188. Regeringsvorming in Nederland (2)

In deze serie over regeringsvorming in Nederland besteed ik in dit blogbericht aandacht aan het verschijnsel 'divagedrag'. Daaronder versta ik het zeer luidruchtig klagen over het eigen (kleine) leed onder veronachtzaming van het (veel grotere) leed elders in de wereld.

Dit opzichtig wentelen in het eigen leed ben ik in Nederland voor het eerst tegengekomen in de homo/lesbische beweging in de jaren zeventig. Sindsdien is het heel dramatisch een slachtoffer spelen in Nederland op grote schaal in de mode geraakt. Welke gevolgen heeft dit voor kiezers, politici en media? En kan men misschien iets leren van de ervaringen van de Nederlandse homo/lesbische beweging hiermee?

Geschiedenis van het divagedrag in Nederland
In mijn memoires, Humanisme als zelfbeschikking, beschrijf ik hoe in Nederland de oude verzuiling de emancipatie van minderheden heeft bevorderd. Door zelforganisatie en het samenwerken met sleutelfiguren en bondgenoten in andere minderheden kon men in de humanistische en de homo/lesbische bewegingen veel sneller gelijkberechtiging bereiken dan in andere landen. Het is dan ook geen toeval dat de wereldwijde zelforganisaties van die twee bewegingen in Nederland zijn begonnen. Gelijkheid werd in het poldermodel niet opgevat als van boven opgelegde en afgedwongen gelijkvormigheid maar als vrij algemeen aanvaarde gelijkwaardigheid in veelvormigheid.

In de jaren zestig kwam de verzuiling in een kwaad daglicht te staan. De geschiedenis van emancipatie van minderheden werd vergeten en de verstarring kwam in de beeldvorming voorop te staan. De verworvenheden van de veelvormige samenleving werden als iets heel vanzelfsprekends ervaren en men besefte niet dat de bijbehorende vrijheden elke nieuwe generatie weer opnieuw veilig gesteld moesten worden.    

Door mijn wereldwijde onderzoek voor The Third Pink Book wist ik dat de Nederlandse homo/lesbische beweging er stukken beter voor stond in vergelijking met de rest van de wereld. Daarom schaamde ik mij als buitenlandse homo/lesbische bezoekers overladen werden met klachten door Nederlandse gevoelsgenoten. In plaats van gesterkt door enige behulpzame adviezen voor hun eigen emancipatie verlieten veel buitenlanders Nederland teleurgesteld in mogelijkheden ter verbetering van hun eigen lot. Dat verbeterde pas toen de crisis rond hiv/aids toesloeg. Nederland pakte de strijd tegen die ziekte aantoonbaar stukken beter aan dan de meeste andere landen. Dat hielp buitenlandse homo/lesbische bewegingen om in hun eigen land concrete verbeteringen te bereiken. Ook het streven naar openstelling van het huwelijk werd goed aangepakt. Niet zwelgen in achterstelling maar stelselmatig lobbyen. Huwelijksgelijkberechtiging werd Nederlands beste ideële exportproduct. En door het sluiten van een Regenboog-stembusakkoord voor iedere verkiezing werd de voortgang van de homo/lesbische emancipatie gewaarborgd. Helaas werd deze vervanging van divagedrag door doelmatig lobbyen door de homo/lesbische beweging niet door de rest van Nederland gevolgd.

Zogenaamde puinhopen in een van de gelukkigste landen ter wereld
Nederland werd geregeerd door 'paarse' (rechts/linkse) kabinetten van 1994 tot 2002 en van 2012 tot 2017. Die behoren tot de meest geslaagde regeringen in Nederland. Maar in de beeldvorming wordt gedaan alsof zij tot de slechtste zouden behoren. In werkelijkheid waren de regeringen van 2002 tot 2003 en van 2010 tot 2012 met populistische partijen de echte puinhopen. Hoe is deze geschiedsvervalsing in de media te verklaren?

In blogbericht 62, Geschiedvervalsing, beschrijf ik een goed vergelijkbaar voorbeeld: het vooroordeel dat 'links' de migratiecrisis veroorzaakt zou hebben. In werkelijkheid waren het rechtse ondernemers die in 1969 met steun van een centrum-rechtse regering goedkope arbeidskrachten uit Marokko en Turkije naar Nederland hebben gehaald. In 1983 waren het CDA en VVD die de gezinshereniging mogelijk maakten. Toch kreeg 'links' de schuld. Door te klagen over 'linkse media' werd de kritische taak van feiten toetsende media uit bangigheid veronachtzaamd. Het gepraat over 'moreel leiderschap' werd niet doorgeprikt als een leeg verhaal. Referenda werden voorgespiegeld als democratisch terwijl ze kunnen leiden tot een dictatuur van manipuleerbare meerderheden. Door bestrijding van de zogenaamde 'elite' trachtte in werkelijkheid een andere elite van klaagdiva's de macht te grijpen. Het klagen over een 'kloof' moest verhullen dat die in werkelijkheid niet bestond. De grootste schreeuwers die beweerden 'niet gehoord' te worden, kregen in bange media oneindig veel meer aandacht dan degenen die zich niet wentelden in hun vermeende leed.

Waren er dan geen problemen in rijk en welvarend Nederland? Jazeker! Een goede analyse geeft de televisieserie 'Schuldig' van de humanistische omroep HUMAN. Er is een heel grote schuldindustrie ontstaan rond mensen die niet geleerd hebben om met zelfbeschikking om te gaan. In plaats van deze mensen te begeleiden, worden zij uitgebuit door lieden die zich voordoen als redders in de nood maar hen in werkelijkheid nog verder uitbuiten. Populisten als o.a. Poetin, Erdogan, Farage, Trump en Le Pen misbruiken dit leed als volleerde diva's waardoor de slachtoffers mensen aan de macht brengen die zeggen hen te helpen maar in feite hun afhankelijkheid en hulpeloosheid vergroten.

Een alternatief voor divagedrag is mogelijk
Zijn wij machteloos tegen dit populistisch geweld? De strategie van de homo/lesbische beweging heeft wereldwijd laten zien dat het anders kan. Deze 'verworpenen der aarde' zijn er in geslaagd na eeuwen van vervolging in steeds meer landen gelijkberechtiging tot stand te brengen. Niet door zich klagend te wentelen in eeuwen van achterstelling, zoals veel zelfverklaarde 'anti-racisten' die zichzelf aan anti-blank racisme schuldig maken. Zie mijn blogbericht 110, Strategische blunders door 'anti-racisten'. Maar door een strategie gebouwd op zelforganisatie, sleutelfiguren en bondgenoten. Wat dit betekent voor de regeringsvorming in hedendaags Nederland beschrijf ik in mijn volgende blogbericht: Regeringsvorming in Nederland (3).


Naschrift. Een klassiek voorbeeld van divagedrag werd zichtbaar op 3 april 2017. Een Amsterdams echtpaar dat een kind had verloren, wilde geen gedenksteentje in de stoep dat verwees naar de vervolging van o.a. Joden, Roma & Sinti en homoseksuelen in de Tweede Wereldoorlog. Zij waren zo vol van hun eigen leed, hun verloren kind waaraan zij door dat steentje herinnerd werden, dat zij geen oog meer hadden voor het wereldwijde veel omvangrijkere leed van vervolgingen waarvan vroegere bewoners van hun huis het slachtoffer waren geworden.
Nog een voorbeeld van klassiek divagedrag: op 10 juli 2017 bepaalde een kantonrechter in Den Haag dat een school 500 euro moet betalen aan islamitische ouders omdat de school het maken van een schoolfoto had gepland op de dag van het islamitisch offerfeest. De kantonrechter vond dit net als de ouders discriminatie op grond van de islamitische godsdienst. Er staat nergens in de hele koran dat er op de dag van het offerfeest geen schoolfoto's gemaakt mogen worden. Het was de beslissing van de ouders om het kind niet naar school te laten gaan en vervolgens een "schadevergoeding" van 10.000 euro te eisen. Het is onbegrijpelijk dat een rechter dergelijk divagedrag beloond.





Naschrift. Dit blogbericht past in mijn blogserie over de Nederlandse verkiezingen en de gevolgen ervan. Daarin verschenen eerder de blogberichten 179, Moreel leiderschap: wat is dat?, nummer 180, Referendum? Schijnvertoning! (2), nummer 181, De anti-elite-paradox, nummer 182, 'De kloof' bestaat niet in Nederland nummer 183, "Wij worden niet gehoord!": klopt dat wel? en nummer 184, CDA-aanval op zelfbeschikking. Het laatstgenoemde blogbericht is hiervan het meest gelezen. Zie voor mijn reactie op de uitslag van de verkiezingen blogbericht 186, Populismegolf gestopt in Nederland, 187, Regeringsvorming in Nederland (1) en 189 Regeringsvorming in Nederland (3).