10. Vlaanderen & Nederland

Mijn oproep van vorige week heeft tot veel inhoudelijke reacties uit Vlaanderen geleid: waarvoor mijn hartelijke dank! Het aantal lezers uit België is ook aanzienlijk gestegen. Waaruit blijkt dat mijn blog tot een beter contact tussen schrijver en lezer leidt dan mijn columns in de oude Gaykrant.

De Brusselse socioloog Mark Elchardus antwoordde op mijn vraag waarom mijn blog in vergelijking met Nederland, Rusland, Verenigde Staten en Duitsland zo weinig lezers had in België : "Wat je vraag betreft, ben ik toch geneigd het antwoord vooral in het leesgedrag te zoeken. Ik herinner me dat een paar jaar geleden vergelijkend tijdsbudgetonderzoek schatte dat Nederlanders zowat twee uur per week meer lezen dan Vlamingen. (...) Omdat Vlamingen al altijd weinig hebben gelezen is hun horizon beperkter, minder internationaal als je wilt."

De Gentse filosoof Etienne Vermeersch merkte op dat Nederlanders en Vlamingen steeds minder elkaars boeken lezen: "Mijn verklaring ligt in de determinerende invloed die de TV heeft op de publieke opinies in Nederland en Vlaanderen. De twee publieken daarvan overlappen helemaal niet meer en dat heeft m.i. dan weer te maken met de grote impact van de commerciële TV. Met dit gegeven gaat het feit gepaard dat ook de andere media volkomen uit elkaar gegroeid zijn. (...) Ik denk niet dat Vlaanderen meer regionaal gericht is: de belangstelling gaat vooral uit naar de Angelsaksische producties op alle gebieden. (...) Ik betreur natuurlijk deze gang van zaken, maar ik zie zo niet onmiddellijk een oplossing; tenzij wanneer zowel de Nederlandse als de Vlaamse radio en TV zouden plannen een bijzondere inspanning te leveren om meer uitwisseling tot stand te brengen."

Sonja Eggericks, de huidige voorzitster van de International Humanist and Ethical Union (IHEU), en dus in zekere zin opvolgster van mij,  schreef: "Er zijn zeker nog altijd mensen in Vlaanderen die belangstelling hebben voor wat in Nederland gebeurt maar helaas een minderheid. Ik heb het ook in humanistische middens ondervonden: wanneer ik bijvoorbeeld verslag uitbracht over IHEU, waren er altijd wel leden (...) die vonden dat er "bij ons" nog zoveel te doen was.... Dit verandert nu wel een beetje (...) en ik probeer waar dan ook uit te leggen dat Vlaamse mensen mee aan de oorsprong liggen van IHEU bijvoorbeeld."

De Gentse psycholoog Alexis Dewaele antwoordde op mijn vraag of Vlamingen meer regionaal en Nederlanders meer internationaal gericht zijn: "Daar is misschien iets van aan. Vlamingen staan gekend als ‘honkvast’ en dat zijn ze ook wel denk ik. Alhoewel jongere generaties studenten door Erasmus-ervaringen wel minder wereldvreemd zijn, blijven heel wat jongeren verknocht aan hun roots. Dat wil echter niet zeggen dat Vlamingen minder op de hoogte zijn van wat er internationaal allemaal speelt. De invloed van communautaire thema’s en van nationalistische partijen zoals NVA zorgen wel voor een meer lokale focus en een overdreven aandacht voor alles wat Vlaams is of zou moeten zijn." En over de geringe aandacht in de Vlaamse homo/lesbische beweging voor haar wereldwijde geschiedenis schreef hij: "Ik denk dat het aandeel holebi’s die een interesse heeft in de geschiedenis van de beweging inderdaad heel erg klein is en misschien nog meer afneemt door een perceptie dat een strijd voor rechten niet of minder nodig is. Maar geldt die tendens dan niet in Nederland?"

Dat laatste is zeker het geval. Van mijn boek 'Homoseksualiteit in Nederland; studie van een emancipatiebeweging' werden in 1982 ongeveer 8.000 exemplaren verkocht. Zoiets zie ik nu niet meer gebeuren. Zowel de boeken van Etienne Vermeersch als die van Maarten van Rossem worden aan de andere kant van de Vlaams-Nederlandse grens veel minder verkocht. En sommige Nederlandse media spelen een treurige rol die beide taalgebieden uit elkaar kan drijven. Zo was er deze week in het NOS-Journaal enige opwinding omdat de Belgisch-Vlaamse gemeente Menen aan de Frans-Belgische grens Franstaligen alleen in het Nederlands te woord wil staan. Geen woord in het NOS-Journaal over al die aangrenzende Franse gemeenten in het oorspronkelijk Nederlandstalige Frans-Vlaanderen die je uitsluitend in het Frans te woord staan!


Literair grensverkeer kan beter

Mijn memoires "Humanisme als zelfbeschikking, levensherinneringen van een homohumanist" zijn november 2016 uitgegeven bij de Papieren Tijger Breda.