264. Vreedzaam Friesland (5)

De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, Stef Blok, deed onlangs de volgende uitspraak. "Noem mij een voorbeeld van een multi-etnische of multiculturele samenleving waar de oorspronkelijke bevolking nog woont (...) en waar een vreedzaam samenlevings-verband is. Ik ken het niet." In de daarop volgende discussie ging het vooral over Suriname en Caribische delen van het Koninkrijk der Nederlanden. Maar niet over een voorbeeld dat veel dichterbij ligt: Friesland. In blogbericht 257 beschreef ik de kennelijk vaak onbekende vreedzame geschiedenis van Friesland. In het blogbericht 258 besprak ik het heden van een vreedzaam Friesland en de (tot nu toe vergeefse) pogingen om aan die Friese taalvrede een einde te maken. In het blogbericht 259 maakte ik duidelijk dat vreedzaam Friesland wordt bedreigd door onwetende media die vooroordelen verspreiden over Friese taal en cultuur. In blogbericht 260 vergeleek ik de strijd in (Frans)Vlaanderen met vredig Friesland. In het onderstaand bericht bespreek ik een minder vredig incident waar we iets van kunnen leren.

Vertekende beeldvorming over immigratie
In de vier eerdere blogberichten over vreedzaam multicultureel Friesland heb ik verteld hoe dankzij de eigen Friese cultuur een taalvrede is ontstaan waar anderen wat van kunnen leren. Dat neemt niet weg dat ook Friesland te maken heeft met sommige media die de populismegolf groter voorstellen dan zij in werkelijkheid is. Dat beschrijf ik in mijn meest gelezen blogbericht in het afgelopen jaar: nummer 226, Terugblik op 2017: populismegolf gestopt. En in de blogberichten over de recentste verkiezingen in Nederland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Duitsland, Oostenrijk, Polen, Hongarije, Italië, Griekenland en Zweden.

Daaruit blijkt dat de meeste media meer aandacht besteden aan de overschatte groei van het populisme dan aan de werkelijke omvang ervan. Het is dus geen wonder dat in Europa de omvang van het percentage islamieten in Europese landen gemiddeld wel vier keer te hoog wordt ingeschat vergeleken met de werkelijke cijfers. Of nuchtere Friezen ook erg gevoelig zijn voor deze bangmakerij kan ik bij gebrek aan onderzoek niet beoordelen. Maar er is een andere toetssteen. Doet Friesland mee aan stemmingmakerij tegen asielzoekers?

Stemmingmakerij tegen immigranten en asielzoekers
In blogbericht 21, It wrede paradys, bespreek ik de overeenkomsten en verschillen tussen Friesland en de rest van Nederland als het gaat om immigratie. Beide landen hebben een eeuwenlang verleden van migratie. Wie het DNA van de Nederlanders bestudeert, zal zien dat wij veel meer een immigratie-achtergrond hebben dan de meeste mensen denken.

De grote bloei van de Gouden Eeuw is mede aan die immigratie te danken. In tijden van armoede in de negentiende en de twintigste eeuw vertrokken veel Friezen en Nederlanders naar het buitenland. Anders dan in de rest van Nederland kent Friesland weinig Turkse en Marokkaanse 'gastarbeiders' maar des te meer vluchtelingen die makkelijker integreerden in honderden Friese dorpen dan in anonieme immigratiewijken in de rest van Nederland.

In mijn blogbericht 175, Zevende vlogbericht: Frieslands 'iepen mienskip', bespreek ik het opvallende verschijnsel dat in de rest van Nederland rechtse ondernemers op zoek naar de goedkoopste arbeidskrachten veel Turken en Marokkanen binnenhaalden. Dat vervolgens christendemocraten met hun denken over gezinnen als hoeksteen een groot voorstander van gezinshereniging waren. En dat daarna in de gangbare beeldvorming 'links' de schuld kreeg van de gevolgen daarvan. Dat liep in Friesland anders. De ondernemers daar waren en zijn socialer. En de bevolking in Friesland laat duidelijker blijken dat men integratie op prijs stelt in het kader van de 'iepen mienskip': een gemeenschap die open staat voor veel nieuwkomers maar die dan wel verwacht dat men de Friese taal en cultuur respecteert.

De komst van asielzoekerscentra (azc's) heb ik in Friesland van nabij kunnen volgen. Ook toen trachtten ondernemers azc's aan te trekken van 500 of meer bewoners in dorpen met minder dan 200 inwoners. De meeste omwonenden hadden geen bezwaren tegen kleinere groepen maar wel tegen aantallen die groter waren dan hun eigen dorp. En in de meeste Friese gemeenten kwam men door polderen tot voldoende draagvlak voor kleinere azc's.

"Daar moet een piemel in!"
Zoals ik in mijn serie over mediakritiek (zie hieronder) aantoon, besteden de meeste media veel meer aandacht aan slecht nieuws dan aan goed nieuws. Dat betekent dat de meeste mensen een totaal vertekend beeld hebben over de ontvangst van azc's. In blogbericht 130, "Daar moet een piemel in!", analyseer ik de berichtgeving over protesten tegen de komst van sommige azc's. Hieronder twee alinea's uit dat blogbericht ter verdere verduidelijking.

"Voor mijn vele buitenlandse lezers die Nederlands aan het leren zijn: het woord 'piemel' is een wat volks woord voor het mannelijk geslachtsdeel. "Daar moet een piemel in" werd geschreeuwd door een groepje mannen tegen een vrouw, Dasja Abresch, die dapper haar standpunt verdedigde tijdens het asielzoekersdebat op 21 oktober 2015 in het Noord-Brabantse Steenbergen. Was zij het slachtoffer van vrouwvijandige vluchtelingen die naar verluidt als "testosteronbommen met baarden" Nederlandse vrouwen willen aanranden en verkrachten? Nee: het waren enkele oer-Nederlandse mannen die zeggen hun vrouwen en dochters te willen verdedigen en die zeggen niet gehoord te worden terwijl hun grofgebekt geschreeuw eindeloos in de Nederlandse media werd herhaald."

"U leest het goed: mannen die zeggen op te komen voor vrouwen en die schreeuwen dat niemand naar hen luistert, zij proberen een vrouw de mond te snoeren die het niet met hen eens is. De meeste media besteden meer aandacht aan dat geschreeuw dan aan wat die vrouw te zeggen had. Zo zitten Nederlandse asielzoekersdebatten vol met paradoxen. Al was het maar omdat het vaak geen debatten zijn maar veel geschreeuw met geweld en doodsbedreigingen. Dit gebeurt niet door de vluchtelingen zelf maar door een heel kleine minderheid die beweert de democratische rechten van "HET volk" te verdedigen."

De bovenstaande twee alinea's gaan niet over Friesland maar laten wel iets zien dat erg belangrijk is om een azc-incident in Friesland beter te begrijpen. Men noemt een gedrag projectie als iemand gevoelens van zichzelf tracht te onderdrukken of verhullen door die toe te schrijven aan iemand anders. Ik ben dat veel tegengekomen onder homohaters. Een degelijke wetenschappelijke analyse van protesten tegen de komst van azc's ben ik vrijwel niet tegengekomen in de meeste media waarin men voortdurend tegenstanders aan het woord laat die beweren nooit gehoord te worden. Maar nu weer terug naar Friesland.

De moord op Marianne Vaatstra
Op zaterdag 1 mei 1999 werd in de buurt van het azc van het Friese Kollum Marianne Vaatstra vermoord. Haar keel was doorgesneden. Onmiddellijk worden de asielzoekers in het nabijgelegen azc verdacht want Friezen worden immers geacht geen kelen door te snijden. Vrijwel niemand komt op de gedachte dat een Friese dader dat kan doen om de aandacht af te leiden. Enkele maanden later worden tijdens een dorpsbijeenkomst over het azc eieren naar de burgemeester gegooid. Dat werd door veel media verspreid als voorbeeld van vreemdelingenhaat. De 'eiergooiers van Kollum' werden veroordeeld maar ontkenden dat het ging om vreemdelingenhaat. De woede richtte zich op de burgemeester omdat men "hem had horen zeggen dat het maar eens uit moest zijn met alle ophef over het vermoorde meisje". Ik heb weinig onderzoek gevonden naar motieven achter protest.

De Friese overheid bleef zoeken naar de dader. Dankzij ontwikkelingen in DNA-onderzoek en in wetgeving komt er in het najaar van 2012 een grootschalig DNA-onderzoek onder mannen uit de buurt. De opkomst was onverwacht groot: bijna 90%. Ter vergelijking: in Limburg had een vergelijkbaar onderzoek in 2018 slechts een opkomst van 65 %. Ook zeer onverwacht: de dader, een Friese boer uit de omgeving, had ook aan het DNA-onderzoek deelgenomen en kon op 18 november 2012 gearresteerd en vervolgens op 19 april 2013 veroordeeld worden. Op internet heb ik geen voorbeelden kunnen vinden van mensen die zich alsnog verontschuldigd hebben voor hun onterechte verdenking jegens asielzoekers.

Wat kunnen we hiervan leren?
Zelfs in een 'iepen mienskip' als Friesland kunnen mensen onder invloed van (a)sociale media vooroordelen ontwikkelen tegen asielzoekers. Vooroordelen die vaak meer zeggen over henzelf dan over asielzoekers. In het algemeen is de ontvangst van asielzoekers positief verlopen en zijn veel vrijwilligers bereid gebleken hen bij hun inburgering te helpen. De Friese 'iepen mienskip' laat zich in het algemeen minder snel gek maken vergeleken met andere delen in Nederland. De veel hogere opkomst bij DNA-onderzoek in Friesland vergeleken met Limburg zegt wat over de mate van gemeenschapszin. Zie ook mijn blogbericht 257 over de Friese Verlichting en zowel heksen- als homovervolging: Vreedzaam Friesland (1). Wederom een voorbeeld van homoseksualiteit als toetssteen.




Naschrift. Zie het volgend blogbericht in deze serie over de slag om Dokkum.

Naschrift. Mediakritiek
Het best bekeken in deze serie is nummer 226 over Terugblik op 2017: populismegolf gestopt (de grootste stijger in mijn blog). Dat wordt in populariteit gevolgd door de blognummers 80 over de World Press Photo 2014, het nummer 139 over Referendum? Schijnvertoning!, nummer 74 over Valse nichten, nummer 186 Populismegolf gestopt in Nederland, nummer 34 over Vijf misverstanden over democratie, nummer 144 over de vraag: Is homo-nieuws geen nieuws? (1), nr. 184 over CDA-aanval op zelfbeschikking (1), bericht nummer 4 over Levensgevaarlijke preutsheid en nummer 63 over Mediamissers.


Naschrift. Friesland
Het best bekeken blogbericht over Friesland blijft nummer 33 over de Friese taalvrede. Binnen deze groep zijn ook veel bekeken de blogberichten nummer 21 over It wrede paradys, 9 over Vlaanderen & Friesland, nummer 114 over Identiteit als keuze, nummer 81 over de Fryske taalfrede, nummer 258 over Vreedzaam Friesland (2)  (de grootste stijger in deze groep), nummer 143 over Friesland in mijn memoires, nummer 109 over de Fryske taalfrede op 'e nij bedrige, nummer 150 over Nexit? Fryslânexit!, nummer 176 over Friezen uitvinders poldermodel en nummer 175 over Frieslands 'iepen mienskip' . Zie voor een recent blogbericht over onder andere Friesland nummer 224 over # MeToo (5) #IkOok (2) Een zwarte man als dader? (met name over de beruchte 'slag om Dokkum').

De Fryske webside It Nijs.frl besteedde aandacht aan mijn blog, onder andere door in het Fries vertaalde blogberichten te plaatsen: Divagedrach tsjin Swarte Pyt wurket averjochts, Fryslân yn myn tinzen en Nexit? Fryslânexit! Een leuke manier om Fries te leren lezen...


Naschrift. Vlogberichten
Inmiddels zijn dertien vlogberichten verschenen:
1. Aanleiding memoires Rob Tielman, (het op twee na meest bekeken vlogbericht)
2. Boerkini's welkom op het naaktstrand, (het op een na meest bekeken vlogbericht)
3. Homo(zelf)haat,  
4. Tegen homoporno en voor homo-erotiek, (het meest bekeken vlogbericht)
5. Geweld en preutsheid in de VS,
6. Nederlandse en puriteinse tradities in de VS,
7. Frieslands 'iepen mienskip', (het meest bekeken Friese vlogbericht)
8. Friezen uitvinders poldermodel,
9. Atlas van Friesland,  
10. Homoseksualiteit en homocultuur, (het op drie na meest bekeken vlogbericht)
11. Internetdating homo's en beeldvorming,
12. Misverstanden rond Europese Unie en
13. Humanisme is niet het bestrijden van godsdienst.