258. Vreedzaam Friesland (2)

De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, Stef Blok, deed onlangs de volgende uitspraak. "Noem mij een voorbeeld van een multi-etnische of multiculturele samenleving waar de oorspronkelijke bevolking nog woont (...) en waar een vreedzaam samenlevings-verband is. Ik ken het niet." In de daarop volgende discussie ging het vooral over Suriname en Caribische delen van het Koninkrijk der Nederlanden. Maar niet over een voorbeeld dat veel dichterbij ligt: Friesland. In mijn vorige blogbericht beschreef ik de kennelijk vaak onbekende vreedzame geschiedenis van Friesland. In dit blogbericht bespreek ik het heden van een vreedzaam Friesland en de (tot nu toe vergeefse) pogingen van sommige arrogante en zeer machtsbeluste Randstedelingen om aan die Friese taalvrede een einde te maken.

Van Kneppelfreed (1951) tot Friese taalwet (2014)
Hoe vreedzaam Friesland ook was en is, dat betekent niet dat Friezen daar toelieten hun taal te laten verdwijnen zoals dat wel in West-Friesland, de Ommelanden en Oost-Friesland gebeurd is. Ik schreef over die Friese taalweerbaarheid in blogbericht 33: "Op 16 november 1951 leerde Kneppelfreed aan Nederland dat hooghartige rechters te ver gingen die weigerden toe te staan dat Fries werd gesproken in Friese rechtbanken. Met dank aan deze Friesvijandige rechters zijn sindsdien de rechten van Friestaligen aanzienlijk verbeterd. Sinds 1 januari 2014 is er voor de tweede rijkstaal een eigen Friese taalwet. Dat is o. a. een uitwerking van het Europese Kaderverdrag inzake de bescherming van nationale minderheden en het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden."

Fryske taalfrede
Dat neemt niet weg dat vanuit Europa en Friesland regelmatig kritiek is op de wijze waarop die twee Europese verdragen in Friesland worden nageleefd, zoals bijvoorbeeld in het vaak ontbrekende Friese taalonderwijs. In mijn blogbericht 81 over de Fryske taalfrede geef ik een paar voorbeelden van veel voorkomende misverstanden rond het Fries. In Friesland leidt dat bijvoorbeeld tot de opvatting van Fries-onkundigen dat in Friesland geen Fries mag worden gesproken in bijeenkomsten als er één Fries-onkundige aanwezig is. Gebeurt dat wel dan wordt deze Fries sprekenden verweten onverdraagzaam te zijn terwijl de echte onverdraagzamen die Fries-onkundigen zijn die weigeren deze gelegenheden te benutten om het Fries te leren verstaan. Niemand wordt in Friesland gedwongen om Fries te leren spreken maar het leren verstaan wordt wel op prijs gesteld. Voor Nederlands sprekenden is het heel makkelijk om Fries vooral te leren lezen en ook te leren verstaan.
 
Fryske taalfrede op'e nij bedrige
In blogbericht 109 geef ik wat voorbeelden van pogingen van de Nederlandse overheid om de positie van het Fries te ondergraven. In de eerste plaats de pogingen om te bezuinigen en de onafhankelijkheid aan te tasten van Omrop Fryslân. Voor het behoud van de Friese taal en cultuur zijn Friestalige radio- en televisie-uitzendingen en Friese sociale media van levensbelang. In de tweede plaats worden pogingen ondernomen om het gebruik van het Fries in de rechtspraak te ondergraven, bv. door bezuinigingen. Dat alles is in strijd met bovengenoemde Europese verdragen. Vooralsnog zijn deze bedreigingen afgewend maar het is kenmerkend voor de arrogantie in Nederland inzake de Friese taal en cultuur.

Tresoar-lezing 13 mei 2011
Velen denken dat ieder nationalisme en dus ook het Friese bedenkelijk zou zijn. In mijn Tresoar-lezing "Identiteit als keuze" maak ik duidelijk dat een sterke en open identiteit een voorwaarde is voor het vermogen om zelf zin en vorm te geven aan het eigen bestaan zolang men het zelfbeschikkingsrecht van anderen niet aantast. Ik maak in mijn rede vergelijkingen met de homo/lesbische en de humanistische emancipatiebewegingen die net als de Friese baat hebben gehad bij het ontwikkelen van sterke en open identiteiten.

It wrede paradys
In blogbericht 21 bespreek ik wat Nederland kan leren van Friesland als het gaat om migratie. Een sterke en open identiteit bevordert integratie en voorkomt de segregatie waar met name de Randstad last van heeft. In diezelfde Randstad wordt vaak neergekeken op de Friese taal en cultuur in plaats van ervan te leren hoe met minderheden om te gaan. Ik geef als voorbeeld hoe in zg. 'landelijke' media het Fries soms als boerentaaltje wordt weggezet als een Saksisch dialect en er vrijwel geen Fries gesproken of gezongen wordt.

Divagedrach tsjin Swarte Pyt wurket averjochts
In blogbericht 69 bespreek ik hoe Randstedelijk divagedrag averechts werkt. In plaats van te polderen meenden zelfverklaarde 'antiracisten' andersdenkende Nederlanders te kunnen overtuigen door hen van racisme te beschuldigen. Het tegendeel is het geval. Dit bericht werd in Friesland veel gelezen en in het Fries vertaald: Divagedrach tsjin Swarte Pyt wurket averjochts. Actievoerders die naar Dokkum wilden gaan, hebben dit kennelijk niet gelezen. Van Bonifatius tot anti Zwarte Piet activisten: Friezen laten niet over zich lopen.

Een zwarte man als dader?
In blogbericht 224 leg ik uit waarom de tocht naar Dokkum bij voorbaat gedoemd was om te mislukken. Het zwart-wit-denken, het lukraak beschuldigen van racisme, de onkunde van de Friese geschiedenis en cultuur, en het Amerikaanse cultureel imperialisme van de 'blackface' beschuldigingen: dit alles staat haaks op de sterke en open Friese identiteit.

Randstedelijke bedreigingen
Friesland is vreedzaam maar zwicht niet voor arrogante Randstedelijke bedreigingen. Het zou daarom goed zijn als minister Blok en anderen zich wat meer in de Friese geschiedenis, taal en cultuur zouden verdiepen. Want Friesland laat zich niet de les lezen. Zeker niet door Nederlanders die er niet in geslaagd zijn om zelf zo'n vreedzaam land te scheppen.


Naschrift. Zie voor het vervolg: Vreedzaam Friesland (3)

Naschrift. Friesland
Het best bekeken blogbericht over Friesland blijft nummer 33 over de Friese taalvrede. Binnen deze groep zijn ook veel bekeken de blogberichten nummer 21 over It wrede paradys, 9 over Vlaanderen & Friesland, nummer 114 over Identiteit als keuze, nummer 81 over de Fryske taalfrede, nummer 258 over Vreedzaam Friesland (2)  (de grootste stijger in deze groep), nummer 143 over Friesland in mijn memoires, nummer 109 over de Fryske taalfrede op 'e nij bedrige, nummer 150 over Nexit? Fryslânexit!, nummer 176 over Friezen uitvinders poldermodel en nummer 175 over Frieslands 'iepen mienskip' . Zie voor een recent blogbericht over onder andere Friesland nummer 224 over # MeToo (5) #IkOok (2) Een zwarte man als dader? (met name over de beruchte 'slag om Dokkum').

De Fryske webside It Nijs.frl besteedde aandacht aan mijn blog, onder andere door in het Fries vertaalde blogberichten te plaatsen: Divagedrach tsjin Swarte Pyt wurket averjochts, Fryslân yn myn tinzen en Nexit? Fryslânexit! Een leuke manier om Fries te leren lezen...


Naschrift. Vlogberichten
Inmiddels zijn dertien vlogberichten verschenen:
1. Aanleiding memoires Rob Tielman, (het op twee na meest bekeken vlogbericht)
2. Boerkini's welkom op het naaktstrand, (het op een na meest bekeken vlogbericht)
3. Homo(zelf)haat,  
4. Tegen homoporno en voor homo-erotiek, (het meest bekeken vlogbericht)
5. Geweld en preutsheid in de VS,
6. Nederlandse en puriteinse tradities in de VS,
7. Frieslands 'iepen mienskip', (het meest bekeken Friese vlogbericht)
8. Friezen uitvinders poldermodel,
9. Atlas van Friesland,  
10. Homoseksualiteit en homocultuur, (het op drie na meest bekeken vlogbericht)
11. Internetdating homo's en beeldvorming,
12. Misverstanden rond Europese Unie en
13. Humanisme is niet het bestrijden van godsdienst.