304. Zijn Europese spitskandidaten democratisch?

Op 16 juli 2019 werd de Duitse Ursula von der Leyen door het Europees Parlement gekozen tot de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie. Wekenlang werd weer eens door veel media gedaan alsof de Europese Unie nu op instorten stond. Zoals ik in mijn blogseries over Mediakritiek en over de EU (zie hieronder) al heb aangetoond,  klopt van die mediahysterie weinig. Ook wordt door velen geroepen dat "de democratie" zou zijn aangetast omdat niet een spitskandidaat uit de Europese verkiezingen is gekozen door het Europees Parlement. Maar is het stelsel van de spitskandidaten echt zo democratisch als alom wordt geroepen?

Maar weinig Europeanen konden op spitskandidaten stemmen
Om een aantal redenen is het idee van de spitskandidaten voor het voorzitterschap van de Europese Commissie ondoordacht. In de eerste plaats kan men alleen maar stemmen op die spitskandidaten die tot het zelfde land als de kiezer behoren. Zo kreeg onze Nederlandse sociaaldemocratische spitskandidaat Frans Timmermans de meeste stemmen in Nederland maar daarbuiten kon niemand op hem stemmen. Zolang er niet één kiesdistrict in de hele Europese Unie is voor de verkiezing van de voorzitter van de Europese Commissie is dit dus volksverlakkerij. Maar dan nog: het is gezien de verdeeldheid in de EU onwaarschijnlijk dat er ooit voor een kandidaat een duidelijke meerderheid ontstaat in één of meer kiesrondes.

Een rechtstreeks gekozen voorzitter is een tweede kapitein op het schip
Eerder heb ik mij uitgesproken tegen de gekozen burgemeester in Nederland. Volgens de Nederlandse Grondwet is de gemeenteraad het hoogste orgaan in de gemeente. Een door verkiezingen gekozen burgemeester komt snel in de verleiding om zichzelf als machtigste bestuurder namens "het volk" te zien. Dat betekent een aantasting van de macht van de gemeenteraad die de bevolking in al zijn diversiteit beter vertegenwoordigt dan één leider die in de verleiding komt om democratie als dictatuur van een meerderheid op te vatten.

Zijn rechtstreeks gekozen leiders als Poetin, Trump en Bolsonaro zo democratisch?
De wereld kent veel voorbeelden van autoritaire leiders die zichzelf zien als de ideale vertegenwoordiger van "het volk" terwijl zij meestal niet gekozen zijn in vrije verkiezingen door een meerderheid van alle kiesgerechtigden. En zij tasten al snel de mensenrechten van minderheden aan. Kijk maar naar mijn blogberichten over Poetin, Trump en Bolsonaro. Datzelfde geldt dus voor een rechtstreeks gekozen voorzitter van de Europese Commissie.

Democratie in Europa mag geen dictatuur van een meerderheid worden
Er is veel kritiek op het democratisch gehalte van de Europese Unie. Die critici vergeten dat de Europese Raad bestaat uit democratisch gekozen bestuurders uit de lidstaten. Zij kunnen voorkomen dat een meerderheid in het Europese Parlement onze democratie gaat opvatten als een dictatuur van een meerderheid. Dankzij die Europese Raad kunnen kleine staten voorkomen dat grote staten het voor het zeggen krijgen. Dat is democratischer dan een gekozen voorzitter van de Europese Commissie die in de verleiding kan komen om de belangen van kleine staten te negeren. Machtsevenwicht tussen Raad & Commissie is goed.


Naschrift. Blog- en vlogberichten over Europese Unie
Eerder schreef en sprak ik over de Europese Unie in de berichten nummer 43, Europese Unie, voors en tegens, daarna blogbericht nummer 155, Onzin over de Europese Unie, gevolgd door het blogbericht nummer 201, Misverstanden rond Europese Unie: twaalfde vlog, het blogbericht nummer 228, Populismepreventie in Europese Unie, het blogbericht nummer 252, Is de Europese Unie in gevaar?,  bericht nummer 253, Is Polen in gevaar?, het blogbericht nummer 254, Is Hongarije in gevaar?, blogbericht 255, Is Italië in gevaar?, blogbericht 262, Is Zweden in gevaar?, blogbericht 292, Is Spanje in gevaar?, blogbericht 295 Europese verkiezingen (1) Nederland (1), het blogbericht 296 Europese verkiezingen (2) Pro-EU-stemming en het blogbericht 297, Europese verkiezingen (3) Nederland (2).


Naschrift. Mediakritiek
Het best bekeken in deze serie is nummer 226 over Terugblik op 2017: populismegolf gestopt (de grootste stijger in mijn hele blog). Dat wordt in populariteit gevolgd door de blognummers 80 over de World Press Photo 2014, het nummer 4 over Levensgevaarlijke preutsheid (de tweede stijger in deze serie), nummer 74 over Valse nichten, het nummer 139 over Referendum? Schijnvertoning!, het nummer 144 over de vraag: Is homo-nieuws geen nieuws? (1), het nummer 34 over Vijf misverstanden over democratie, nummer 186 Populismegolf gestopt in Nederland,  nr. 184 over CDA-aanval op zelfbeschikking (1) en nummer 277 over De fabel van de gele hesjes & klaagschaamte (nieuwste binnenkomer).

Naschrift. Vlogberichten
Inmiddels zijn dertien vlogberichten verschenen:
1. Aanleiding memoires Rob Tielman, (het op twee na meest bekeken vlogbericht)
2. Boerkini's welkom op het naaktstrand, (het op een na meest bekeken vlogbericht)
3. Homo(zelf)haat,  
4. Tegen homoporno en voor homo-erotiek, (het meest bekeken vlogbericht)
5. Geweld en preutsheid in de VS,
6. Nederlandse en puriteinse tradities in de VS,
7. Frieslands 'iepen mienskip', (het meest bekeken Friese vlogbericht)
8. Friezen uitvinders poldermodel,
9. Atlas van Friesland,  
10. Homoseksualiteit en homocultuur, (het op drie na meest bekeken vlogbericht)
11. Internetdating homo's en beeldvorming,
12. Misverstanden rond Europese Unie en
13. Humanisme is niet het bestrijden van godsdienst.