Al jaren zijn de Verenigde Staten van Amerika hopeloos verdeeld tussen een conservatief christelijk en een progressief vrijzinnig deel van de bevolking. Beide stromingen hebben Nederlandse wortels. Kan beider Nederlandse achtergrond een oplossing bieden om uit de gegroeide Amerikaanse problemen te komen?
De Pilgrim Fathers waren Engelse puriteinse protestanten die van 1609 tot 1620 in de opstandige Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden verbleven en vervolgens een kolonie in Amerika vestigden. Dit wordt door conservatieve christenen als het begin van de geschiedenis van de VS gezien. In die geschiedschrijving heeft het verblijf in Leiden en het vertrek uit Delfshaven bijna mythische vormen aangenomen. De opstand in de Nederlanden tegen de Spaanse onderdrukking wordt vergeleken met de Amerikaanse vrijheidsstrijd tegen Engelse koloniale uitbuiting. Godsdienstvrijheid, protestantse ethiek, democratie en gemeenschapszin zouden dankzij het verblijf van de Pilgrim Fathers in de Nederlandse republiek ten grondslag liggen aan de VS. En het Leidens Ontzet van 3 oktober 1574 zou model hebben gestaan voor Thankgivings Day om de Amerikaanse eenheid te bevorderen, aldus deze vorm van Holland Mania . Zie voor een overzicht van Hollandliefde rond 1900 in de VS : Atlantic World Holland Mania .
Progressief vrijzinnig, liberal, Amerika ziet haar oorsprong eerder in de Nederlandse aanwezigheid van 1609 tot 1664 in wat toen Nieuw Amsterdam en Nieuw Nederland heette en nu New York en omstreken is. Het is de verdienste van de Holland Society of New York , het New Netherland Institute , Charles Gehring , Janny Venema, Annette Stott en Russell Shorto dat de door de Engelsen ondergeschoffelde geschiedenis van Nederland in Amerika weer de nodige aandacht krijgt. De meest belangwekkende boeken hierover vind ik: Annette Stott; Holland Mania, the Unknown Dutch Period in American Art and Culture; Woodstock NY 1998, Janny Venema; Beverwijck, a Dutch Village on the American Frontier 1652-1664; Albany 2003, en Russell Shorto; The Island at the Center of the World, the Epic Story of Dutch Manhattan and the Forgotten Colony that Shaped America; New York 2004. De Dutch American invloed op de VS is veel groter dan de meeste Nederlanders beseffen. Zie bijvoorbeeld de lijst van belangrijkste Dutch Americans . Er wonen nu meer dan vijf miljoen Amerikanen van Nederlandse afkomst in de VS. En Nederland is de derde grootste investeerder in de VS.
[ A longtime American friend now living in Johannesburg added: "You might look into the ownership of the Dutch West Indies Company
which was rich in another non-conforming group, Jews. Early on
Willemstad, Curacao, boasted a large enough congregation to build a
replica of the Amsterdam Sephardic synagogue. In 1652/3 it became the
departure point for the Jews who arrived in Nieuw Amsterdam as the
first seed of Jewish life there."]
Met enkele voorbeelden van de puriteinse invloed in de VS kreeg ik zelf te maken in 1983 toen ik voor het eerst het land wilde bezoeken. Om een visum te krijgen, moest je toen invullen of je homo was en als dat zo was dan werd de toegang tot de VS geweigerd. Ik was uitgenodigd om aan een wetenschappelijke aids-conferentie deel te nemen en ik vroeg toen het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken om advies want ik had geen zin om te liegen en wilde ook niet het land uitgezet worden. Ik kreeg het advies om de vraag niet te beantwoorden en als ik daarover werd ondervraagd te melden dat ik als Nederlands rijksambtenaar volgens mijn regering niet verplicht was die vraag te beantwoorden. Aldus geschiedde en ik mocht er in.
Nadat de vraag naar homoseksualiteit van het visum-formulier verdween, kwam er een vraag naar aids (die overigens pas onlangs is verdwenen). Boston wilde in 1992 een internationale aids-conferentie organiseren waar mensen met aids dus geweigerd zouden kunnen worden! Als toenmalig aids-adviseur van de WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) heb ik er veel genoegen aan beleefd om er aan mee te werken dat dit aids-congres in 1992 naar Amsterdam werd verplaatst. De VS hebben in de beginjaren van de aids-epidemie op puriteinse gronden grote fouten gemaakt waardoor onnodig miljoenen doden zijn gevallen. Zo mocht ik bijvoorbeeld in de vele Amerikaanse radio- en televisie-interviews die ik daar had over het veel doelmatiger Nederlandse aids-preventiebeleid nooit het woord condoom gebruiken. Seksuele voorlichting is nog steeds op de meeste Amerikaanse scholen taboe waardoor de VS een verhoudingsgewijs veel groter aantal ongewenste zwangerschappen en abortussen heeft dan Nederland.
Eenzelfde averechts gevolg heeft de War on Drugs die even rampzalig is als de beruchte alcohol-drooglegging uit de vorige eeuw. Beide hebben vooral in het voordeel van de maffia en drugsbendes gewerkt. Bij mijn eerste privé-bezoek aan San Francisco hadden de gastheren een uitstekende maaltijd bereid en na afloop lagen de lijntjes coke al netjes klaar. Zij konden zich niet voorstellen dat ik als Nederlander (uit een land waar toch alles mocht) hiervoor geen belangstelling zou hebben. Ze waren zeer verbaasd te horen dat het drugsgebruik in de repressieve VS verhoudingsgewijs veel groter was (en nog is) dan in liberaal Nederland.
De hedendaagse puriteinse beeldvorming over Nederland zou lachwekkend zijn als het niet zo treurig was om als bejaardenmoordenaars afgeschilderd te worden vanwege ons beleid van vrijwillige euthanasie. Waarom zouden die puriteinen naar het verderfelijke Nederland willen luisteren om uit de Amerikaanse politieke problemen te kunnen komen? Daarover meer in mijn volgende blogbericht. An Anti Holland Mania Cliffhanger!
Zie voor het vervolg: Hans Brinker and a finger in a leaking dike.
See for more information on the history of Nieuw Amsterdam and New York: The Source of New York's Greatness
See for more information on Dutch-American relationships:
The John Adams Institute Amsterdam
See for more information on Dutch influence on the USA: Willem Meiners, The Dutch Touch (2019).
Mijn memoires "Humanisme als zelfbeschikking, levensherinneringen van een homohumanist" zijn november 2016 uitgegeven bij de Papieren Tijger Breda.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten