348. Mijn ontelbare identiteiten

Onlangs verscheen van Sinan Çankaya het boek 'Mijn ontelbare identiteiten' (De Bezige Bij, Amsterdam). Het is volgens de achterflaptekst "een bespiegeling op de veranderde omgang met 'de Ander' in Nederland. Het is een indringend verhaal over opgroeien in Nederland als kind van migranten. Reflecterend op loyaliteit, ontheemding en vooral de zoektocht naar een thuis keert Çankaya zich tegen vastomlijnde identiteiten." Na de politiemoord op 25 mei 2020 op de zwarte Amerikaan George Floyd en de daarop volgende demonstraties is dit boek een aanrader voor iedereen die denkt dat zoiets in Nederland nu niet kan voorkomen.

Het boek laat zien dat het onterecht is om alles onder de noemer 'racisme' te gooien. Als een openlijke homohumanist en de zoon van een ongeschoold arbeider kon ik mij goed herkennen in de vele vormen van ongelijke behandeling die Çankaya uit eigen ervaring treffend beschrijft. Het is begrijpelijk dat zijn nadruk ligt op de meer negatieve kanten van identiteiten. In mijn Tresoar-lezing 'Identiteit als keuze' (Leeuwarden 13 mei 2011) laat ik zien dat zelfgekozen identiteiten er toe kunnen leiden dat meer mensen zelf zin en vorm kunnen geven aan hun eigen leven zolang zij het zelfbeschikkingsrecht van anderen respecteren. De paradox is dat zelforganisatie vrijheid kan bevorderen ipv verminderen.

Voorbeeld homoseksualiteit
In mijn proefschrift,  Homoseksualiteit in Nederland; studie van een emancipatiebeweging (Boom, Amsterdam 1982), laat ik zien hoe belangrijk zelforganisatie en het samenwerken met sleutelfiguren en bondgenoten is. Dit leidde tot huwelijksgelijkberechtiging in zo'n dertig landen. In blogbericht 271, Het falen van het zwart-wit-denken, beantwoordde ik de vraag hoe het kon gebeuren dat de homo/lesbische beweging in bijvoorbeeld de Verenigde Staten zoveel succes kon bereiken in vergelijking met de stagnerende zwarte beweging aldaar. "Het duidelijkste voorbeeld is dat daar een zwarte politieman of -vrouw als een verrader wordt gezien maar een homo/lesbische agent als een bondgenoot." Helaas hebben delen van de zwarte beweging heel weinig willen leren van de homo/lesbische beweging door een vaak homovijandig denken en handelen in de VS en in veel Afrikaanse landen.

Als de homo/lesbische minderheid stuit op vaak gewelddadige discriminatie dan wordt geweldloos gereageerd door bondgenoten te zoeken. Maar delen van de zwarte beweging in de VS schrikken niet terug voor geweld, brandstichting en plunderen. Daardoor verliest men heel veel sympathie bij mogelijke bondgenoten, sleutelfiguren en politiek relevante meerderheden in de bevolking, zoals ik uitleg in blogbericht 224 over de zwarte als dader.

Voorbeeld Zwarte Piet
Bij de organisatie van de uit de hand gelopen antiracismedemonstratie op de Dam in Amsterdam was ook de anti-Zwarte-Piet-groep betrokken die ik besproken heb in de blogberichten 69, Divagedrag tegen Zwarte Piet werkt averechts, bericht 110, Strategische blunders door 'antiracisten', bericht 224, Een zwarte man als dader, bericht 230, Stop zwart-wit-denken!, bericht 231, Rassenwaan is geen wetenschap, bericht 266, Vreedzaam Friesland (6), bericht 270, Blokkeer-Friezen worden gediscrimineerd, en bericht 271, Het falen van het zwart-wit-denken. Daaruit blijkt dat deze anti-Zwarte-Piet-groep methoden kiest die haaks staan op het Nederlandse polderdenken en daardoor averechtse gevolgen veroorzaakt. Dat blijkt ook uit de demonstratie op 1 juni 2020 op de Dam in Amsterdam waar de regels voor coronapreventie door duizenden demonstranten werden geschonden. Vervolgens stroomden de media over van aandacht voor die schendingen ten koste van de aandacht voor het doel van die demonstraties. De meeste media besteedden vervolgens veel minder aandacht aan de demonstraties in o.a. Den Haag en Groningen waar men zich wel aan de regels hield. Zie mijn blogserie over mediakritiek hieronder bij de naschriften.

Door die eenzijdige benadering van de meeste media las ik pas later in de column van Ephimenco in Trouw van 6 juni 2020 wat er onder meer vanaf het podium gezegd was: "Op het podium stond ook de zwarte rapper Akwasi, zag ik in een video. Voor hij zijn microfoon op de grond smeet, schreeuwde hij: 'Op het moment dat ik in november een Zwarte Piet zie, trap ik hoogst persoonlijk op zijn gezicht.' Uit duizenden kelen kwam een instemmend gejoel." Tegen geweld protesteren door geweld: mijn bovenstaande kritiek klopt helaas,

Serie over vreedzaam Friesland
In blogbericht 257 beschreef ik de kennelijk vaak onbekende vreedzame geschiedenis van Friesland. In het blogbericht 258 besprak ik het heden van een vreedzaam Friesland en de (tot nu toe vergeefse) pogingen om aan die Friese taalvrede een einde te maken. In het blogbericht 259 maakte ik duidelijk dat vreedzaam Friesland wordt bedreigd door dikwijls onwetende media die vooroordelen verspreiden over Friese taal en cultuur. In blogbericht 260 vergeleek ik de strijd in (Frans)Vlaanderen met vredig Friesland. In het blogbericht 264 besprak ik een minder vredig incident: de moord op Marianne Vaatstra. We kunnen daarvan leren dat schreeuwers vaak in anderen vervolgen wat zij zelf trachten te verhullen. In het blogbericht 266 pas ik dat toe op de teleurstellende rechtszaak over de "Slag om Dokkum". De onkunde in Nederland over de vreedzame vorm van nationale identiteiten in Friesland is zeer te betreuren omdat daardoor het vooroordeel wordt bevestigd dat alle vormen van nationale identiteiten het zelfbeschikkingsrecht zouden aantasten. Friesland is anders.

Mijn ervaring met identiteiten
Het boek van Sinan Çankaya sprak mij zeer aan omdat het laat zien dat opgedrongen identiteiten meestal onrecht doen aan de zelfbeschikking van mensen die niet tot de dominante identiteiten willen of kunnen behoren. Een paar voorbeelden. Tijdens mijn voorzitterschap van Homostudies Utrecht van 1982 tot 1992 kreeg ik regelmatig het verwijt te horen dat wij niet wetenschappelijk waren omdat wij "subjectief betrokken" zouden zijn. Hetero's die hetero's onderzochten, kregen dat verwijt niet te horen. Vaak kreeg ik het 'compliment' te horen dat ik er helemaal niet als een homo uitzie. Regelmatig is men verbaasd om te horen dat mijn vriend Herman en ik al bijna vijftig jaar bij elkaar zijn. Weinig subtiel proberen sommige hetero's te achterhalen wie nu 'het mannetje' in onze relatie is. Ook wordt aangenomen dat wij alle homo's wel zullen kennen. Dikwijls is er kritiek dat 'jullie' niet bloot op boten moeten gaan staan dansen. Of wordt gedacht dat wij 'modenichten' zouden zijn die dol zijn op 'funshoppen'. En dat we de neiging zouden hebben om iedere heteroman te versieren: "als ze maar van ons afblijven!" Of denkt men leuk te zijn door over 'mietjes' en 'pisnichten' te praten. Ook hoorde ik vaak dat "jullie er niet zo mee te koop moeten lopen": dus vergetend dat degenen die vooroordelen bevestigen wel opvallen maar dat de meerderheid die niet aan de vooroordelen beantwoord onopgemerkt blijft. Bovendien stuit te koop lopen met heteroseksualiteit op veel minder weerstand. Met Sinan Çankaya ben ik van mening dat onkunde een belangrijke oorzaak is van vooroordelen die tot discriminatie leiden. Sommige media spelen daarbij ook een uiterst kwalijke rol.

In Trouw van 6 juni 2020 staat een interview met Sinan Çankaya over zijn boek. "Het verschil schuilt in ongewenst opgedrukt krijgen van het etiket. (...) Bij 'Nederlander' denken we aan een wit persoon. Toch zijn die categorieën niet in beton gegoten. Ik pleit voor een gelaagder beeld en wil ruimte maken voor pluriformiteit. We kunnen een andere betekenis geven aan deze categorieën. Veel mensen bewegen zich al soepel tussen en binnen groepen. Superdiversiteit is er al. (...) Wie antiracistisch is zou zich tegen al deze vormen van uitsluiting moeten keren. (...) Dit is zeker geen boek dat alleen kritisch is op racisme, of witte mensen een spiegel wil voorhouden. Ik keer me tegen alle vormen van uitsluiting, en moest dus ook kritisch zijn op Turks nationalisme en op delen van mijn religieuze opvoeding. Alleen wilde ik niet meegaan met bestaande clichés, met anti-Turkse sentimenten of vormen van islamofobie. Ik ben liefdevol kritisch, mijn verzet is tegen alle harde, onwrikbare identiteiten. In een wereld die tegen je aanduwt en aan je trekt, is het omarmen van je ontelbare identiteiten een verzetsdaad." De titel van het interview met hem is: "Onwrikbare identiteiten kunnen dodelijk zijn." Helaas een terechte opmerking.





Naschrift. Identiteitsdiscussie
In deze serie is het meest gekeken naar blogbericht nummer 114, Identiteit als keuze, gevolgd door nummer 110, Strategische blunders door 'antiracisten', het nummer 13, Afrikaner identiteit, nummer 232, Grappen? Naar beneden trappen!, nummer 271, Het falen van het zwart-wit-denken, het nummer 215, Genderneutraal? Genderpluriform!, nummer 294, Vrijheidbevorderende identiteiten, het nummer 231, Rassenwaan is geen wetenschap, nummer 230, Stop zwart-wit-denken en nummer 319, "Witte schuld"? Géén zwarte onschuld!


Naschrift. Mediakritiek
Het best bekeken in deze serie is nummer 226 over  Terugblik op 2017: populismegolf gestopt (de grootste stijger in mijn hele blog). Dat wordt in populariteit gevolgd door de blognummers 80 over de World Press Photo 2014, het nummer 4 over Levensgevaarlijke preutsheid (de tweede stijger in deze serie), het nummer 277 over De fabel van de gele hesjes & klaagschaamte (de eerste stijger in deze serie), nummer 74 over Valse nichten, nummer 139 over Referendum? Schijnvertoning!, het nummer 34 over Vijf misverstanden over democratie (de derde stijger in deze groep), nr. 144 over de vraag: Is homo-nieuws geen nieuws? (1), het nummer 186 Populismegolf gestopt in Nederland en als tiende het nummer 184 over CDA-aanval op zelfbeschikking (1): Nederland is geen christelijk land.


Naschrift. Mijn eigen homoverleden
Bovenaan staat blogbericht 32 over Mijn eerste vriendje. De andere berichten over mijn persoonlijk homoverleden die goed bekeken werden, waren nummer 45 over Gerard Reve & Antoine Bodar,  37 over Rampenzomer 1967,  nummer 40 over Benno Premsela, een nieuwe vader, nummer 74 over Valse nichten (grootste stijger in deze serie), nummer 28 over mijn eigen Homojeugd,  nummer 47 over een Leerzaam avontuur, nummer 108 over Homodok, Homologie, Urania, Vrolijk & Schorer, nummer 104 over Mijn rol in het COC  en het nummer 39 over hoe ik werd Gered door een studentendecaan. Deze blogberichten zijn allemaal terug te vinden in mijn memoires ('Humanisme als zelfbeschikking') uit 2016.


Naschrift. Friesland
Het best bekeken blogbericht over Friesland blijft nummer 33 over de Friese taalvrede. Binnen deze groep zijn ook veel bekeken de blogberichten met nummer 114 over Identiteit als keuze (de grootste stijger in deze groep), met nummer 21 over It wrede paradys, met nummer 9 over Vlaanderen & Friesland, met nummer 81 over de Fryske taalfrede, met het nummer 258 over Vreedzaam Friesland (2), met nummer 143 over Friesland in mijn memoires, met nummer 224 over # MeToo (5) #IkOok (2) Een zwarte man als dader? , met nummer 109 over de Fryske taalfrede op 'e nij bedrige en op een gedeelde tiende plaats de nummers 176 over Friezen uitvinders poldermodel en de nieuwste binnenkomer met het nr. 266 over het onterechte proces tegen de zogenaamde 'blokkeer-Friezen'.

De Fryske webside It Nijs.frl besteedde aandacht aan mijn blog, onder andere door in het Fries vertaalde blogberichten te plaatsen: Divagedrach tsjin Swarte Pyt wurket averjochts, Fryslân yn myn tinzen en Nexit? Fryslânexit! Een leuke manier om Fries te leren lezen...



Vlogberichten
Inmiddels zijn dertien vlogberichten verschenen:
1. Aanleiding memoires Rob Tielman, (het op twee na meest bekeken vlogbericht)
2. Boerkini's welkom op het naaktstrand, (het op een na meest bekeken vlogbericht)
3. Homo(zelf)haat,  (het op vier na meest bekeken vlogbericht)
4. Tegen homoporno en voor homo-erotiek, (met > 1000 het meest bekeken vlogbericht)
5. Geweld en preutsheid in de VS, (het minst bekeken vlogbericht)
6. Nederlandse en puriteinse tradities in de VS, (op vier na minst bekeken vlogbericht)
7. Frieslands 'iepen mienskip', (het meest bekeken Friese vlogbericht)
8. Friezen uitvinders poldermodel, (het gemiddeld bekeken Friese vlogbericht)
9. Atlas van Friesland,  (het minst bekeken Friese vlogbericht)
10. Homoseksualiteit en homocultuur, (het op drie na meest bekeken vlogbericht)
11. Internetdating homo's en beeldvorming, (het op drie na minst bekeken vlogbericht)
12. Misverstanden rond Europese Unie (het op een na minst bekeken vlogbericht)  en
13. Humanisme is niet het bestrijden van godsdienst. (het op twee na minst bekeken vlogbericht)