Het feit dat mijn blog in meer dan honderd landen gelezen wordt, heeft er mee te maken dat kennis van het Nederlands veel meer verspreid is dan de meeste mensen denken. Ook weten de meeste Nederlandstaligen heel erg weinig over de vroegere verspreiding van het Nederlands. Wie weten bijvoorbeeld dat de postzegels van het vroegere Belgisch-Congo ook Nederlandstalig waren?
Grenzeloos Nederland
Ik kom op die wereldwijde verspreiding van het Nederlands dankzij een aantal boeiende landkaarten in een bericht van Postzegelblog onder de titel 'Grenzeloos Nederland'. Onder die naam zijn postzegelvelletjes verschenen over de banden van Nederland met de Nederlandse Antillen & Aruba (2008), Brazilië (2009), Suriname (2010), Zuid-Afrika (2011), Indonesië (2012), België (2013) en Japan (2014). De Verenigde Staten volgen dit jaar.
Over de grote rol die de Nederlandse taal en cultuur hebben gespeeld bij het ontstaan van de Verenigde Staten heb ik al eerder geschreven in de blogberichten 15, (Anti)Holland Mania & Nieuw Amsterdam, en 16, Hans Brinker and a finger in a leaking dike. Je kunt zelfs sporen van die tolerantie uit de Lage Landen terugvinden in de openstelling van het huwelijk voor paren van gelijk geslacht. In blogbericht 101, American Democracy 101, leg ik uit hoe de goede voorbeelden van Nederland (2001) en België (2003) werden gevolgd. Voor wie meer wil weten over de wereldwijde kracht van de homo/lesbische beweging: lees mijn hoofdstuk over "Homoseksualiteit als toetssteen".
In de blogberichten 20, No Dutch please!, en 22, Nieuw Holland & Nieuw Zeeland, toon ik aan hoe met name Engelsen getracht hebben om de Nederlandse invloed overzee weg te moffelen in landen als Australië (Nieuw-Holland), Bangladesh (Oost-Bengalen), Ghana (Goudkust), Guyana, India, Maleisië (Malakka), Mauritius, New Zealand (Nieuw-Zeeland), Singapore en Sri Lanka (Ceylon). In Zuid-Afrika is ze dat niet gelukt. Brazilië, Japan en Taiwan gaan ruimhartiger om met hun Nederlands verleden. En ook in huidig Indonesië (Nederlands Indië) is sprake van een weer toenemende belangstelling voor drie eeuwen van verbondenheid met Nederland en het Nederlands.
Rol van Vlaanderen onderschat
De rol van Vlaanderen wordt bij dit alles vaak onderschat. Velen denken dat de rijkdom van de Lage Landen vooral afkomstig was van de wereldhandel met Amerika, Azië en ook Afrika. Men vergeet dat de rijkdom van middeleeuws Vlaanderen voorafgaat aan die van Holland. Zo speelde Brugge een grote rol bij de ontwikkeling van het grote middeleeuwse netwerk van de Hanzesteden. Dat was een handelsnetwerk langs de kusten van de Noord- en de Oostzee met steden als Bremen, Hamburg, Lubeck, Danswijk (de oude Nederlandse naam voor Danzig nu Gdansk), Koningsbergen (nu Kaliningrad), Riga en Reval (nu Tallinn). Hier lag de grondslag voor de welvaart in de Lage Landen, niet in de slavenhandel zoals sommigen denken.
De voertaal in de Hanzesteden was het toenmalige Nederduits dat gesproken werd van Duinkerken (in wat nu Frans-Vlaanderen heet) tot in de Baltische staten. De handel met de rest van de wereld kwam pas goed op gang in de zeventiende eeuw tijdens de Nederlandse Gouden Eeuw. Ook hier wordt vaak vergeten dat die welvaart mede tot stand kwam dankzij de vluchtelingen uit grote delen van Vlaanderen en Brabant toen deze Zuid-Nederlandse gewesten door Spaanse troepen bezet werden. Het hedendaags Nederlands ontstond onder andere dankzij de invloeden vanuit Vlaanderen en Brabant.
Grenzenloos Nederlands
Oplettende lezers hebben gezien dat ik van 'Grenzeloos Nederland' Grenzenloos Nederlands heb gemaakt. In de eerste plaats omdat mijn blog niet zozeer over Nederland gaat maar over de betekenis van de Nederlandse taal en cultuur wereldwijd. In de tweede plaats omdat ik het niet eens ben met het gebruik van de tussen-n in het Groene Boekje, de Woordenlijst Nederlandse Taal volgens de Spellingwet. Daarin staan onzinnige dingen als ruggengraat terwijl ieder mens toch echt één ruggegraat heeft. En uitgerekend bij het woord grenzenloos valt de tussen-n weg terwijl we toch vele grenzen hebben. Mede daarom houd ik mij aan het Witte Boekje van het Genootschap Onze Taal dat ik iedere Nederlandstalige zeer kan aanbevelen. In het Witte Boekje staat terecht dat 'grenzeloos' ongeremd betekent en dat kan noch van Nederland noch van het Nederlands gezegd worden.
Wat heeft het wereldwijde Nederlands met postzegels te maken? Men kan het zich in deze tijden van internet nauwelijks meer voorstellen maar postzegels waren voor mij als klein jongetje in de jaren vijftig vensters op de wereld. Zo werd ik mij bewust van de Vlaamse Beweging door de tweetalige (Frans/Nederlands) postzegels van België en Belgisch-Congo (1908-1960). En zo ontdekte ik de betekenis van de Hanzesteden door de zeer Nederlands uitziende plaatjes en de Gulden op de postzegels van de Vrije Stad Danzig (1920-1939). En de rol van de Afrikaners door het Nederlands op de postzegels van de Boerenrepublieken en de tweetalige (Afrikaans/Engels) postzegels van Zuid-Afrika.
Ik merkte wel dat de Griekse postzegels waarop beelden van blote mannen te zien waren een zekere aantrekkingskracht op mij uitoefenden. Maar ik had in mijn jeugd geen idee wat dat met mijn seksualiteit te maken had. Internet heeft de vensters op wereld wijd open gezet. Al blijft mannennaakt dat niet met geweld of seks te maken heeft nog altijd zeldzaam. Postzegels waren en zijn een bron van cultuurhistorische inspiratie!
Een lezer uit de Verenigde Staten wijst mij er op dat hij mijn blog kan lezen dankzij Google Translate. Hartelijk dank voor deze aanvulling!
Mijn memoires "Humanisme als zelfbeschikking, levensherinneringen van een homohumanist" zijn november 2016 uitgegeven bij de Papieren Tijger Breda.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten