit bericht kreeg geen aandacht in Nederlandse media. Op 11 januari 2018 werd bekend dat EU-landen homopartners niet mogen weigeren. Dit bericht kreeg geen aandacht in Nederlandse media. Op 1 maart 2018 veroordeelt het Europees Parlement het discrimineren en het willen 'genezen' van homoseksualiteit. Alle EU-lidstaten worden opgeroepen dit te verbieden. Dit bericht kreeg geen aandacht in de Nederlandse media. Op 16 april 2018 besloot het Chinese netwerk Sina Weibo om het net ingevoerde verbod op aandacht voor homoseksualiteit na veel protest weer in te trekken. Dit bericht kreeg enige aandacht in de Nederlandse media. Op 1 mei 2018 werd bekend dat huwelijksgelijkberechtiging steeds meer steun krijgt in de VS, ook in godsdienstige kringen. Dit kreeg geen aandacht in Nederlandse media. Op 5 mei 2018 werd bekend dat de dochter van Castro het huwelijk wil openstellen voor paren gelijk geslacht in Cuba. Dit kreeg weinig aandacht in de Nederlandse media. Op 16 mei 2018 werd in Nederlandse media wel aandacht besteed aan de vrijlating van een politicus in Maleisië die om politieke redenen gevangen zat wegens homoseksualiteit. Op 5 juni 2018 werd bekend dat het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft bepaald dat alle lidstaten van de EU een verblijfsvergunning moeten geven aan een partner van gelijk geslacht van buiten de EU die binnen de EU is getrouwd. Dit kreeg weinig aandacht. Op 2 juli 2018 werd bekend gemaakt dat TouTube zijn homovijandig beleid homovriendelijker zal maken. Hieraan werd weinig aandacht besteed. Op 28 augustus 2018 werd bekend dat tot nu toe buiten Amsterdam geen homolijsten zijn gevonden om homosollicitanten te weren en dat nader onderzoek zal worden gedaan. Hieraan werd geen aandacht besteed in de media. Op 6 september 2018 besloot de hoogste rechtbank in India dat homoseksualiteit niet meer strafbaar is.

Naschrift. Voor het vervolg zie blogbericht 261: Is homo-nieuws geen nieuws? (3)

Mediakritiek
Het best bekeken in deze, sterkst gestegen, serie is nummer 80 over de World Press Photo 2014. Dat wordt in aantallen lezers gevolgd door de blognummers 139 over Referendum? Schijnvertoning! (de grootste stijger in deze groep), blogbericht nummer 74 over Valse nichten, nummer 34 over Vijf misverstanden over democratie, nummer 144 over de vraag: Is homo-nieuws geen nieuws?, nummer 4 over Levensgevaarlijke preutsheid, nummer 63 over Mediamissers,  nummer 44 over Mediamanipulatie, nummer 140 over Brexit? Schotland Exit!, en nummer 62 over Geschiedvervalsing. De drie meest recente blogberichten in deze mediakritische serie zijn nummer 183 over de vraag: "Wij worden niet gehoord!": klopt dat wel?, nummer 209 over de vraag: Zijn media handlangers van terroristen? en nummer 210 over de vraag: Zijn media handlangers van populisten? (1).

Meest gelezen blogberichten over homoseksualiteit
Het meest gelezen blogbericht over homoseksualiteit is nummer 80 over de World Press Photo 2014. Daarop volgen nummer 32 over mijn eerste vriendje, nummer 29 over de Russische homovervolging, nummer 45 over Gerard Reve en Antoine Bodar, nummer 37 over de rampenzomer 1967, nummer 19 over de wereldwijde Britse homovervolging, nummer 51 over Homostudies, nummer 40 over Benno Premsela, een nieuwe vader, nummer 78 over homoseks en jongeren, en als tiende, nummer 28 over mijn homojeugd.

218. Vertrouwen in de toekomst? Zelfbeschikking! (2)

In mijn vorige blogbericht met deze titel beschreef ik hoe het regeerakkoord van Rutte III  van 10 oktober 2017 enkele beleidsvoornemens bevat die ontleend zijn aan het Regenboog Stembusakkoord van 7 maart 2017. Dat is een succes voor de Nederlandse homo/lesbische beweging. Maar toch zit er een adder onder het gras. In het regeerakkoord wordt namelijk gesproken over de "gewone, normale Nederlanders". Waarom roep ik op tot waakzaamheid?

Visieloze visie?
Veel critici zeggen dat het nieuwe regeerakkoord visie ontbeert. Premier Rutte heeft daar over gezegd dat wie visie mist naar de oogarts moet. Geen visie is volgens mij beter dan een slechte visie, zoals het benadrukken van een niet bestaande joods-christelijke traditie in Nederland. Bovendien is de nieuwe regering gebonden aan de Grondwet en de Europese en internationale mensenrechtenverdragen en dat geeft een betere rechtsbescherming dan een compromisvisie van liberale en christelijke partijen die slechts een kleinst mogelijke meerderheid hebben in zowel de Eerste als de Tweede Kamer. Een kwetsbaar begin dus.  

Wie is een 'gewone' Nederlander?
Het regeerakkoord richt zich tot de "gewone, normale Nederlander." Wie is dat? De gewone burger speelt een belangrijke rol in de Nederlandse geschiedenis. Buitenlandse waarnemers hebben zich eeuwenlang verwonderd over het belang van gewone burgers. In veel andere landen speelden de adel en/of de geestelijkheid een vooraanstaande rol. In de Nederlandse republiek van de Gouden Eeuw was dat niet het geval. Kijk maar naar de meest afgebeelde personen op onze wereldberoemde schilderijen. Ook de Nederlandse taal weerspiegelt dat. Bijvoorbeeld in de uitdrukking: "doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg". Met andere woorden: een zekere mate van afwijking past al binnen het begrip 'gewoon'. Zo gebruikte de Nederlandse homo/lesbische beweging in het verleden de uitdrukking: "gewoon anders". Homoseksualiteit moet door ons dus even gewoon gevonden worden als heteroseksualiteit.

Waarom is het begrip 'normaal' gevaarlijk?
Het begrip 'normaal' wekt verwarring omdat de betekenis 'gangbaar' wordt vermengd met de betekenis 'gewenst'. Met andere woorden: de meerderheid bepaalt wat gewenst gedrag is. Dat past binnen de opvatting dat democratie de dictatuur van de meerderheid zou zijn maar is in strijd met de opvatting dat democratie de maatschappelijke vormgeving van zelfbeschikking is. Het feit dat het woord normaal in het regeerakkoord wordt toegevoegd aan het begrip gewoon, geeft aan dat het wel degelijk de bedoeling is om normerend op te gaan treden. En dat is gevaarlijk, juist voor minderheden, en dat staat op gespannen voet met onze traditie van zelfbeschikking en acceptatie van derden die gewoon anders zijn.

Is Rutte III een in meerderheid christelijk kabinet?
Al vijftig jaar houd ik bij welke ministers en volksvertegenwoordigers de eed of de belofte uitspreken bij hun installatie. Op 26 oktober 2017 werden de nieuwe bewindslieden van het kabinet Rutte III geïnstalleerd. Negen ministers legden de eed af en zeven de belofte. Dit nu is een trendbreuk omdat geleidelijk aan de eedafleggers in de minderheid waren geraakt. Dat paste ook bij de toenemende buitenkerkelijkheid in Nederland. Toch is het onjuist om Rutte III een christelijk kabinet te noemen. Om te beginnen, vormen de twee christelijke partijen een minderheid in de regering van zes tegen tien ministers. De omslag naar een meerderheid van christenen in de regering komt met name door Mark Rutte (die weinig van ideologieën moet hebben) en Sigrid Kaag (die progressiever staat tegenover andersdenkenden dan menig buitenkerkelijke). Een eed of belofte is nog geen waarborg als het gaat om het respecteren van zelfbeschikking. Die waarborg ligt in onze rechtstaat, gebaseerd op mensenrechten en niet op een willekeurige meerderheid in een referendum.

 
Naschrift. Mijn volgende blogbericht verschijnt op zaterdag 11 november 2017.


Nederlandse verkiezingen
Dit blogbericht past in mijn blogserie over de Nederlandse verkiezingen en de gevolgen ervan. Daarin verschenen eerder de blogberichten 179: Moreel leiderschap: wat is dat?, nummer 180: Referendum? Schijnvertoning! (2), nummer 181: De anti-elite-paradox, nummer 182: 'De kloof' bestaat niet in Nederland, nummer 183: "Wij worden niet gehoord!": klopt dat wel? en nummer 184: CDA-aanval op zelfbeschikking (dit bericht is hiervan het meest gelezen).
Zie voor mijn reactie op de uitslag van de verkiezingen blogbericht 186: Populismegolf gestopt in Nederland (dit bericht is hiervan het meest gelezen), 187: Regeringsvorming in Nederland (1) over het belang van het oeroude poldermodel, 188: Regeringsvorming in Nederland (2) over het divagedrag van kiezers, 189: Regeringsvorming in Nederland (3) over het consumentengedrag van kiezers, 190: Regeringsvorming in Nederland (4) over het links/progressieve misverstand, 191: Regeringsvorming in Nederland (5) over het belang van samenwerkingsstrategieën, 192: Regeringsvorming in Nederland (6) over het belang van het maatschappelijk middenveld, en nummer 199: Regeringsvorming in Nederland (7) over de duur van de kabinetsformatie.

217. Zijn media handlangers van populisten? (2)

De afgelopen week vielen mij een paar dingen op in Nederlandse media. Van Project X in Enschede en verkiezingen in Nedersaksen tot het uiteenvallen van de Europese Unie en de blotebillenboten in het NOS Journaal. Hebben Nederlandse media last van sensatiezucht?

Geen aandacht voor het mislukte Project X in Enschede
Laat ik beginnen met enig goed nieuws. Op vrijdag 13 oktober 2017 ging het Project X in Enschede vrijwel onopgemerkt voorbij. Het was de bedoeling om het volledig uit de hand gelopen Project X van 21 op 22 september 2012 in het Groningse Haren over te doen. Dat trok toen duizenden relschoppers die veel schade aanrichtten. Er was kritiek op de rol van sommige media (waaronder het NOS Journaal) die verweten werden de rel flink opgeklopt te hebben. Die les is kennelijk geleerd want deze keer was er nauwelijks aandacht voor en dropen de tientallen plaatselijke relschoppers af met slechts enige geringe ruitenschade. 

Geen Amsterdamse blotebillenboten meer in het NOS-journaal
Er is nog een voorbeeld van een geleerde les. In blogbericht 63, Mediamissers, beschreef ik hoe het NOS Journaal jarenlang blotebillenboten in Amsterdam liet zien als er nieuws was over homoseksualiteit, ook al had dat niets met de Canal Parade te maken. Dat leidde tot klachten bij de betreffende ombudsman en die oordeelde dat deze bevestiging van oude vooroordelen beëindigd moest worden. Voor zover ik kan nagaan is dat gebeurd. Even ging het NOS Journaal weer in de fout toen dit jaar bekend werd dat in Duitsland het huwelijk werd opengesteld voor paren van gelijk geslacht. Er werden travestieten getoond en het ging alleen over homomannen. Snel werd dat verbeterd. De travestieten (komen ook onder hetero's voor!) werden vervangen door mannen- en vrouwenparen die wilden gaan trouwen.

Geen eindeloze aandacht voor boze burgers die niet gehoord zouden worden
In blogbericht 183,"Wij worden niet gehoord!": klopt dat wel?, beschreef ik hoe Nederland door veel media werd bedolven onder 'boze burgers' die onophoudelijk riepen dat zij niet gehoord werden. Ik kan mij niet herinneren dat een tevreden burger aan het woord kwam. Op 10 oktober 2017 verscheen het nieuwe regeerakkoord. In de week erna kwamen voor- en tegenstanders van het akkoord aan het woord en de klaagzangen van niet gehoorde burgers werden niet herhaald. Hopelijk beseft men nu hoe paradoxaal dat geklaag was.

Verzwegen verkiezingen in Nedersaksen
Op 15 oktober 2017 werden bij onze buren in Nedersaksen verkiezingen gehouden. Daaraan werd in Nederlandse media vrijwel geen aandacht besteed. Terwijl de uitslagen toch heel opvallend zijn. Deze verkiezingen werden gewonnen door de sociaaldemocratische SPD met 37% (met 3% winst de grootste geworden) en verloren door de christendemocratische CDU met 34% (met 2% verlies niet meer de grootste). De Groenen kregen 9%, de liberale FDP 8% en de rechtsextremistische AfD kreeg slechts net iets meer dan de kiesdrempel van 5%. Dat is heel opvallend als je kijkt naar de vorige Duitse verkiezingen. Zie mijn berichten 195, Wat kunnen we van de Duitse verkiezingen leren?, en 214, Is Duitsland na verkiezingen rechts-populistischer?. Zijn verkiezingen in Nederlandse media soms minder interessant als sociaaldemocraten winnen en rechts-extremisten verliezen? Dat zou je denken als je kijkt naar de aandacht voor de Oostenrijkse verkiezingen die dezelfde dag werden gehouden.

De voorspelde ondergang van Europese Unie en de euro
In de afgelopen jaren zijn we doodgegooid met berichten in media die de ondergang van de Europese Unie en de euro voorspelden. Vooral na de Brexit en Trump (die overigens beide gesteund werden door een minderheid van de kiesgerechtigden!) zou een populistische golf heel Europa overspoelen. De verkiezingen in Oostenrijk, Nederland, Frankrijk en Duitsland vertoonden echter een geheel ander beeld. Maar toen kwam het NOS Journaal alsnog op 14 oktober 2017 op een sensatiegerichte toon vertellen dat die populistische golf er alsnog in de Europese Unie zou komen. Die zou de volgende dag beginnen met de verkiezingen in Oostenrijk die de EU zouden kunnen splitsen. Laten we de feiten eens op een rijtje zetten.

Op 19 en 20 oktober 2017 kwam in Brussel de top van de EU-regeringsleiders bijeen. Na de overwinningen van Trump en Brexit voorspelden vele doemdenkers de ondergang van de Europese Unie. Het tegendeel gebeurde. De Verenigde Staten en Groot-Brittannië verkeren in grote crises. De EU blaakt van zelfvertrouwen. Eindelijk worden stagnerende problemen aangepakt. Ik kan een NOS Journaal in deze dagen gemist hebben maar ik heb geen woord gehoord over een EU-crisis die veroorzaakt zou zijn door de  Oostenrijkse verkiezingen. Laat staan dat het NOS Journaal zijn excuses zou hebben aangeboden voor de Project X achtige uitglijder van 14 oktober 2017. Of dat vanuit andere Nederlandse media aandacht aan deze sensatiezucht is besteed. Hoe serieus kunnen we deze media nu nog nemen?

Naschrift. Op 16 december 2017 werd bekend dat de nieuwe Oostenrijkse regering zich pro-EU zal opstellen en geen referendum zal houden over het EU-lidmaatschap. Voor zover ik kan nagaan heeft het NOS-Journaal nog geen verontschuldigingen aangeboden voor de hierboven genoemde uitzending van 14 oktober 2017. Op 4 maart 2018 werd bekend dat de SPD mee doet aan de nieuwe regering waarmee alle suggesties in het NOS-Journaal dat het einde van Merkel nabij was, werden weerlegd. Op 18 mei 2019 valt de Oostenrijkse regering over betrokkenheid van de rechts-radicale FPO bij een Russisch omkoopschandaal: niet de EU maar Oostenrijk is in problemen. Op 1 september 2019 was het weer zo ver: de meeste media hadden voorspeld dat de rechts-radicale partij AfD in de deelstaten Saksen en Brandenburg de grootste partij zou worden maar in Saksen bleef dat de CDU en in Brandenburg de SPD. Op 29 september 2019 vonden de verkiezingen in Oostenrijk plaats: het NOS-Journaal besteedde geen enkele aandacht aan de sociaaldemocraten en de mogelijkheid van een progressieve coalitie. De definitieve uitslag is in Nederlandse media niet te vinden: de progressieve partijen SPO, NEOS en Grünen ktijgen de meeste zetels (81), de rechtse OVP 71 zetels en de extreem-rechtse FPO 31. Op 13 oktober 2019 verloor de rechts-populistische partij in Hongarije de burgemeestersverkiezingen in 10 van de 23 grote steden, waaronder de hoofdstad Boedapest. Vrijwel geen aandacht in Nederlandse media. Op 2 januari 2020 is in Oostenrijk een akkoord bereikt over een nieuwe centrum-linkse regeringscoalitie. De rechts-radicale partij staat buiten spel. Op 23 februari 2020 wint de coalitie van SPD en Groenen de verkiezingen in Hamburg en verliest de extreem-rechtse AfD: voor dat laatste is vrijwel geen aandacht in Nederlandse media.

Mediakritiek
Het best bekeken in deze, sterkst gestegen, serie is nummer 80 over de World Press Photo 2014. Dat wordt in aantallen lezers gevolgd door de blognummers 139 over Referendum? Schijnvertoning! (de grootste stijger in deze groep), blogbericht nummer 74 over Valse nichten, nummer 34 over Vijf misverstanden over democratie, nummer 144 over de vraag: Is homo-nieuws geen nieuws?, nummer 4 over Levensgevaarlijke preutsheid, nummer 63 over Mediamissers,  nummer 44 over Mediamanipulatie, nummer 140 over Brexit? Schotland Exit!, en nummer 62 over Geschiedvervalsing. De drie meest recente blogberichten in deze mediakritische serie zijn nummer 183 over de vraag: "Wij worden niet gehoord!": klopt dat wel?, nummer 209 over de vraag: Zijn media handlangers van terroristen? en nummer 210 over de vraag: Zijn media handlangers van populisten? (1).

Naschrift. Zie verder de serie over: Nederland, Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk, Polen, Hongarije, Italië, Griekenland, Zweden en Spanje.

216. Vertrouwen in de toekomst? Zelfbeschikking! (1)

Op 10 oktober 2017 verscheen het regeerakkoord 'Vertrouwen in de toekomst'. Daarin zijn veel punten opgenomen die aansluiten op het Regenboog Stembusakkoord. Dat werd op 7 maart 2017 gesloten tussen het COC en acht partijen die nu 98 zetels hebben van de 150 in de Tweede Kamer. Daaronder de beoogde regeringspartijen VVD en D66, en partijen die in de oppositie zullen komen: GroenLinks, SP, PvdA, 50Plus en PvdD. Is deze goede oogst van het regeerakkoord ook zo gunstig vanuit het gezichtspunt van zelfbeschikking? Wat heeft dat te maken met het Wilhelmus en met het Rijksmuseum? Ik leg het regeerakkoord in dit bericht in de serie over de Nederlandse verkiezingen langs de meetlat van zelfbeschikking.

Artikel 1 van de Nederlandse grondwet en seksuele identiteit
In artikel 1 van de Nederlandse grondwet staat dat niemand gediscrimineerd mag worden. In de opsomming van discriminatiegronden ontbreekt homo/heterosekualiteit. De nieuwe regering is voornemens voorstellen te gaan doen om dat er wel in op te nemen. Een grote meerderheid is daar nu voor. Voor een grondwetswijziging is na nieuwe verkiezingen een tweederde meerderheid nodig in Tweede en Eerste Kamer. Zolang dat nog niet gebeurd is, valt homoseksualiteit onder de brede formulering in artikel 1: "of op welke grond dan ook."

Meerouderschap wettelijk regelen 
Steeds meer kinderen groeien op onder meerouderschap. Bijvoorbeeld een vriendenpaar en een vriendinnenpaar die gezamenlijk een of meerdere kinderen opvoeden. Het is vooral in het belang van die kinderen dat het biologisch en sociaal ouderschap goed geregeld zijn. De nieuwe regering heeft nieuwe wetgeving niet tegen gehouden maar wil eerst nog een studiecommissie instellen. Dat werkt vertragend maar leidt vermoedelijk niet tot afstel omdat ook hier een vereiste meerderheid in zowel de Tweede als de Eerste Kamer vóór is.  

Discriminatieverbod  uitbreiden en geslachtsregistratie verminderen
De nieuwe regering wil het huidige discriminatieverbod op grond van homoseksualiteit handhaven en wil het uitbreiden zodat ook trans- en interseksuelen eronder zullen vallen. Hiermee hangt samen dat de nieuwe regering geslachtsregistratie zoveel als mogelijk wil afschaffen opdat trans- en interseksepersonen niet onnodig geperst worden in een star man/vrouw-hokje. Geslachtsregistratie in paspoorten blijft wel vereist door internationale verdragen daarover. Het is niet te verwachten dat dit wereldwijd snel zal veranderen.

Discriminatie op scholen tegengaan
Op scholen vindt discriminatie op grond van seksuele identiteit nog steeds op grote schaal plaats. Zo is 'homo' nog altijd op schoolpleinen het meest voorkomende scheldwoord. Ook geven nog niet alle scholen de verplichte voorlichting over homoseksualiteit. Zie hierover mijn blogberichten 60, Homovoorlichting en 162, Homovoorlichting op school moet beter. De nieuwe regering zet dit beleid voort. Het is nog niet bekend wie dit gaat coördineren.

Emancipatie bevorderen in Nederland en het buitenland
De nieuwe regering blijft homo/lesbische emancipatiebewegingen bevorderen in binnen- en buitenland. Er ontstond hierover enige zorg omdat twee christelijke partijen aan de nieuwe regering gaan deelnemen. Maar ook die partijen staan achter het bevorderen van emancipatie in het kader van het voorkomen en van het tegengaan van discriminatie.

Voltooid leven erkennen?
De twee christelijke partijen staan niet achter het voorstel om die mensen te helpen die weloverwogen een einde aan hun leven willen maken omdat zij hun leven als voltooid zien. Deze christelijke partijen hebben vastgelegd dat zij geen andersdenkende leden van de volksvertegenwoordiging zullen dwingen tegen hun geweten in te gaan stemmen. Uit het oogpunt van zelfbeschikking is dit een belangrijke initiatiefwet vanuit de Tweede Kamer.

Referendum afschaffen en burgemeestersverkiezingen?
De nieuwe regering zal de wet op een adviserend referendum afschaffen omdat dit een te grof middel is om tot verantwoorde besluitvorming te komen. Het houden van referenda lijkt heel democratisch maar vormt een reële bedreiging voor het zelfbeschikkingsrecht van individuen en minderheden omdat democratie dan dreigt te worden opgevat als dictatuur van meerderheden of zelfs (bij een lage opkomst) van een minderheid. Zie voor verdere onderbouwing van mijn standpunt de blogberichten 139, Referendum? Schijnvertoning! (1) en 180, Referendum? Schijnvertoning! (2). Een vergelijkbaar gevaar dreigt bij het invoeren van een gekozen burgemeester, zoals de nieuwe regering wil. Dat tast de positie aan van de gekozen gemeenteraad als hoogste orgaan van de gemeente door autocratische leiders van het type Trump. Zie hierover bericht 211, Is de gekozen burgemeester ondemocratisch?

Legalisering wietteelt
De nieuwe regering is bereid een proef te doen om in een aantal gemeenten vanwege de overheid wiet te laten telen. De bedoeling is hierdoor de kwaliteit te verbeteren en de criminaliteit terug te dringen. Als die proef slaagt dan kan de wietteelt gelegaliseerd worden, zoals dat in een aantal staten in de VS en een land als Uruguay al het geval is.

Rijksmuseum? Openluchtmuseum en Fries Museum!
Hoewel de nieuwe regering veel aandacht geeft aan de regio's buiten de Randstad is het verplicht bezoeken van het Rijksmuseum in Amsterdam door scholieren daarmee in strijd. Het is goed dat leerlingen in aanraking komen met onze geschiedenis maar dat kan dan beter in het Openluchtmuseum in Arnhem waar veel aandacht is voor het platteland en waar de Canon van Nederland goed te zien is. In Friesland komen stemmen op om met de leerlingen van Friese scholen het prachtige Fries Museum in Leeuwarden te gaan bezoeken.

Wilhelmus? Fries en Europees volkslied!
Het voorstel van de nieuwe regering is om in de scholen meer aandacht te besteden aan het Nederlandse volkslied, het Wilhelmus. Dat heeft in Friesland tot de reactie geleid om ook aandacht te besteden aan het Friese volkslied (dat in Friesland veel meer gezongen wordt dan het Wilhelmus). En waarom dan ook niet in Nederland op scholen en daarbuiten meer aandacht voor het spelen van het (informele) Europese volkslied van Van Beethoven?

Is het regeerakkoord niet meer dan een lijst van beleidsvoornemens?
Critici zeggen dat het regeerakkoord niet meer is dan een lijst van beleidsvoornemens. Wie mijn boodschappenlijstje hierboven bekijkt, wordt in die indruk bevestigd. Toch zitten er achter die voornemens een paar veronderstellingen die om nadere aandacht vragen. Zoals het spreken over de "gewone, normale Nederlanders". Daarover een volgende keer meer.






Nederlandse verkiezingen
Dit blogbericht past in mijn blogserie over de Nederlandse verkiezingen en de gevolgen ervan. Daarin verschenen eerder de blogberichten 179: Moreel leiderschap: wat is dat?, nummer 180: Referendum? Schijnvertoning! (2), nummer 181: De anti-elite-paradox, nummer 182: 'De kloof' bestaat niet in Nederland, nummer 183: "Wij worden niet gehoord!": klopt dat wel? en nummer 184: CDA-aanval op zelfbeschikking (dit bericht is hiervan het meest gelezen).
Zie voor mijn reactie op de uitslag van de verkiezingen blogbericht 186: Populismegolf gestopt in Nederland (dit bericht is hiervan het meest gelezen), 187: Regeringsvorming in Nederland (1) over het belang van het oeroude poldermodel, 188: Regeringsvorming in Nederland (2) over het divagedrag van kiezers, 189: Regeringsvorming in Nederland (3) over het consumentengedrag van kiezers, 190: Regeringsvorming in Nederland (4) over het links/progressieve misverstand, 191: Regeringsvorming in Nederland (5) over het belang van samenwerkingsstrategieën, 192: Regeringsvorming in Nederland (6) over het belang van het maatschappelijk middenveld, en nummer 199: Regeringsvorming in Nederland (7) over de duur van de kabinetsformatie.