284. Nederlands wereldtaal: niet in Nederland?

Op 23 februari 2019 werd bekend dat de Vrije Universiteit in Amsterdam gaat stoppen met het aanbieden van de bachelorstudie Nederlands wegens een gebrek aan studenten. In het studiejaar 2018/2019 begonnen aan alle Nederlandse universiteiten bij elkaar slechts  201 studenten Nederlands te studeren. Buiten het Nederlandse taalgebied doen wereldwijd zo'n 15.000 universiteitsstudenten deze studie bij meer dan 600 universitaire docenten aan ruim 150 universiteiten in 40 landen. Is het Nederlands in Nederland nu geen wereldtaal meer?

Toen ik bijna zes jaar geleden begon met mijn blog kreeg ik kritiek dat ik in het Nederlands schreef en niet in de "wereldtaal Engels". Inmiddels is mijn blog reeds meer dan   330.000 keer bekeken waarvan ruim twee derde buiten Nederland. De meeste Nederlanders lijken niet te beseffen dat het Nederlands een wereldtaal is voor 24 miljoen moedertaalsprekers en 4 miljoen tweede taal sprekers: de achtste taal in de EU en twaalfde taal op internet.

Universitaire studenten Nederlands buiten Nederlands taalgebied
De top-tien aantallen universiteitsstudenten Nederlands buiten Nederlandstalig gebied zijn: 1 Franstalig België: 3.082,  2. Duitsland: 2.442,  3. Frankrijk: 1.187,  4. Verenigde Staten: 674,  5. Polen: 600,  6. Indonesië: 458,  7. Spanje: 449,  8. Oostenrijk: 382,  9. Hongarije: 346 en 10. Italië: 342. Bij Indonesië moet worden opgemerkt dat 35.000 rechtenstudenten een bijvak Nederlands volgen vanwege het moeten kunnen lezen van oudere wetsteksten.

In Zuid-Afrika volgen 1.242 studenten bijvakken Nederlands in het kader van een studie Afrikaans. Zo'n 7 miljoen Zuid-Afrikanen hebben Afrikaans als moedertaal en bovendien kunnen nog eens 10 miljoen Zuid-Afrikanen Afrikaans spreken. De voor 90% verwante talen Nederlands en Afrikaans vormen samen de 25ste gesproken en geschreven taal ter wereld.

Leerlingen Nederlands buiten Nederlands taalgebied
Er zijn zo'n 400.000 leerlingen in basis- en voortgezet onderwijs die van 6.000 leraren les krijgen buiten het Nederlandse taalgebied. Dat is vooral het geval in Franstalig België (350.000 leerlingen), de Duitse deelstaten Nedersaksen en Noordrijn-Westfalen (35.000 leerlingen) en Noord-Frankrijk (6.000 leerlingen) in oorspronkelijk Nederlandstalig gebied.

Reacties op het schrappen van de VU-opleiding Nederlands
Hans Bennis, directeur van de Taalunie en oud-hoogleraar Nederlandse taalkunde, pleit nu voor een campagne, want: "We zijn geneigd ons heil te zoeken in economie, rechten en de bètastudies. Het is nu tijd voor aandacht voor taal." Het belang van de Nederlandse taal moet men niet onderschatten, stelt hij: "We moeten bijvoorbeeld nieuwkomers wegwijs maken in de taal, zodat ze kunnen meedoen in onze maatschappij. Daar heb je neerlandici voor nodig. En bij de Frankfurter Buchmesse in Duitsland speelt de Nederlandse literatuur een grote rol - hoe moet dat als we straks niet meer van en naar het Nederlands kunnen vertalen?" De Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren in België is ook "verbijsterd en verontwaardigd over deze beslissing". Het e-tijdschrift Neerlandistiek noemt de beslissing "onvoorstelbaar erg". De minister van onderwijs legt zich er bij neer.

Waarom verwaarloost Nederland het Nederlands?
Friezen, (Frans)Vlamingen en Afrikaners zijn gemiddeld weerbaarder rond hun eigen taal en cultuur dan Nederlanders. Dat kan komen door de strijd die eerstgenoemden leverden en leveren om hun taal en cultuur te handhaven tegenover respectievelijk opdringerig Nederlands, Frans en Engels. Anders dan Spanje, Portugal, Frankrijk en Engeland heeft Nederland nooit getracht om de eigen taal en cultuur koste wat kost op te dringen aan onderworpen koloniale bevolkingen. Handel was en is belangrijker voor Nederland dan export van taal en cultuur. Voorheen Nederlandstalige grensgebieden zoals Ost-Friesland, Benthem, Kleef en Frans-Vlaanderen konden weinig op Nederlandse taalsteun rekenen.

Des te opvallender is de zeer grote belangstelling voor Nederlandse taal en cultuur in die gebieden en wereldwijd. Voor de toekomst van de Nederlandse taal en cultuur is het van levensbelang om niet onder te gaan in een eentalige Engelstaligheid. Lees mijn blogbericht nummer 17 over Disadvantaged by English en nummer 20 over over de Engelse vijandschap tegen het Nederlands: No Dutch please! Dat is niet alleen een cultureel maar ook een zeer economisch belang. Men mag niet vergeten dat Nederland mede groot is geworden dankzij de handelsbevorderende meertaligheid. Stop dus de sluipende Engelse ziekte in ons land!



Naschrift. Nederlands wereldwijd
De groep blogberichten over de positie van de Nederlandse taal en cultuur wereldwijd wordt vooral gelezen dankzij de opleidingen Neerlandistiek die van mijn blog gebruik maken. In deze groep werd het meest gekeken naar blogbericht 71 over Nederlands wereldtaal? (de grootste stijger in deze groep), gevolgd door bericht nummer 17 over Disadvantaged by English, door nummer 22 over Nieuw Holland & Nieuw Zeeland, nummer 12 over Handicapé par la francophonie, nummer 20 over over de Engelse vijandschap tegen het Nederlands: No Dutch please!, nummer 102 over Grenzenloos Nederlands, nummer 13 over Afrikaner identiteit, nummer 11 over Frankrijk & Nederland en bericht nummer 10 over Vlaanderen & Nederland. Zie ook: Vreedzaam Friesland (4).


Naschrift. Vlogberichten
Inmiddels zijn dertien vlogberichten verschenen:
1. Aanleiding memoires Rob Tielman, (het op twee na meest bekeken vlogbericht)
2. Boerkini's welkom op het naaktstrand, (het op een na meest bekeken vlogbericht)
3. Homo(zelf)haat,  
4. Tegen homoporno en voor homo-erotiek, (het meest bekeken vlogbericht)
5. Geweld en preutsheid in de VS,
6. Nederlandse en puriteinse tradities in de VS,
7. Frieslands 'iepen mienskip', (het meest bekeken Friese vlogbericht)
8. Friezen uitvinders poldermodel,
9. Atlas van Friesland,  
10. Homoseksualiteit en homocultuur, (het op drie na meest bekeken vlogbericht)
11. Internetdating homo's en beeldvorming,
12. Misverstanden rond Europese Unie en
13. Humanisme is niet het bestrijden van godsdienst.