324. Wat kunnen we van Britse verkiezingen leren? (2)

Op 12 december 2019  vonden voor de derde keer in korte tijd Britse verkiezingen plaats. Alle media berichten dat de conservatieven winnen. Minder aandacht is er voor het feit dat slechts 43,6 % van de kiezers en maar een derde van al de stemgerechtigden op deze partij heeft gestemd. Dat betekent dat de Brexit nu doorgaat zonder een groot Brits draagvlak.

Voorgeschiedenis
In blogbericht 198, Wat kunnen we van de Britse verkiezingen leren?, schreef ik: "De meeste media houden het sprookje in stand dat de Britten voor het vertrek uit de EU stemden. Op 23 juni 2016 stemden 51,9% van de kiezers voor Brexit. De opkomst was slechts 72,2%. Dat betekent dus dat een kleine minderheid van ruim een derde van de stemgerechtigden haar wil kon opleggen aan de overgrote meerderheid van de bevolking. In Schotland stemde 62% tegen Brexit. In Noord-Ierland was dat 56%. Weinig draagvlak dus."

Ik noemde nog een paar punten. Het districtenstelsel verdoezelt sterk de daadwerkelijke verhoudingen: een grote minderheid in alle kiesdistricten kan geen enkele zetel krijgen. Parlementsverkiezingen verworden tot verkapte premiersverkiezingen en tot misleidende referenda over de brexit en we weten tot welke grote ellende dat inmiddels heeft geleid.

Waar de meeste media geen of weinig aandacht aan hebben besteed
De meeste media deden net alsof de verkiezingen van 12 december 2019 alleen over de Brexit gingen. Dagblad Trouw van 10 december 2019 gaf een goed overzicht van de vele onderbelichte Britse problemen. Ruim vier miljoen Britten staan op wachtlijsten in de gezondheidszorg. Ruim een kwart van de kankerpatiënten kan niet op tijd beginnen met behandeling. Wachtkamers zijn overvol, waardoor één op de zes patiënten meer dan vier uur moet wachten. Vanwege Brexit verlaten medewerkers uit andere EU-landen de zorg.

Ruim vier miljoen Britse kinderen leven in armoede omdat hun ouders moeten rondkomen met minder dan het minimumloon. Er zijn meer dan 2000 Britse voedselbanken. De sociale en economische ongelijkheid is er schrijnend omdat de Britse economie een van de meest kapitalistische binnen de EU is. Veel Britse arbeiders zijn tegen de EU terwijl zij kennelijk niet beseffen dat zij buiten de EU afhankelijker worden van de VS waar de rechten van de arbeiders veel zwakker zijn dan in de EU. Britse media besteden daar amper aandacht aan.

Uitslagen van de Britse verkiezingen
De zetelaantallen in het Lagerhuis geven door het districtenstelsel wederom een vertekend beeld van de aantallen stemmen. Daarom vermeld ik die percentages hieronder als eerste. Conservatieven 43,6% (364 zetels +66). Labour 32,2% (203 zetels -41). Schotse partij 3,9% (48 zetels +13). LibDem 11,5% (11 zetels -10). Noord-Ierse protestanten 0,8% (8 zetels -2). Noord-Ierse katholieken 0,6% (7 zetels +0). Wales 0,5% (4 zetels +0). Groenen 2,7% (1 zetel +0). Brexit Partij 2% (0 zetels +0). UKIP 0,1% (0 zetels +0). Buitengewoon opvallend is de oververtegenwoordiging van alle vier regionale partijen en de ondervertegenwoordiging van landelijke partijen anders dan de winnaar. Ook opmerkelijk is het feit dat de media-aandacht vooral gericht was op de Brexit maar dat de twee partijen die dat als enige doelstelling hadden slechts ruim twee procent kiezers trokken. Wat betekent dit nu?

Brexit? Schotland Exit!
Al op 23 april 2016 waarschuwde ik voor de grote nadelige gevolgen van de Brexit voor de mensenrechten van minderheden, waaronder met name de Schotten. Bij deze verkiezingen steeg de Schotse partij met 13 tot 48 van de in totaal 59 zetels in Schotland. De overgrote meerderheid van de Schotten wil in de EU blijven en vragen daarom nu opnieuw om een referendum over de Schotse zelfstandigheid. Wat gaan Noord-Ierland en Wales nu doen?

Belangrijkste lessen
Het districtenstelsel leidt tot sterk vertekende resultaten. Dat betekent dat een grote meerderheid van de stemgerechtigden zich niet vertegenwoordigd zal voelen hetgeen maatschappelijke onvrede zal verhogen. Bovendien maakt het wederom heel duidelijk dat referenda tegenstellingen vergroot in plaats van verkleint. Keuzes tussen uitersten bevorderen polarisatie en voorkomen het tot stand komen van compromissen die een breder draagvlak in de samenleving hebben. Lang leve het Nederlandse poldermodel!



Naschrift. Engels/Britse onderwerpen
De top tien blogberichten over Engels/Britse onderwerpen zijn (in volgorde van omvang van populariteit) blogbericht nummer 19: "No sex please, we're British!", blogbericht nr. 17: Disadvantaged by English, blogbericht 123: IHEU & Engeland (de sterkste stijger in deze groep), blogbericht 20: No Dutch please, blogbericht 44: Mediamanipulatie, blogbericht 149: Brexit? Referendum Exit!, blogbericht 79: Alan Turing (1912-1954), de weggestopte held, blogbericht 66: Pride, blogbericht 140: Brexit? Schotland Exit! en blogbericht Brexit & Nexit: hoe betrouwbaar is opinie-onderzoek?



Naschrift. Mediakritiek
Het best bekeken in deze serie is nummer 226 over Terugblik op 2017: populismegolf gestopt (de grootste stijger in mijn hele blog). Dat wordt in populariteit gevolgd door de blognummers 80 over de World Press Photo 2014, het nummer 4 over Levensgevaarlijke preutsheid (de tweede stijger in deze serie), nummer 74 over Valse nichten, het nummer 139 over Referendum? Schijnvertoning!, het nummer 144 over de vraag: Is homo-nieuws geen nieuws? (1), het nummer 34 over Vijf misverstanden over democratie, nummer 186 Populismegolf gestopt in Nederland,  nr. 184 over CDA-aanval op zelfbeschikking (1) en nummer 277 over De fabel van de gele hesjes & klaagschaamte (nieuwste binnenkomer).


Vlogberichten
Inmiddels zijn dertien vlogberichten verschenen:
1. Aanleiding memoires Rob Tielman, (het op twee na meest bekeken vlogbericht)
2. Boerkini's welkom op het naaktstrand, (het op een na meest bekeken vlogbericht)
3. Homo(zelf)haat,  
4. Tegen homoporno en voor homo-erotiek, (het meest bekeken vlogbericht)
5. Geweld en preutsheid in de VS,
6. Nederlandse en puriteinse tradities in de VS,
7. Frieslands 'iepen mienskip', (het meest bekeken Friese vlogbericht)
8. Friezen uitvinders poldermodel,
9. Atlas van Friesland,  
10. Homoseksualiteit en homocultuur, (het op drie na meest bekeken vlogbericht)
11. Internetdating homo's en beeldvorming,
12. Misverstanden rond Europese Unie en
13. Humanisme is niet het bestrijden van godsdienst.